Sigbjørn Skåden

Sigbjørn Skåden (fødd 4. januar 1976) er ein samisk forfattar og kulturarbeidar frå Planterhaug (nordsamisk: Lánttedievvá) i Tjeldsund i tidlegare Skånland kommune. Han er no busett i Tromsø.

Sigbjørn Skåden
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	4. januar 1976 (48 år) Tromsø kommune
Yrke	skribent, lyrikar
Medlem av	Kulturrådet
Mor	Asbjørg Skåden
Debut	2004
Sigbjørn Skåden på Commons

I 1997 var Skåden blant stiftarane av ungdomssamskipnaden Stuornjárgga Sámenuorak (knytt til Norske Samers Riksforbund), som i 1999 starta opp Márkomeannu – ein samisk kultur- og musikkfestival som vert arrangert i grenseområdet mellom Tjeldsund kommune i Troms og Evenes kommune i Nordland og som arbeider for å fremja markasamisk kultur.

Skåden har studert litteratur og har hovudfag i litteraturvitskap frå Universitetet i Tromsø. Han har òg ein mastergrad i britisk litteratur frå University of York.

Han er son av Asbjørg Skåden, som var lærer og sametingrepresentant 1997–2001.

Forfattarskap

I 2004 debuterte Sigbjørn Skåden som forfattar med det episke langdiktet Skuovvadeddjiid gonagas. Handlinga er henta frå ei samisk bygd i Ofotenregionen i mellomkrigstida. Diktet er laga over myten om den evige jøden, og følgjer den ungen, samiske mannen Jusup, som vender attende til heimbygda etter fleire år i Sør-Noreg. I 2005 var Skåden årets unge artist på Riddu Riđđu, der han framførte ei dramatisert oppsetning av diktet. I 2007 vart boka utgjeve på norsk med tittelen Skomakernes konge, gjendikta av han sjølv. Same år vart Skuovvadeddjiid gonagas nominert til Nordisk råds litteraturpris. I 2007 var han òg prologforfattar for Festspela i Nord-Noreg.

I november 2009 kom diktsamlinga Prekariáhta lávlla. Dikta følgjer dei samiske karakterane Debbie og Ian, som har fått namn etter Joy Division-vokalisten Ian Curtis og kona hans Deborah Curtis. I Prekariáhta lávlla blir det drege ei linje mellom samane si kulturpolitiske oppvakning på 70- og 80-talet og postpunkrørsla – ei musikkrørsle som oppstod i Nord-England på siste halvdel av 70-talet.

Hausten 2010 gjekk Skåden ut i det samiske ungdomsmagasinet Š og avsløra seg sjølv som forfattar av den anonymiserte bloggromanen Ihpil: Láhppon mánáid bestejeaddji. Boka utgjev seg for å vera ei attgjeving av ein blogg skrive av ei ung, lesbisk samejente som vart funne drukna i Tromsø hamn i desember 2007. Romanen vart skriven fortløpande som ein blogg hausten 2007, før han sommaren 2008 vart utgjeven i bokform etter bloggerens angivelege død. I bokutgjevinga er det den fiktive samejenta sitt bloggaralias «Ihpil» som står oppført som forfattar. Boka kom i norsk omsetjing i april 2010 med tittelen Ihpil: De fortapte barns frelser.

I 2012 gav han ut ei faktabarnebok om samar med tittelen Sámit/Samer. Boka er gjeven ut i to versjonar, på nordsamisk og norsk, i Cappelen Damms faktaløveserie.

Bibliografi

• Skuovvadeddjiid gonagas – lyrikk, Skániid girjie (2004)
  • Skomakernes konge – lyrikk, Skániid girjie (2007)
• Ihpil: Láhppon mánáid bestejeaddji – dagbokroman, Skániid girjie (2008)
  • Ihpil: De fortapte barns frelser – dagbokroman, Skániid girjie (2010)
• Prekariáhta lávlla – lyrikk, Skániid girjie (2009)
• Sámit/Samer – faktabok for barn, Cappelen Damm (2012)
• Våke over dem som sover – roman, Cappelen Damm (2014)
• Fugl – roman, Cappelen Damm (2019)

Som redaktør

• Riimiin rámiin - tornesamisk ungdomsantologi – Skániid girjie (2003)
• Samiske stedsnavn i Skánik/Skånland – Skániid girjie (2010)

Prisar og utmerkingar

• Havmannprisen (2014) for Vaka over dem som søv

Kjelder

• Presentasjon av Sigbjørn Skåden i Forfattarkatalogen på Nettsidene til forfattarsentrum

• Denne artikkelen bygger på «Sigbjørn Skåden» frå Wikipedia på bokmål, den 29. november 2020.