Kornblom

Kornblom (Centaurea cyanus) er ei plante i knoppurtslekta i korgplantefamilien. Arten liknar på tyrkarkornblom, men er noko større enn denne. Han var tidleg eit vanleg ugras i åkrar, men blir i dag gjerne dyrka som prydplante.

Kornblom
Kornblom
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Orden:	Korgplanteordenen Asterales
Familie:	Korgplantefamilien Asteraceae
Underfamilie:	Carduoideae
Stamme:	Cynareae
Understamme:	Centaureinae
Slekt:	Knoppurtslekta Centaurea
Art:	Kornblom C. cyanus
Vitskapleg namn
Centaurea cyanus L., 1753

Kornblom-knopp

Skildring

Kornblom er ein eittårig urt med opprett stengel, smale blad og intenst blå blomstrar. Stengelen er ofte greina og kan bli nesten éin meter lang. Både blad og stengel er gråfilta.

Historie

Pollen frå kornblom er funne i torv som vart danna rett etter slutten av siste istid, noko som syner at den var ei pionerplante i den opne og næringsrike jorda som ein kunne finne då. Da menneska tok til å dyrke korn, vart kornblom eit vanleg ugras i kornåkrane, saman med for eksempel kornvalmue, gullkrage og klinte. Betre frørensing har ført til at desse plantene nesten er forsvunne, men kornblom blir dyrka i hagar på grunn av dei vakre blomstrane.

Kornblom er eigentleg ei europeisk plante, men har spreidd seg til andre verdsdeler der korn blir dyrka i temperert klima, som Nord-Amerika, Argentina, Sør-Afrika og Australia. På grunn av bruk av ugrasmiddel har kornblom blitt mindre vanleg enn tidlegare på åkerland. I Noreg er kornblom funne nord til Troms, men den er nå blitt sjeldsynt.

Kornblom er òg nytta som hageplante.

Symbol

Kornblom er nytta som symbol i mange samanhengar:

• Frå 1968 har han vore nasjonalblome for Estland
• nasjonalblome for Tyskland
• landskapsblomma for Östergötland
• partisymbol for det estiske partiet Rahvalit
• partisymbol for Samlingspartiet i Finland
• partisymbol for Folkpartiet liberalerna i Sverige

Kornblom var òg den svenske rösträttsrörelsen sitt symbol.

Nokre kultivarar

Kvit kornblomkultivar med rosa senter.

Det finst ei lang rekke kultivarar med ulike fargar.

• Centaurea cyanus 'Black Ball'
• Centaurea cyanus 'Black Boy'
• Centaurea cyanus 'Blue Boy'
• Centaurea cyanus 'Blue Diadem'
• Centaurea cyanus 'Frosted Queen'
• Centaurea cyanus 'Classic Romantic'
• Centaurea cyanus 'Black Gem'
• Centaurea cyanus 'Polka Dot'
• Centaurea cyanus 'Classic Fantastic'

Kjelder

• «Centaurea cyanus, kornblom», artsdatabanken.no

Bakgrunnsstoff

Wikispecies

Wikispecies har taksonomisk informasjon om Centaurea cyanus

• Den virtuella floran - Kornblom
• Kornblom i Carl Lindman, Bilder ur Nordens flora (2:a upplagan, Wahlström och Widstrand, Stockholm 1917–1926)
• The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity - Cyanus segetum