Justervesenet

Justervesenet er ein statleg etat, underlagd Nærings- og fiskeridepartementet, med ansvar for nasjonale normalar for måleiningar og dessutan for kontroll av målereiskapar som blir brukt ved økonomiske oppgjer med meir. Justervesenet representerer Noreg i dei internasjonale traktatane Meterkonvensjonen og International Organization of Legal Metrology, OIML.

Justervesenet
Hovudkontoret på Kjeller. Arkitekt: Kristin Jarmund.
Org.form	Organisasjonsledd
Org.nr.	874761192
Morselskap	Nærings- og fiskeridepartementet, Nærings- og handelsdepartementet, Indredepartementet
Hovudkontor	Kjeller
Land	Noreg
Nettstad	https://www.justervesenet.no

Soge

Justervesenet si historie i Noreg kan førast tilbake til Kristian V si forordning av 1683 om einsarta mål og vekt i Danmark-Noreg. Eit eige norsk Justervesen vart etablert ved Kgl. res. av 6. juli 1832. Namnet Justervesenet kjem frå justering i tydinga måleteknisk kontroll.

Kontroll og handheving av lovane til kongen og vedtekter innan området mål og vekt var viktig alt i høgmellomalderen. Dette var gjalkaren si oppgåve, men han arbeidde berre innan byen, ikkje for heile kongedømet.

Løyve om måleiningar, måling og normaltid av 26. januar 2007 spesifiserer krav til lovregulert kontroll og dette er ansvaret og pliktene til Justervesenet.

Avdelingar

Justervesenet har fem distriktskontor på følgjande stader: Kjeller, Stavanger, Bergen, Trondheim og Tromsø. Kvart av desse har ansvar for måleteknisk kontroll i distriktet sitt. Hovudverksemda ligg på Kjeller utanfor Oslo. På Kjeller har Justervesenet meir enn 30 individuelle laboratorium som er spesielt konstruert og utrusta for dei nøyaktigaste målingane innan områda sine.

Oppgåver

Nasjonalt laboratorium sørgjer for sporbarheit (definere standardar) til dei nasjonale normalane ved kalibrering av instrument for næringslivet. Dessutan blir det utført måleteknisk forsking, rådgiving og opplæring. Dei skal realisere og vedlikehalde dei nasjonale normalane for einingar i SI-systemet. Den nasjonale normalen for grunneininga kilogram er oppbevart hos Justervesenet og blir regelmessig samanlikna med det internasjonale kilogrammet (prototypen), som er oppbevart i det internasjonale instituttet Bureau International des Poids et Mesures (BIPM) utanfor Paris. Andre grunneiningar er definert ut frå fundamentale fysiske konstantar og blir realisert ved eksperiment. Justervesenet har, saman med tilsvarande institusjonar i andre land, signert Meterkonvensjonen sin avtale om gjensidig respekt for kalibreringar (Mutual Recognition Arrangement, MRA). Denne er grunnleggjande for internasjonal tillit til måleresultata til landa.

Noreg ved Justervesenet er òg med på å vedlikehalde og sikre nøysemda i den legale tida til verda, universaltida (Universal coordinated time, UTC), med fleire atomur.

Som del av lovregulert måling gjer Justervesenet kontroll av målereiskap, typegodkjenning, utarbeider forskrifter for nye målereiskapar og dessutan har ansvar for den norske ordninga for e-merking av ferdigpakka varer.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Justervesenet» frå Wikipedia på bokmål, den 19. februar 2012.

Bakgrunnsstoff

• Justervesenet