Samothráki

Samothráki (gresk Σαμοθράκη) er ei øy i Hellas som høyrer til Dei nordegeiske øyane i Det thrakiske havet, nord i Egearhavet. Hovudbyen på øya heiter òg Samothráki, lokalt kalla Khóra. Samothráki er ein eigen kommune i periferieininga Évros, den vestlegaste i periferieininga, og den sørlegaste i periferien Aust-Makedonía og Thráki. Eit par kilometer aust for øya går sjøgrensa mellom Hellas og Tyrkia. Øya er 17 km lang og har eit areal på 178 km² med nesten 3 000 innbyggjarar. Hovudnæringane er fiske og turisme.

Samothráki Lokalt namn Σαμοθράκη
Hamna på Samothráki
Geografi
Stad	Det thrakiske havet
Koordinatar	40°28′40″N 25°31′19″E
Øygruppe	Dei nordegeiske øyane
Areal	178,0 km²
Høgaste punkt	Óros Fengári (1 624 moh.)
Administrasjon
Land	Hellas
Periferi Periferieining	Aust-Makedonía og Thráki Évros
Største busetnad	Samothráki (Khóra) (359 innb.)
Demografi
Folketal	2 596 (2021)
Folketettleik	16,1 /km²

Historie

Samothráki var relativt lite viktig i antikken, sidan ho ikkje har nokre naturlege hamner og det meste av øya var for steinete til å kunne dyrkast. Óros Fengári (Månefjellet) er det høgaste fjellet på 1 624 moh. Samothráki tempelkompleks, ein stad for hellenistiske og førhellenistiske religiøse seremoniar, stod derimot på øya. Av dei som vitja heilagdomen var mellom anna kong Lysander av Sparta, Filip II av Makedonia og Cornelius Piso, svigerfar til Julius Cæsar.

Samothráki vart først busett av pelasgianarar og karianarar, som seinare vart ein del av thrakarane. Mot slutten av 700-talet fvt. vart øya kolonisert av grekarar frå Sámos, som gav namnet Sámos av Thráki til øya. Dette utvikla seg seinare til Samothráki. Øya vart erobra av persarane i 508 fvt, og kom seinare under athensk kontroll og vart eit medlem av Det athenske sjøforbundet på 400-talet fvt. Ho vart erobra av Filip II, og frå då til 168 fvt. var ho under makedonsk suverenitet. Etter slaget ved Pydna vart Samothráki sjølvstendig fram til keisar Vespasian annekterte øya til Romarriket i år 70 evt. Det austromerske styret varte til 1204 då venetianarane tok over. Dei vart derimot driven bort av den genuesiske familien Gattilusi i 1355. Det osmanske riket erobra øya i 1457. Eit opprør mot dei under den greske sjølvstendekrigen (1821–1831) førte til ein massakre av dei fleste øybuarane. Øya kom tilbake til Hellas i 1913 etter balkankrigane. Ho vart ei kort stund okkupert av Bulgaria under den andre verdskrigen.

Samothráki

Den antikke byen, ruinane som vert kalla Paleópoli (Den gamle byen), låg på nordkysten. Store delar av dei antikke murane står framleis, i tillegg til tempelet der mystiske ritual fann stad og som var open for både slavar og frie menneske.

I dag

Den moderne hamnebyen Kamariótissa ligg på nordvestkysten og har ferjesamband til byar i Nord-Hellas som Alexandroúpoli og Kavála. Det er ingen kommersielle flyplassar på øya.

Den mest kjende attraksjonen på øya er tempelkomplekset, på gresk kalla Hieron ton Megalon Theon. Den mest kjende lekamen frå tempelet var ein 2,5 meter høg marmorstatue av Nike frå 190 fvt.. Han vart oppdaga i bitar på øya i 1863 av den franske arkeologen Charles Champoiseau og står i dag på Louvre i Paris.

Samothráki har skular, eit par latinskular, bankar, eit postkontor, strender og eit par byplassar (plateies).

Byar og tettstader

Dei største byane og tettstadene i kommunen er:

Tettstad	Folketal 2011	Folketal 2021
Kamariótissa	1 069	1 067
Alónia	291	448
Samothráki (Khóra)	653	359
Lákkoma	317	267
Profítis Ilías	189	154

Dei andre busetnadene på øya er:

• Thérma (83)
• Káto Karyótes (47)
• Áno Meriá (39)
• Paleópoli (31)
• Xiropótamos (27)
• Katsambás (25)
• Áno Karyótes (20)
• Makryliés (17)
• Dáfnes (10)
• Potamiá (2)

Bakgrunnsstoff

• samothraki.com Arkivert 2020-08-08 ved Wayback Machine.
• Offisiell nettside
• Bilete av Samothráki

Kjelde

• Denne artikkelen er basert på ei omsetjing av artikkelen Samothrace frå Engelsk Wikipedia der følgjande kjelder mellom anna vart nytta:

Michel Mourre, Dictionnaire Encyclopédique d'Histoire, artikkel Samothrace, Bordas, 1996

Marcel Dunan, Histoire Universelle, Larousse, 1960