Vande Mataram

«Vande Mataram» ('Eg bøyer meg for deg, mor') er ein indisk fedrelandssong som har jamstilt status med nasjonalsongen «Jana gana mana», men ikkje er nasjonalsong.

Soge

Teksten blei skriven av den bengalske forfattaren Bankimchandra Chattopadhyay i 1876, i ei blanding av sanskrit og bengali. Han blei gjeven ut i 1882, i boka Anandmath. Han blei først framført i politisk samanheng i 1896, av nasjonalskalden Rabindranath Tagore. Han brukte ein sjølvlaga melodi som danna utgangspunkt for dagens offisielle versjon. Songen har seinare vore sungen til ei rekkje ullike ragaer og andre melodiar.

«Vande Mataram», eller «Bande Mataram» på bengali, blei brukt som slagord av den indiske fridomsrørsla, og var dei siste orda til fridomskjemparen Matangini Hazra då ho blei skoten av kolonipolitiet. Eit tidleg forslag til indisk nasjonalflagg hadde «वन्दे मातरम्» (Vande Mataram) skrive inn. Innhaldet i songen gjorde han likevel problematisk som nasjonalsong for heile India. Songen framstiller India som ei gudinne, og er oppfatta som ei hylling til Durga. Då India fekk sjølvstende i 1947 fekk likevel ikkje «Vande Mataram» status som nasjonalsong, men blei gjeven status som «nasjonal song» på nivå med den offisielle nasjonalsongen «Jana gana mana». Berre dei to første versa, som hovudsakleg tek for seg venleiken til India, er tekne med i den offisielle songen.

Særleg indiske muslimar, men også kristne og sikhar, har vore kritiske til songen. Fleire muslimske lærde har kalla det sjirk (avgudsdyrking) å synga han, medan andre har hevda at å bøya seg for ei mor er eit teikn på respekt, ikkje tilbeding, og at det er uproblematisk å synga dei offisielle versa. Til India sitt femtiårsjubileum i 1997 gav den muslimske filmkomponisten A.R. Rahman ut eit album, Vande Mataram, med tolkingar og songar inspirerte av «Vande Mataram».

Tekst

Offisiell versjon

Sanskrit वन्दे मातरम् सुजलां सुफलां मलयजशीतलाम् सस्य श्यामलां मातरम् | शुभ्र ज्योत्स्ना पुलकित यामिनीम् फुल्ल कुसुमित द्रुमदलशोभिनीम्, सुहासिनीं सुमधुर भाषिणीम् सुखदां वरदां मातरम् ||

Uttale Vande Mataram! Sujalam, suphalam, malayaja shitalam, Shasyashyamalam, Mataram! Vande Mataram! Shubhrajyotsna pulakitayaminim, Phullakusumita drumadala shobhinim, Suhasinim sumadhura bhashinim, Sukhadam varadam, Mataram! Vande Mataram, Vande Mataram!

Engelsk Mother, I salute thee! Rich with thy hurrying streams, bright with orchard gleams, Cool with thy winds of delight, Green fields waving Mother of might, Mother free.

Fullstendig versjon

Sanskrit सुजलां सुफलां मलयजशीतलाम् सस्य श्यामलां मातरंम् . शुभ्र ज्योत्सनाम् पुलकित यामिनीम् फुल्ल कुसुमित द्रुमदलशोभिनीम्, सुहासिनीं सुमधुर भाषिणीम् . सुखदां वरदां मातरम् ॥ सप्त कोटि कण्ठ कलकल निनाद कराले द्विसप्त कोटि भुजैर्ध्रत खरकरवाले के बोले मा तुमी अबले बहुबल धारिणीम् नमामि तारिणीम् रिपुदलवारिणीम् मातरम् ॥ तुमि विद्या तुमि धर्म, तुमि ह्रदि तुमि मर्म त्वं हि प्राणाः शरीरे बाहुते तुमि मा शक्ति, हृदये तुमि मा भक्ति, तोमारै प्रतिमा गडि मन्दिरे-मन्दिरे ॥ त्वं हि दुर्गा दशप्रहरणधारिणी कमला कमलदल विहारिणी वाणी विद्यादायिनी, नमामि त्वाम् नमामि कमलां अमलां अतुलाम् सुजलां सुफलां मातरम् ॥ श्यामलां सरलां सुस्मितां भूषिताम् धरणीं भरणीं मातरम् ॥

Engelsk (omsett av Sri Aurobindo) Mother, I salute thee! Rich with thy hurrying streams, bright with orchard gleams, Cool with thy winds of delight, Green fields waving Mother of might, Mother free. Glory of moonlight dreams, Over thy branches and lordly streams, Clad in thy blossoming trees, Mother, giver of ease Laughing low and sweet! Mother I kiss thy feet, Speaker sweet and low! Mother, to thee I bow. Who hath said thou art weak in thy lands When swords flash out in seventy million hands And seventy million voices roar Thy dreadful name from shore to shore? With many strengths who art mighty and stored, To thee I call Mother and Lord! Thou who saves, arise and save! To her I cry who ever her foe drove Back from plain and sea And shook herself free. Thou art wisdom, thou art law, Thou art heart, our soul, our breath Though art love divine, the awe In our hearts that conquers death. Thine the strength that nerves the arm, Thine the beauty, thine the charm. Every image made divine In our temples is but thine. Thou art Durga, Lady and Queen, With her hands that strike and her swords of sheen, Thou art Lakshmi lotus-throned, And the Muse a hundred-toned, Pure and perfect without peer, Mother lend thine ear, Rich with thy hurrying streams, Bright with thy orchard gleems, Dark of hue O candid-fair In thy soul, with jewelled hair And thy glorious smile divine, Loveliest of all earthly lands, Showering wealth from well-stored hands! Mother, mother mine! Mother sweet, I bow to thee, Mother great and free!

Bengali সুজলাং সুফলাং মলয়জশীতলাম্ শস্যশ্যামলাং মাতরম্॥ শুভ্রজ্যোত্স্না পুলকিতযামিনীম্ পুল্লকুসুমিত দ্রুমদলশোভিনীম্ সুহাসিনীং সুমধুর ভাষিণীম্ সুখদাং বরদাং মাতরম্॥ কোটি কোটি কণ্ঠ কলকলনিনাদ করালে কোটি কোটি ভুজৈর্ধৃতখরকরবালে কে বলে মা তুমি অবলে বহুবলধারিণীং নমামি তারিণীম্ রিপুদলবারিণীং মাতরম্॥ তুমি বিদ্যা তুমি ধর্ম, তুমি হৃদি তুমি মর্ম ত্বং হি প্রাণ শরীরে বাহুতে তুমি মা শক্তি হৃদয়ে তুমি মা ভক্তি তোমারৈ প্রতিমা গড়ি মন্দিরে মন্দিরে॥ ত্বং হি দুর্গা দশপ্রহরণধারিণী কমলা কমলদল বিহারিণী বাণী বিদ্যাদায়িনী ত্বাম্ নমামি কমলাং অমলাং অতুলাম্ সুজলাং সুফলাং মাতরম্॥ শ্যামলাং সরলাং সুস্মিতাং ভূষিতাম্ ধরণীং ভরণীং মাতরম্॥

Sjå òg

• Bharat Mata

Bakgrunnsstoff

• Tekst og framføring ved Know India, india.gov.in
• «Vande Mataram». Omfattande artikkel ved mustrad.org.uk (engelsk)

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Vande Mataram» frå Wikipedia på engelsk, den 16. mai 2011.

Fotnotar