Gustav Adolph Lammers

Gustav Adolph Lammers (26. mai 1802–2. mai 1878) var ein norsk prest som stifta Noregs første indremisjonsforeining, stortingsmann og arkitekt for fleire kyrkjebygg.

Gustav Adolph Lammers
Gustav Adolph Lammers, sjølvportrett.
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	26. mai 1802 København
Død	2. mai 1878 (75 år) Skien kommune
Yrke	prest, politikar, arkitekt, kunstnar
Språk	norsk
Religion	Den evangelisk-lutherske kyrkja
Gustav Adolph Lammers på Commons

Prest

Lammers var fødd i København i Danmark og budde der til han var i kring seks år gammal. Han var 1814-18 elev på katedralskulen i Trondheim. Deretter gjekk han på katedralskulen i Kristiania til han i 1821 vart student. Cand. theol. i 1825.

Frå 1827 var Lammers prest ved hospitalet, tukthuset og dei 'Angellske stiftelser' i Trondheim. Han var sokneprest i Bamble frå 1835 til 1848. Deretter sokneprest i Skien frå 1848, allereie året etter gjorde han det kjent at han ikkje delte statskyrkja sitt syn på barnedåpen og nattverden. År 1853 stifta Lammers den første indremisjonsforeininga i landet.

I 1856 sa Lammers frå seg prestestillinga og melde seg ut av statskyrkja. Han stifta då frikyrkja «Den frie apostolisk-christelige Menighed». Lammers var forstandar for denne, og inspirerte folk andre stader i landet til å danne sine frikyrkjer. Mellom anna var han heilt nord til Finnmark i 1858, og i Stockholm i 1859. Nokre av desse meinigheitene vart leia av han personleg. 12. november 1860 sa Lammers frå seg forstandarskpen for meinigheita og melde seg inn att i statskyrkja.

Stortingsmann

På stortinga 1839 og 1842 var Lammers stortingsrepresentant for Bratsbergs amt. Han var sekretær i kyrkjekomiteen ved begge høve.

Arkitekt

Samstundes som Lammers studerte teologi i Kristiania, var han elev hos Hans Linstow ved Den kongelige Tegneskole.

Lammers var arkitekt då det i 1845 vart bygt ny kyrkje i Bamble. Bamble kyrkje vart reist i ein enkel nygotisk stil. Også korbileta var det han som måla. Han var elles arkitekt for den seinklassisistiske Hisøy kyrkje ved Arendal (1849), og eit bedehus i Skien (1850). Også fleire salmesamlingar stod han bak, mellom anna Christelig Psalmebog (1852).

Etter han i 1860 gav opp prestegjerininga budde han for ein stor del utanlands; Italia, Tyskland og Danmark. I denne perioden laga han fleire altartavler.

Lammers flytta tilbake til Skien eit par år før han døydde der i 1878.

Kjelder

• Lindstøl, Tallak: Stortinget og Statsraadet 1814-1914. Kristiania, 1914
• Bokmålswikipedia

Bakgrunnsstoff

• Artemisia: Gustav Adolph Lammers
• Biografisk informasjon om Gustav Adolph Lammers NSD Norsk senter for forskningsdatas politikararkiv