Jødespansk er ein samleterm for språkformer av spansk med meir eller mindre påverknad frå andre iberiske språk som portugisisk, asturiansk og katalansk som tradisjonelt blir bruka av sefardiske jødar i Nord-Afrika, på Balkan, i Tyrkia og i Israel.

Jødespansk
גֿודֿיאו-איספאנייול Djudeo-Espagnol
גֿידֿייו Djidio
גֿודֿזמו Djudesmo
איספאנייול Espagnol
איספאנייוליקו Espagnolico
חאקיטיאה Jaquetía
לאדינו Ladino
Klassifisering indoeuropeisk
 italisk
  romansk
   vestleg
    gallo-iberisk
     ibero-romansk
      vest-iberisk
       spansk
Talarar Sefardiske jødar
Bruk
Tala i  Israel
 Tyrkia
 USA
 Frankrike
 Hellas
 Brasil
 Storbritannia
Jødespansktalande i alt Mellom 70 000 og 200 000[1]
Skriftsystem Mest latinske bokstavar. Opphavleg rashiskrift og solitreo
Andre skriftsystem: Arabisk, gresk, hebraisk og kyrillisk.
Normert av Autoridad Nasionala del Ladino i Israel
Språkkodar
ISO 639-2 lad
ISO 639-3 lad

Jødespansk inneheld mange hebraiske og arameiske ord og ein del arabiske ord. I austleg jødespansk – det vil seie på Balkanhalvøya, i Tyrkia og i Israel – er det mange tyrkiske og greske lånord.

Andre namn for jødepansk inkluderer djudíospanyol, djudezmo, spanyol, jaquetía/haketia (særleg i Marokko) og sidan midten av 1900-talet ofte òg ladino — ein term som tradisjonelt har ei anna tyding.

Språklege særtrekk for jødespansk varierer mykje mellom dei ulike dialektane, men blant dei mest typiske kan nemnast:

  • M for N i ord som muestro/nuestro (‘vår’ (pron.)); mueve/nueve (‘ni’ (num.)).
  • G for H i ord som agora (‘no’, sp. ahora).
  • -U for -O i endingar: anyu/anyo (‘år’); sinku/sinko (‘fem’, sp. cinco).
  • Bevart stemt S mellom vokalar: kaza (‘hus’, sp. casa).

Jødespansk har tradisjonelt vorte skrive med det hebraiske alfabetet, men frå først på 1900-talet har det vore vanleg å skrive språket med det latinske alfabetet.

Kjelder endre

  1. «Judeo-Spanish Language - General Overview» (på engelsk). Henta 6. januar 2013.  Oppgjeve av Engelsk Wikipedia.

Bakgrunnsstoff endre

  Wikipediajødespansk

  • Socolovsky, Jerome. «Lost Language of Ladino Revived in Spain», Morning Edition, National Public Radio, March 19, 2007. [1]