Påskekort

Påskekort er ein type kort delt ut eller sendt som postkort i samband med påske. Det kan innehalda ei påskehelsing og motiv knytt til påske som kan vera religiøse eller sekulære.

Påskekort frå rundt 1916 av jente med gåsungar og egg.

Historie

Ein byrja senda påskekort på slutten av 1800-talet. Dei bygde på tradisjonar med påskebrev, brev som barn laga og gav kvarandre i Sverige på 1800-talet, og den aukande interessa for prospektkort. Det var særleg i Tyskland ein byrja trykka påskekort, men dei blei etterkvart laga i fleire land.

Frå 1900 blei det send og laga mange påskekort i Noreg, med ei stordomstid rundt andre verdskrigen. Skikken gjekk tilbake mot slutten av hundreåret, til dels erstatta av e-kort og andre elektroniske kommunikasjonsmiddel.

I Sverige kan barn framleis dela ut heimelaga påskekort eller påskebrev når dei går «påskebukk» utkledde som påskehekser og liknande.

Motiv

Høner og hane i «Hönsenes Fagforening». Påskekort av Jenny Nystrøm frå 1910.

Påskeheks på eit påskekort av Adèle Söderberg.

Utbreidde motiv på tidlege tyske påskekort var påskeharen. Etterkvart som påskekort blei laga fleire stader fekk ein fleire religiøse motiv, som krossar, kyrkjer eller kyrkjegang, og fleire sekulære påsketradisjonar som egg, kyllingar, høns og harar, vårplantar som gåsungar, påskeliljer og påskeris, figurar som påskehekser og påsketroll, og påskeaktivitetar som skigåing og hytteliv. Ofte blir fleire motiv nytta samtidig. Nokre påskekort kan vera humoristiske, til dømes med dyr som oppfører seg som menneske. Nokre kan oppfattast som politiske, som eit kort frå andre verdskrigen med ein marsjerande hane framfor rekkjer av høns - tolka som eit symbol på «Hitler med alle sine høns.»

Nokre norske kunstnarar som laga mange påskekort var Kjell Aukrust, Andreas Bloch, Harald Damsleth, George Schumann, Erling Nielsen og Gondro Elind. Svenske Jenny Nyström var ein populær påskekortkunstnar.

Galleri

• 
  Amerikansk påskekort med kross, liljekonvall og gåsungar frå rundt 1910.
• 
  Russisk påskekort med kyrkje, kross og soloppgang.
• 
  Russisk påskekort av barn med kross og lam.
• 
  Russisk påskekort av Boris Zvorikyn med folk som går i kyrkja
• 
  Påskekort av austerrikske Otto Lendecke frå 1908 med folk som går i kyrkja.
• 
  Polsk påskekort med eit påskebord.
• 
  Polsk påskekort av Wincenty Wodzinowski med signing av påskemat.
• 
  Russisk påskekort med barn som driv eggrulling med påskeegg.
• 
  Russisk påskekort der eit par møter ein påskehare med egg.
• 
  Russisk påskekort som syner ei dansetilstelling for fuglar.
• 
  Russisk påskekort med høns som bur i hus av kjempeegg.
• 
  Norsk påskekort av hanefar med kyllingar frå rundt 1928.
• 
  Norsk påskekort med skitur frå rundt 1953.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Påskkort» frå Wikipedia på svensk, den 1. april 2018.
  • Wikipedia på svensk oppgav desse kjeldene:
    • http://www.postmuseum.posten.se/utstallningar/pask1.html - Postmuseum om påskkort.

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Påskekort

• Påskekort av Jenny Nyström ved nettstaden til Kalmar läns museum