Putto
Putto (italiensk for 'liten gut', fleirtal putti) er ei nemning for småbarn framstilte i italiensk kunst frå byrjinga av renessansen. Barna er ofte nakne, trinne og kan visast med eller utan venger.[1] Dei kan spela musikk, dansa, le eller gråta.[2]
Puttoane er eigentleg ei omforming av dei gotiske barneenglane, som igjen går tilbake til erotane frå antikken.[1] Dei blir også kalla for kjerubar, sjølv om dette opphavleg viser til ein anna type engel.
Historie
endre.JPG)
Puttoar er eit klassisk motiv som ein særleg finn på barnesarkofagar frå 100-talet. Her er dei framstilte medan dei dansar, slost, tek del i idrett eller bakkanal og så bortetter. Tidlege kristne framstilte englar som puttoar.[3]
Renessansen
endre
Puttofiguren blei gjeninnført i kunsten under renessansen. Dette blir særleg tilskrive Donatello i Firenze 1420-åra, sjølv om dei også opptrer tidlegare. Jacopo della Quercia framstilte til dømes puttoar med kransar på minnesmerket sitt for Ilaria del Carretto i Lucca-katedralen frå 1406.[3] Frå denne tida opptredde puttoar både i religiøs og verdsleg kunst i Italia og frå starten av 1500-talet også i Nederland og Tyskland og i seinrenessansen i Frankrike. Dei best kjende kunstnarane som framstilte puttoar var Donatello og Rafael (med Giulio Romano og Giovanni da Udine).
Eit høgdepunkt for bruk av puttoar fann stad i Sør-Tyskland på midten av 1700-talet, der dei pryder mange fantastiske konstellasjonar av ornamentikk og stukk.
Bruken av puttoar blei også gjenoppliva på 1800-talet, då dei blei brukt i måleri av franske akademiske målarar, i Gustave Doré sine illustrasjonar til Orlando furioso, og til og med i reklame.
Galleri
endre-
-
Madonna del Popolo av Federico Barocci -
Venusfest av Peter Paul Rubens -
Justitia av Luca Giordano -
Venus med puttoar. Måleri av François Boucher.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Putto» frå Wikipedia på dansk, den 14. august 2018.
- Fotnotar
