Límnos

Límnos (gresk Λήμνος), òg kalla Lemnos, er ei øy i Hellas som høyrer til Dei nordegeiske øyane i Egearhavet.

Límnos Lokalt namn Λήμνος
Geografi
Stad	Egearhavet
Koordinatar	39°55′N 25°15′E
Øygruppe	Dei nordegeiske øyane
Areal	476 km²
Administrasjon
Land	Hellas
Periferi Periferieining	Dei nordlege egeiske øyane Límnos
Største busetnad	Mýrina (6 190 innb.)
Demografi
Folketal	16 411 (2021)
Folketettleik	34,5 /km²

Tidlegare hadde øya fire kommunar og var ein del av Lésvos prefektur, men frå 2011 er Límnos ein kommune, og øya høyrer administrativt til under periferieininga Límnos i periferien Dei nordlege egeiske øyane.

Store delar av øya er dekte av fjell, men ein finn òg frodige dalar innimellom. Dei største byane er Mýrina på vestkysten og Moúdros på austkysten i ei stor bukt midt på øya. Mýrina (òg kalla Kástro) har ei flott hamn og er handelssentrumet på øya. I åssidene finn ein innimellom beitemark for sau. Det veks eit fåtal morbærtre og frukttre, men ikkje oliven. Muskatdruer veks det derimot mykje av, som ein nyttar til å lage ein uvanleg bordvin som er tørr med kraftig smak av muskatell.

Administrativ inndeling

Kommunen vart danna i 2011 ved at ein slo saman dei tidlegare kommunane

• Mýrina
• Néa Koútali
• Moúdros
• Atsikí

Dei fire tidlegare kommunane er no kommunaleiningar.

Límnos i mytologien

For dei antikke grekarane høyrte øya til Hefaestos, guden for teknologi, som fall på Límnos då far hans, Zevs, kasta han hovudstups bort frå Olympos (Ólymbos). Her tok sintiarane seg av han og den thrakiske nymfen Kabiro (ei av døtrene til Proteus) gav han fleire born som danna grunnlaget for stamma Kaberoi

Namnet Limons skal ha vore eit av namna som thrakarane gav Kybele, og dei første innbyggjarane her skal ha vore ei thrakisk stamme, som grekarane kalla sinitianarar, eller «røvarane».

Apollodoros (Epitome I:9) skriv at då Dionysos fann Ariadne forlaten på Náxos, førte han ho til Límnos der ho gav han borna Thoas, Stafylos, Oenopion og Peparethos. Plinius den eldre snakkar om ein oppsiktsvekkande labyrint på Límnos i si Naturhistorie, som ikkje er funne i moderne tider.

I følgje eit kjent segn skal kvinnene ha vorte forlatne av mennene sine for thrakiske kvinner, og som hemn skal dei ha myrda alle mennene på øya. Ut av dette oppstod uttrykket «lemnisk handling» blant grekarane. Argonautane kom i land på øya kort tid etter og fann berre kvinner her, styrt av Hypsipyle, dotter av den gamle kongen Thoas. Frå argonautane og kvinnene på Límnos oppstod ei stamme kalla Minyae, som kong Efneos, son av Jason og Hypsipyle. Dei sende vin og proviant til akhaeanarane ved Troja. Minyae vart driven bort av pelasgianarar frå Attika (Attikí).

I ei anna segn vart Filoktetes forlaten på Límnos av grekarar på veg til Troja. Her leid han i ti år på grunn av ein såra fot fram til Odyssevs og Neoptolemos overtalte han til å bli med dei til Troja. I følgje Sofokles budde han ved fjellet Hermaeus, der Aeskhylos sette fyr på ein varde for å gje heimstaden Argos melding om Trojas fall.

Historie

Homer skriv som om det var ein by på øya kalla Límnos, men på denne tida var det ikkje det. Det var to byar, Myrina (òg kalla Kastro) og Hefaestia, som var hovudbyen. Myntar frå Hefaestia er funne i store mengder og med forskjellige motiv som gudinna Athena med ugla si, innfødde religiøse symbol, hovudet til Dioskori, Apollon med fleire. Ein kjenner òg til eit par myntar frå Myrina. Dei høyrer til perioden då folk frå Attikí okkuperte øya og er av atensk type.

Seinare i antikken vart Límnos erobra av Otanes, ein general under Darios Hystaspis. Men i 510 fvt. vart ho gjenerobra av Miltiades den yngre, tyrannen frå thrakisk Khersonese. Miltiades reiste seinare tilbake til Aten og Límnos kom inn under Aten fram til Makedonia erobra øya.

I 197 fvt. erklærte romarane Límnos for ein fristat, men i 166 fvt. vart ho gjeve til Aten som på papiret styrte over øya fram til heile Hellas vart ein provins i Romarriket i 146 fvt. Etter oppdelinga av riket vart Límnos ein del av Austromarriket.

Som dei andre austlege provinsane skifta øya eigarar mellom grekarar, italienarar og tyrkarar. I 1476 klarte venetianarane og dei greske austromarane å forsvare Kotskhinos mot ei tyrkisk omleiring, men i 1657 vart Kastro erobra av tyrkarane etter ei omleiring på 36 dagar. I 1770 vart Kastro omleira av Grev Orlov. Under den russisk-tyrkiske krigen i 1806-1812 vann Admiral Senjavin eit sjøslag ved Límnos. I 1912 vart Límnos ein del av Hellas under den første balkankrigen. Under same krig fann sjøslaget ved Límnos stad her 18. januar 1913, der den osmanske hæren prøvde å hindre grekarane i å ta dei egeiske øyane.

Under den første verdskrigen nytta dei allierte i 1915 øya som utgangspunkt for å erobra Dardanellane, som ligg om lag 50 km unna.

Byar og tettstader

Dei største byane og tettstadene i kommunen er:

Tettstad	Kommunaleining	Folketal 2011	Folketal 2021
Mýrina	Mýrina	5 711	6 190
Moúdros	Moúdros	974	873
Atsikí	Atsikí	848	774
Ájos Dimítrios	Atsikí	812	736
Kondopoúli	Moúdros	623	564
Néa Koútali	Néa Koútali	442	527
Káspakas	Mýrina	525	504
Kondiás	Néa Koútali	572	472
Platý	Mýrina	603	437

Andre busetnader på øya er:

Thános (416) Panajía (326) Kornós (311) Pláka (309)

Romanó (296) Portianó (236) Tsimándria (236)

Paralía Platéos (228) Livadokhóri (219) Repanídi (204)

Småøyar i kommunen:

• Serjítsi (0)
• Koukounísio (0)
• Alogonísio (0)
• Kastriá (0)
• Kómbo (0)

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Lemnos» frå Wikipedia på engelsk, den 8. august 2007.

Bakgrunnsstoff

• http://www.limnos.gr
• http://www.LemnosExplorer.com Arkivert 2007-08-12 ved Wayback Machine.
• Bilete frå Límnos Arkivert 2007-09-27 ved Wayback Machine.