André Bjerke

(Jarl) André Bjerke (30. januar 1918–10. januar 1985) var ein norsk forfattar og lyrikar frå Grefsen i Oslo, son av Ejlert Bjerke. Han debuterte i 1940 med diktsamlinga Syngende jord. Bjerke var svært produktiv og allsidig, han skreiv dikt (og for barn), kriminalromanar (under pseudonymet Bernhard Borge), essays og sakprosa, mellom anna om språk – Bjerke var ivrig med i riksmålsrørsla, og var formann i Riksmålsforbundet i fleire år. Han har og omsett og gjendikta både dramatikk (Shakespeare, Molière, Goethe, Racine), lyrikk (Rudyard Kipling, Dorothy Parker, Edgar Allan Poe) og prosa (Hermann Hesse, Heinrich Heine, Karen Blixen).

André Bjerke
Bjerke i stua i Schøningsgate rundt 1980 Foto: André Savik
Fødenamn	Jarl André Bjerke
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	30. januar 1918 Kristiania
Død	10. januar 1985 (66 år) Oslo
Yrke	Forfattar, lyrikar og omsetjar
Språk	riksmål, norsk, tysk, fransk
Far	Ejlert Bjerke
Mor	Karin Bjerke
André Bjerke på Commons

Prisar

• 1958 – Bastianprisen
• 1963 – Riksmålsforbundets litteraturpris
• 1967 – Riksmålsforbundet: Lytterprisen
• 1972 – Norsk Kulturråds oversetterpris
• 1973 – Rivertonklubbens ærespris Den Gyldne Revolver
• 1980 – Oslo bys kulturpris
• 1981 – Svenska Deckareakademins Grand Master Diplom
• 1983 Slegen til riddar av St. Olavs orden

Verkliste

Lyrikk

• Syngende jord, 1940
• Regnbuen, 1946
• Fakkeltog, 1942
• Eskapader, 1948
• Dikt om vin og kjærlighet, 1950
• Den hemmelige sommer, 1951
• Prinsessen spinner i berget, 1953
• Slik frøet bærer skissen til et tre, 1954
• En kylling under stjernene, 1960
• Med alle mine fugler (hundre dikt) 1965
• En skrift er rundt oss, 1966
• Skyros, Egeerhavet, 1967
• Det finnes ennu seil, 1968
• En helt almindelig lek (dikt i utval) 1973
• Et strå i vind, 1974
• Sol, måne og elleve stjerner (utvalde dikt), 1975
• Samlede dikt, 1977 (To bind)
• Samlede dikt, 2003 (samla lyrisk dikting, for første gong komplett)
• I byen min, 1979
• Hverdagsmirakel og andre efterlatte dikt, 2001

Kriminallitteratur

• Nattmennesket, 1941
• De dødes tjern, 1942 (vart òg filmatisert)
• Døde menn går i land, 1947
• Skjult mønster, 1950
• Enhjørningen, 1963
• Onkel Oscar starter opp, 1970 (kriminalnoveller, saman med Harald Tusberg)
• Onkel Oscar kjører videre, 1970 (kriminalnoveller, saman med Harald Tusberg)
• Hobbydetektiven: historiene om Klaus Vangli, 1971 (kriminalnoveller)

Sakprosa

• Hva er god stil? 1955
• Rim og rytme: en liten verselære, 1956
• Babels tårn, 1959
• Nye bidrag til Goethes farvelære, Kosmös Forlag, Stockholm 1961
• Hva er godt riksmål? Spørsmål og svar, 1962
• Sproget som ikke ville dø, 1964
• Arnulf Øverland – vårt sprogs konservator og fornyer, 1965
• Dannet talesprog, 1966
• Reiser gjennom århundrene: i syv stilepoker, 1967
• Hva er godt riksmål? Spørsmål og svar, 1967
• Hårdt mot hårdt, 1968
• Spillet i mitt liv: en amatør ved sjakkbrettet, 1968
• Grenseland - fem år efter, 1977 (m/ Harald Tusberg)
• Versekunsten: rytme og rim, 1980 (omarbeidd utgåve av Rim og rytme frå 1956)

Novellesamlingar

• Tryllestaven, 1961
• Fortellinger ved peisen, 1981 (noveller i utval)

Essaysamlingar

• Fuglen i fikserbildet: fragmenter av en livsanskuelse, 1955
• I syklonens sentrum, 1970
• Å kunne eller ikke kunne, 1970
• Med kritiske øyne, 1971 (Nyttårshelsing frå Aas & Wahls boktrykkeri. Ikkje i bokhandelen)
• Djevelens omgangsfelle, 1974
• I kampens glede, 1986 (eit utval essays frå tidlegare samlingar)

Humoristiske publikasjonar

• Den bakvendte boken, 1949 (m/Odd Eidem og Carl Keilhau)
• Den bakvendte familieboken - ved tre av dem 1951 (m/Odd Eidem og Carl Keilhau)
• Den bakvendte familieboken - ved to av dem 1955 (m/ Carl Keilhau)

Barnebøker

• Fabelen om Gry og Gruble, 1948
• For moro skyld
• Mere moro
• Fru Nitters datter
• André Bjerkes ABC, Riksmålsforbundet, 1959
• Moro-vers, 1980 (samla barnedikt, seinare utgåver (1995, 2003) med eit mindre utval)

Samlingar/anna

• For anledningen (prologar gjennom 15 år), 1963
• Før teppet går opp (prologar gjennom 25 år), 1973
• André Bjerke i lek og alvor, 1982 (festskrift til 65-årsdagen)

Bakgrunnsstoff

• André Bjerke i Norsk biografisk leksikon
• Digitaliserte bøker av André Bjerke hjå Nasjonalbiblioteket