Carl Wieman
Carl Edwin Wieman (fødd 26. mars 1951) er ein amerikansk fysikar.
| Carl Edwin Wieman | |||
 Wieman på campus for University of Colorado | |||
| Fødd | 26. mars 1951 (73 år) Corvallis i Oregon | ||
|---|---|---|---|
| Nasjonalitet | Amerikansk | ||
| Område | Fysikk | ||
| Yrke | Fysikar | ||
| Institusjonar | University of British Columbia University of Colorado | ||
| Alma mater | MIT Stanford University | ||
| Doktorgradsrettleiar | Theodor Hänsch | ||
| Kjend for | Bose-Einstein-kondensasjon | ||
| Utmerkingar | Lorentzmedaljen (1998) Nobelprisen i fysikk (2001) | ||
| Medlem | National Academy of Sciences American Academy of Arts and Sciences American Physical Society | ||
Wieman vart tildelt Nobelprisen i fysikk i 2001, saman med tyskaren Wolfgang Ketterle og landsmannen Eric Allin Cornell, for oppnåinga av Bose-Einstein-kondensasjon i fortynna gassar av alkaliatom og for tidlege fundamentale studiar av eigenskapane til kondensat.
I 1924 gjorde den indiske fysikaren Bose viktige teoretiske berekningar på lyspartiklar. Han sendte resultata til Einstein, som utvida teorien til ein viss type atom. Einstein føresåg at dersom ein kjøler ned ein gass av slike atom ved særs låge temperaturar, ville alle atoma brått samlast i lågast mogeleg energitilstand. Prosessen liknar den når væskedråpar dannast frå ein gass, og kallast derfor kondensasjon (Bose-Einstein-kondensasjon).
Først i 1995 lukkast Cornell og hans medarbeide å oppnå denne ekstreme materietilstanden. Cornell og Wiemann fekk deretter fram eit rent kondensat på rundt 2 000 rubidiumatom ved 20–nK (nanokelvin), dvs. 0,000 000 02 grader over det absolutte nullpunktet.
Uavhengig av arbeidet til Cornell og Wiemans, gjorde Ketterle tilsvarende eksperiment på natriumatom. Kondensatet som han lukkast i å framstille inneheldt meir atom og kunne derfor brukast til å undersøke fenomenet nærmare. Ved hjelp av to separate kondensatorar, som fekk ekspandere inn i kvarandre, kunne ein få fram særs tydelege interferensmønster. Dette eksperimentet viste altså at kondensaten inneheldthelt koordinerte atom.
Wieman tok doktorgrad i fysikk ved Stanford University i 1997, og er professor i fysikk ved University of Colorado.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Carl Wieman» frå Wikipedia på bokmål, den 22. februar 2012.