Europaveg 12 i Noreg

Europaveg 12 i Noreg
Strekning
Mo i Rana – riksgrensa ved Umbukta
[Alternativt kart] E12 gjennom Noreg E12 gjennom Nordland
Informasjon
Lengd	40 km
Status	riksveg
Tilstøytande vegar
Restriksjonar
Kolonnekøyring om vinteren	Umbukta
Nattestenging om vinteren	Umbukta

Europaveg 12 i Noreg (E12) er ein norsk riksveg som går mellom Mo i Rana og riksgrensa ved Umbukta. Heile strekninga ligg i Rana kommune i Nordland fylke og er del av europaveg 12 mellom Noreg, Sverige og Finland.

E12 går austover frå E6 i Mo i Rana. Forlenginga vestover er skilta riksveg 12 og fylkesveg 12. E12 går austover til Raudvatnet før han går sørover til riksgrensa mot Sverige ved Umbukta.

Historie

Grensesteinen mellom Noreg og Sverige langs E12, vart reist i 1939

Inskripsjon på grensesteinen

Umskartunnelen

År	Tidlegare og noverande vegnamn
1899	Veg nr IX
1950-talet	Riksveg 772
1. januar 1965	Riksveg 77
Midten av 1970-talet	Riksveg E79
20. juni 1992	Riksveg E12

Vegen mellom Mo og Uman stod ferdig som vinterveg i 1891. Dei siste 3 km av vegen fram til Umbukta vart bygd mellom 1936 og 1938, og vegen vart offisielt opna 13. august 1939.

Utbetringer 1962–1972

Avgjersla om å legge Norsk Jernverk til Mo i Rana i 1946, medførte ei stor kraftutbygging i Korgen kommune og Nord-Rana. Dette auka òg behovet for at riksveg 772 skulle vere vinteropen og tole store køyretøy. Mellom Utsikten og Umbukta vart det sett i gang store omleggingar av vegen, slik at NVE skulle få sikker framkomst til anlegga ved Sauvassåga og Storakersvatnet. Mellom 1962 og seinhausten 1972 vart vegen asfaltert. På Gruben vart han flytta til den nybygde Storgata. Frå Gruben til Utsikten vart det bygd ei heilt ny vegstrekning, og frå Utsikten til Riksgrensa vart vegen delvis utbetra, og delvis erstatta av nye vegstrekningar.

Ny trasé frå Tverråneset (1995)

I 1983 vart det utnemnt ein vegplankomité, som i 1985 la fram innstillinga «Transportplan Mo». Rapporten foreslo å legge vegen utanfor Gruben sentrum, og legge ein ny vegtrasé frå Tverrånes til øvre Gruben. Det vart òg foreslått ei rundkøyring ved Tverrånes, der vegen skulle møte E6. Ein ny bru («sagbrua») over Tverråga vart bygd i løpet av åra 1991 og 1992, og den nye vegtraséen vart opna den 10. november 1995.

Umskartunnelen (2006)

Den 31. oktober 2006 vart tunnelen gjennom Umskaret opna, og erstatta dermed ei vegstrekning over eit vêrutsett fjellparti. Samstundes vart E12 utbetra på begge sider av fjellovergangen, frå Raudvatnet i vest til Riksgrensa i aust. Ei rekke fjell-nabbar, som medførte uoversiktlege situasjonar i svingar, vart fjernet på vestsida. Langs Umbukta, aust for Umskaret, vart svingar erstatta av rette vegstrekningar.

Knutepunkt

Nordland

Rana

• Mo i Rana
• Fv352 frå Høglia via Langfjellet til Tapperskaret (20,2 km)
• Umskartunnelen (3670 m)
• Veienshøgaste punkt, Umskaret, 650 moh (i den nye tunnelen).
• Riksgrensen, Umbukta → E12 (Sverige)

Sjå òg

• Europaveg 12 i Sverige
• Europaveg 12
• Riksveg 3 i Finland

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Europavei 12 (Norge)» frå Wikipedia på bokmål, den 22. mai 2010.
  • Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
  • Erling Svanberg: Langs vei og lei i Nordland - Samferdsel gjennom 3000 år. Nordland fylkeskommune, Bodø 1990. ISBN 82-7416-021-5
  • Knut Innset: Fra Mo til riksgrensen. Blå vegen. Veg nr IX - rigsveg 772 - riksveg 77 - Europaveg 79 - Europaveg 12, Årbok for Helgeland 2000, 31. årgang, Helgeland Historielag, 2000, ISBN 82-90148-59-3

Bakgrunnsstoff

• Statens vegvesen – trafikkmeldingar Ev12
• Statens vegvesen – trafikkmeldingar
• Statens vegvesen – kolonnekjøring
• Statens vegvesen – nattestengingar