Mogadishu
Mogadishu[a] er hovudstaden i Somalia. Mogadishu ligg like nord for ekvator, og er ein viktig hamneby ved Indiahavet. Byen har rundt 2,1 millionar innbyggjarar, og er den største i landet
| Mogadishu | |||
| hovudstad | |||
 | |||
| Land |  Somalia
| ||
|---|---|---|---|
| Region | Benadir | ||
| Areal | 91 km² | ||
| Folketal | 2 120 000 (2015) | ||
 Mogadishu 2°02′21″N 45°20′31″E / 2.0391666666667°N 45.341944444444°E | |||
| Wikimedia Commons: Mogadishu | |||
Mogadishu har ei internasjonal lufthamn. Tidlegare var byen særleg kjend for tilverking av bomullstøy til sal i innlandet.[1] I dag har byen ein del næringsmiddelindustri.[2]
Historie
endreDå arabiske handelsmenn kom til Afrikas horn på 900-talet grunnla dei Mogadishu, som blei eit knutepunkt for økonomi og utreiing av islam. Mogadishu voks til den nordlegaste av dei austafrikanske bystatane, og var ein viktig hamneby gjennom fleire hundreår.
Som Mogadiscio var byen kolonihovudstad i Italiensk Somaliland frå 1880-åra, og han blei hovudstad i det nye Somalia i 1960. Universitetet i Mogadishu blei oppretta i 1954. I 1977 fann det stad ei flykapring i Mogadishu der vesttyske terroristar kapra eit fly med 86 gislar som blei frigjorde av vesttyske elitesoldatar.[2]
I 1990-åra blei byen hardt råka av borgarkrigen i Somalia, til dømes blei alle offentlege bygningar plyndra. Mogadishu blei i praksis delt mellom fleire «klanar» og fekk store forsyningsproblem, både av mat, vatn og elektrisitet. Samstundes førte tilstrøyming frå landsbygda til ein kraftig folkevekst.[2]
I regi av SN gjekk ein internasjonal styrke inn i Somalia i 1992, mellom anna for å verna hjelpesendingane dit. Styrkane trekte seg ut i 1995 etter fleire drap. I 2006 tok Den islamistiske rettsunionen makta i byen. Dei blei drivne ut etter nokre månader, og den føderale overgangsregjeringa tok over med støtte frå Den afrikanske unionen og styrkar frå Etiopia. I løpet av dei neste åra tok den islamistiske grupperinga al-Shabaab kontroll over sørlege delar av landet og truga Mogadishu, men blei drivne ut av byen i 2011.[3] Etter dette blei byen preg av gjenoppbygging,[4] og mange somaliarar som hadde budd fleire år i utlandet flytta tilbake til Mogadishu.[5]
Folk frå Mogadishu
endre- Mo Farah, britisk-somalisk løpar, OL-meistar
- Ilhan Omar, representant i Kongressen i USA
Merknader
endreKjelder
endre- ↑ Mogadischo i Nordisk familjebok (2:a upplagan, 1913)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Mogadishu (28.02.2013) i Store norske leksikon.
- ↑ Q&A: Who are Somalia's al-Shabab? (5 October 2012), bbc.co.uk
- ↑ In pictures: Rebuilding Mogadishu (8 August 2012), bbc.co.uk
- ↑ Andrew Harding, Can expatriate Somalis rebuild their country? (14 August 2012), bbc.co.uk;Somali women seek a brighter future in Mogadishu (28 January 2013), bbc.co.uk
Bakgrunnsstoff
endre
Denne geografiartikkelen som har med Somalia og Afrika å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.