Edøya

Edøya er ei øy i Smøla kommune i Møre og Romsdal fylke. Øya har eit areal på 7,5 km², og hadde 56 innbyggjarar i 2001. Edøya spelte ei viktig politisk rolle i vikingtida.

Edøya
øy
Edøya ferjekai
Land	Noreg
Fylke	Møre og Romsdal
Stad	Nordmøre
Høgaste punkt	Storvarden
•  høgd	41 moh.
Areal	7,5 km²
Folketal	56  (2001)
Folketettleik	7,5 / km²
Edøya 63.2973°N 8.1536°E / 63.2973; 8.1536
Kart som viser Edøya. Kart som viser Edøya.
Wikimedia Commons: Edøya

Edøya har brusamband til Smøla i nord og ferjesamband til Hitra i nordaust og Stabblandet i sør. Øya har ferjeleie og hurtigbåtkai for reisande til og frå kommunen, og Edøyfjorden er skipsleia mellom Kristiansund og Trondheim.

Historikk

Edøy var tidlegare eit senter i det gamle Nordmørafylket. Fylket kan ha vore delt; i nord Fosen, som seinare vart Fosen len, og i sør Edøy, som seinare fekk namnet Nordmøre, og utgjer opphavet til det seinare Nordmøre len og Nordmøre fogderi. Edøy syssel og Edøy Hovedgard var i så fall hovudsetet for sysselmannen til kongen.

Edøy er eitt av dei historiske sentera i Midt-Noreg med mellom anna Edøy gamle kyrkje, Edøystjerna,  Edøy Hovedgård, Edøyskipet og Noregs dåpsattest Kulisteinen på naboøya Kuli. Det er gjort ei rekkje arkeologiske funn på Edøy, det tidlegaste datert til 2700 år f.kr. Truleg var Edøy kongssetet til Nordmørskongen Hundtjov som er omtalt i Snorres Kongesaga i samband med slaga på Solskjel ved Harald Hårfagre si samling av Noreg til eitt rike i ca. 863.

På Edøy blir det kvart år sett opp eit historisk spel, Fru Guri av Edøy, som omhandlar kristninga og samlinga av Noreg.

Edøya var del av Edøy kommune frå 1837 til 1960.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Edøy» frå Wikipedia på bokmål, den 8. september 2024.