St Kilda
St Kilda (skotsk-gælisk Hiort) er ei isolert øygruppe, 64 km vest-nordvest for North Uist i Nord-Atlanteren. Ho omfattar dei vestlegaste øyane i Ytre Hebridane i Skottland.[1] Den største øya er Hirta, som har dei høgaste kystklippene i Storbritannia. Øyane høyrer administrativt til Comhairle nan Eilean Siar.[2]
| St Kilda Lokalt namn ⓘ | |
|---|---|
| |
| Geografi | |
  | |
| Stad | Atlanterhavet |
| Koordinatar | 57°48′N 8°36′W / 57.8°N 8.6°W |
| Øygruppe | Ytre Hebridane
|
| Areal | 8,546 km²
|
| Høgaste punkt | Conachair (430 moh.)
|
| Administrasjon | |
| Land | Skottland |
| Region | Ytre Hebridane |
| Største busetnad | Am Baile
|
| Demografi | |
| Folketal | 0
|
St Kilda var permanent busette i minst to tusen år, men det har truleg aldri vore meir enn 180 menneske busette her (og ikkje meir enn 100 etter 1851). Heile folkesetnaden vart evakuert i 1930. I dag er det berre militære personell som held til på øya.[3]
Opphavet til namnet St Kilda er ukjend. Første gong øyane vart nemnde i skriftlege kjelder var seint i mellomalderen. Mellomalderlandsbyen på Hirta vart bygd opp att på ny på 1800-talet. Sjukdom som kom med auka turisme og den første verdskrigen førte til at øyane vart evakuerte i 1930.[4]
Heile øygruppa er eigd av National Trust for Scotland. Øyane vart ein av dei fem verdsarvstadane i Skottland i 1986 og ein av få i verda som har denne statusen både basert på natur og kultur.[5] Øyane er hekkestad for mange viktige sjøfugl, mellom anna havsule, lundefugl og havhest.St. Kilda-gjerdesmett og St. Kilda-markmus er endemiske underartar.[3] Frivillige nyttar sommaren til å restaurere dei mange forfalne husa på øyane. Dei deler øya med ein liten militærbase som vart oppretta her i 1957.[6]
Kjelder
endre- ↑ Om ein ser bort frå Rockall, som har omstridd status internasjonalt
- ↑ Steel (1988) page 254.
- ↑ 3,0 3,1 Haswell-Smith, Hamish (2004). The Scottish Islands. Edinburgh: Canongate. ISBN 1841954543.
- ↑ Maclean (1977), Steel (1988), Fleming (2005).
- ↑ "World Heritage: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland". UNESCO.
- ↑ Steel (1988) s. 273.
- Denne artikkelen bygger på «St Kilda, Scotland» frå Wikipedia på engelsk, den 1. mars 2010.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Fleming, Andrew (2005) St. Kilda and the Wider World: Tales of an Iconic Island, Windgather Press ISBN 1905119003
- Maclean, Charles (1977) Island on the Edge of the World: the Story of St. Kilda, Edinburgh, Canongate ISBN 0903937417
- Steel, Tom (1988) The Life and Death of St. Kilda, London, Fontana ISBN 0006373402
Bakgrunnsstoff
endre- 1930 - evakueringa av St Kilda[daud lenkje]
- abandonedcommunities.co.uk
- St Kilda Arkivert 2004-04-26 ved Wayback Machine. - culturehebrides.com.
- St Kilda - National Trust for Skottland.