Attikí
Περιφέρεια Αττικής
Plasseringa til Attikí i Hellas
 
Land: Hellas
Hovudstad: Aten
Periferieiningar: Sentral-Aten
Nord-Aten
Vest-Aten
Sør-Aten
Pireus
Øyane
Vest-Attikí
Aust-Attikí
Folketal: 3 828 434 (2011[1])
Areal: 3 808 km²
Folketettleik: 1 005 /km²
Heimeside: www.attiki.gov.gr

Attikí (gresk Αττική), òg kalla Attika, er ein av tretten periferiar i Hellas og inneheld Aten, hovudstaden i landet. Attikí omfattar dei tidlegare prefektura Aten, Pireus, Vest-Attikí og Aust-Attikí.

Attikí ligg sør i Hellas og har eit areal på 3 808 km². I tillegg til Aten ligg byane Pireus, Elevsína, Mégara, Lávrio og Marathónas (Marathon) i Attikí. Attikí omfattar òg ein liten del av halvøya Peloponnes og øyane Salamína, Angístri, Éjina, Póros, Ýdra, Spétses, Kýthira og Andikýthira. Oppunder 4 millionar menneske bur i periferien, og meir enn 95 % av dei bur i storbyområdet til Aten.

Attikí var tidlegare ein del av periferien Sentral-Hellas, men vart skild ut som eigen periferi i 1987. Han grensar mot Sentral-Hellas i nord og mot Peloponnes i vest og sør.

Periferieiningar og kommunar endre

Etter den administrative reforma i 2010 er periferien Attikí delt inn i åtte periferieiningar som omfattar 66 kommunar.[2]

Periferieining Innbyggjarar Kommunar
Sentral-Aten 1 029 520 Filadélfia-Khalkidóna, Galátsi, Aten, Zográfou, Kesarianí, Výronas, Dáfni-Ymittós, Ilioúpoli
Nord-Aten 592 490 Kifisiá, Metamórfosi, Lykóvrysi-Pévki, Iráklio, Maroúsi, Pendéli, Vrilíssia, Khalándri, Ajía Paraskeví, Néa Ionía, Filothéi-Psykhikó, Papágou-Kholargós
Vest-Aten 489 675 Khaidári, Petroúpoli, Áji Anárjyri-Kamateró, Ílio, Peristéri, Ajía Varvára, Egáleo
Sør-Aten 529 826 Moskháto-Távros, Kallithéa, Paleó Fáliro, Néa Smýrni, Ájos Dimítrios, Álimos, Ellinikó-Arjyroúpoli, Glyfáda
Pireus 448 997 Pérama, Keratsíni-Drapetsóna, Korydallós, Níkea-Ájos Ioánnis Réndis, Pireus
Øyane 74 651 Salamína, Angístri, Éjina, Póros, Trizinía, Ýdra, Spétses, Kýthira
Vest-Attikí 160 927 Mégara, Mándra-Idýllia, Elevsína, Asprópyrgos, Fylí
Aust-Attikí 502 348 Oropós, Akharnés, Diónysos, Marathónas, Rafína-Pikérmi, Pallíni, Spáta-Artémida, Peanía, Markópoulo, Kropía, Vári-Voúla-Vouliagméni, Saronikós, Lavreotikí
Kommune Periferieining Areal Folketal Hovudsete
1   Aten Sentral-Aten 39,0 664 046 Aten
2   Filadélfia-Khalkidóna Sentral-Aten 3,7 35 556 Néa Filadélfia
3   Galátsi Sentral-Aten 4,0 59 345
4   Zográfou Sentral-Aten 8,5 71 026
5   Kesarianí Sentral-Aten 7,8 26 458
6   Výronas Sentral-Aten 9,2 61 308
7   Dáfni-Ymittós Sentral-Aten 2,4 33 628 Dáfni
8   Ilioúpoli Sentral-Aten 12,7 78 153
9   Kifisiá Nord-Aten 25,9 71 259
10   Metamórfosi Nord-Aten 5,5 28 891
11   Lykóvrysi-Pévki Nord-Aten 3,7 31 153 Pévki
12   Iráklio Nord-Aten 4,7 49 642
13   Maroúsi Nord-Aten 13,1 72 333
14   Pendéli Nord-Aten 32,9 34 934 Melíssia
15   Vrilíssia Nord-Aten 3,9 30 741
16   Khalándri Nord-Aten 10,8 74 192
17   Ajía Paraskeví Nord-Aten 8,0 59 704
18   Néa Ionía Nord-Aten 4,4 67 134
19   Filothéi-Psykhikó Nord-Aten 6,2 26 968 Psykhikó
20   Papágou-Kholargós Nord-Aten 8,6 44 539 Kholargós
21   Khaidári Vest-Aten 22,7 46 897
22   Petroúpoli Vest-Aten 6,6 58 979
23   Áji Anárjyri-Kamateró Vest-Aten 9,1 62 529 Áji Anárjyri
24   Ílio Vest-Aten 9,2 84 793
25   Peristéri Vest-Aten 10,1 139 981
26   Ajía Varvára Vest-Aten 2,4 26 550
27   Egáleo Vest-Aten 6,5 69 946
28   Moskháto-Távros Sør-Aten 5,2 40 413 Moskháto
29   Kallithéa Sør-Aten 4,7 100 641
30   Paleó Fáliro Sør-Aten 4,6 64 021
31   Néa Smýrni Sør-Aten 3,5 73 076
32   Ájos Dimítrios Sør-Aten 5,0 71 294
33   Álimos Sør-Aten 5,9 41 720
34   Ellinikó-Arjyroúpoli Sør-Aten 15,1 51 356 Arjyroúpoli
35   Glyfáda Sør-Aten 25,4 87 305
36   Pérama Pireus 14,7 25 389
37   Keratsíni-Drapetsóna Pireus 9,7 91 045 Keratsíni
38   Korydallós Pireus 4,3 63 445
39   Níkea-Ájos Ioánnis Réndis Pireus 11,3 105 430 Níkea
40   Pireus Pireus 10,9 163 688 Pireus
41   Salamína Øyane 96,1 39 283 Salamína
42   Angístri Øyane 13,4 1 142 Megalokhóri
43   Éjina Øyane 87,4 13 056 Éjina
44   Póros Øyane 49,6 3 993 Póros
45   Trizinía Øyane 241,1 7 143 Galatás
46   Ýdra Øyane 64,4 1 966 Ýdra
47   Spétses Øyane 27,1 4 027 Spétses
48   Kýthira Øyane 299,4 4 041 Kýthira
49   Mégara Vest-Attikí 330,3 36 924 Mégara
50   Mándra-Idýllia Vest-Attikí 426,3 17 885 Mándra
51   Elevsína Vest-Attikí 37,1 29 902 Elevsína
52   Asprópyrgos Vest-Attikí 102,0 30 251 Asprópyrgos
53   Fylí Vest-Attikí 111,3 45 965 Áno Liósia
54   Oropós Aust-Attikí 317,5 33 769 Oropós
55   Akharnés Aust-Attikí 146,4 106 943 Akharnés
56   Diónysos Aust-Attikí 68,7 40 193 Ájos Stéfanos
57   Marathónas Aust-Attikí 226,6 33 423 Marathónas
58   Rafína-Pikérmi Aust-Attikí 41,8 20 266 Rafína
59   Pallíni Aust-Attikí 30,7 54 415 Pallíni
60   Spáta-Artémida Aust-Attikí 74,0 33 821 Spáta
61   Peanía Aust-Attikí 42,8 26 668 Peanía
62   Markópoulo Aust-Attikí 81,8 20 040 Markópoulo
63   Kropía Aust-Attikí 102,0 30 307 Koropí
64   Vári-Voúla-Vouliagméni Aust-Attikí 34,0 48 399 Voúla
65   Saronikós Aust-Attikí 133,4 29 002 Kalývia Thorikoú
66   Lavreotikí Aust-Attikí 176,9 25 102 Lávrio

Geografi endre

Attikí er ei halvøy som stikk ut i Egearhavet. Av fjell finn ein Ymittós, dei austlege delane av Jeránia, Párnitha, Egáleo og Pendéli. Dei deler halvøya inn i slettene Mesójia og Thriásio Pedío. I nord grensar Attikí til Viotíasletta og i vest til Korint. Saroniabukta ligg i sør og øya Évvia ligg utanfor nordkysten. Aten sitt eldste vassreservoar, Marathonsjøen, ligg om lag 40 km nordaust for byen, og opna i 1920-åra. Sidan den gong har reservoaret vore den største innsjøen i Attikí. Skogar dekkjer områda rundt Párnitha, Ymittós og på åsane og i fjella i nordaust og nord, bortsett frå dei høgaste toppane. Fjella i vest og sør er hovudsakleg graskledd eller berre, men ein kan òg finne noko skog her.

 
Poseidontempelet ved Kapp Soúnio, det sørlegaste punktet i Attikí, bygd om lag 440 fvt.

Kifisós er den lengste elva og Párnitha det høgaste fjellet i Attikí. Periferien har parkområde i Ymittós-, Pendéli- og Párnithafjella og i dei sørlege områda av halvøya.

I følgje Platon var Attikí i antikken avgrensa av Korinteidet i sørvest, og nordover strakk ho seg til fjella Kitherónas og Párnitha. Grensa herfrå mot sjøen hadde området Oropós til høgre og elva Asopós til venstre.

Klima endre

Attikí har eit typisk middelhavsklima med varme og tørre somrar og generelt lite nedbør. Den årlege nedbørsnormalen varierer frå 370 mm til over 1 000 mm. Vintrane er generelt milde i lågtliggande område nær sjøen, men er meir kjølige i fjella. Snø kan stundom falle i Attikí og skape kaos, som i januar 2002, februar 2004 og januar 2006. Den lågaste temperaturen som er målt i området er -10,4 °C i Votanikós i Aten, medan den høgaste temperaturen som er målt vart målt ved flyplassen Tatói og var på 48,7 °C. Skogbrannar og flaum er vanleg.

Byar og tettstader endre

Dei største byane og tettstadene i periferien er:

Tettstad Kommune Folketal 2011[1]
Aten 1) 2 641 521
Pireus 2) 448 997
Akharnés Akharnés 99 346
Áno Liósia Fylí 33 565
Asprópyrgos Asprópyrgos 30 251
Jérakas Pallíni 29 939
Voúla Vári-Voúla-Vouliagméni 28 364
Salamína Salamína 25 370
Elevsína Elevsína 24 910
Mégara Mégara 23 456
Artémida Spáta-Artémida 21 488
Koropí Kropía 19 164
Pallíni Pallíni 16 415
Vári Vári-Voúla-Vouliagméni 15 855
Néa Mákri Marathónas 15 554
Peanía Peanía 14 595
Kalývia Thorikoú Saronikós 14 424
Rafína Rafína-Pikérmi 12 168
Mándra Mándra-Idýllia 11 327
Glyká Nerá Peanía 11 049
Ájos Stéfanos Diónysos 9 892
Limín Markopoúlou (Pórto Ráfti) Markópoulo 9 686
Markópoulo Markópoulo 9 513
Zefýri Fylí 9 454
Spáta Spáta-Artémida 9 198
Néa Péramos Mégara 8 333
Keratéa Lavreotikí 7 493
Drosiá Diónysos 7 186
Marathónas Marathónas 7 170
Lávrio Lavreotikí 7 078
Éjina Éjina 6 867
Ánixi Diónysos 6 510
Anávyssos Saronikós 6 202
Thrakomakedónes Akharnés 6 200
Leondári Pallíni 5 929
Avlónas Oropós 5 744
Diónysos Diónysos 5 651
Kryonéri Diónysos 5 040
Eándio Salamína 4 860
Kítsi Kropía 4 788
Magoúla Elevsína 4 735
Ambelákia Salamína 4 710
Vouliagméni Vári-Voúla-Vouliagméni 4 180
Spétses Spétses 4 001
Ajía Marína Kropía 3 765
Póros Póros 3 651
Kapandríti Oropós 3 359
Dráfi Rafína-Pikérmi 3 055
Fylí Fylí 2 937
Saronída Saronikós 2 932
Stamáta Diónysos 2 906
Erythrés Mándra-Idýllia 2 862
Néa Palátia Oropós 2 723
Paleá Fókea Saronikós 2 713
Markópoulo Oropoú Oropós 2 549
Selínia Salamína 2 509

1 Til byområdet for Aten er rekna dei fire periferieiningane Sentral-Aten, Nord-Aten, Vest-Aten og Sør-Aten, i alt 35 kommunar.

2 Til byområdet for Pireus er rekna periferieininga Pireus, i alt 5 kommunar.

Kjelder endre


Tradisjonelle regionar i Hellas
Thráki • Makedonía • Ípiros • Thessalía • Sentral-Hellas • Attikí • Peloponnes • Dei egeiske øyane • Dei joniske øyane • Kreta


Koordinatar: 38°05′N 23°30′E