Shefa-'Amr
Shefa-'Amr, òg skrive Shefar'am (arabisk شفاعمرو, Šafāʻamr, hebraisk שְׁפַרְעָם, Šəfarʻam) er ein hovudsakleg arabarar by i Nord distrikt i Israel. I følgje Israelsk statistisk sentralbyrå (CBS), hadde byen på slutten av 2009 eit folketal på 35 300. Folkesetnaden er ei blanding av sunnimuslimar, kristne og drusarar.[1]
| Shefa-'Amr | |||
| شفاعمرو, שְׁפַרְעָם | |||
| by | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Israel
| ||
|---|---|---|---|
| Distrikt | Nord | ||
| Koordinatar | 32°48′20″N 35°10′10″E / 32.80556°N 35.16944°E | ||
| Areal | 19,77 km² | ||
| Folketal | 38 343 (2012) | ||
| Folketettleik | 1 939 / km² | ||
| Borgarmeister | Amin Enbtawi | ||
 Shefa-'Amr 32°48′20″N 35°10′10″E / 32.805555555556°N 35.169444444444°E | |||
  Kart som viser Shefa-'Amr.
| |||
| Wikimedia Commons: Shefa-'Amr | |||
Shefa-'Amr ligg ved inngangen til Galilea, 13 km frå Middelhavet og 20 km frå kvar av dei tre byane Haifa, Akko og Nasaret, der mange av innbyggjarane arbeider.
Namn
endre
Edward Palmer skreiv i 1881 at namnet tydde 'kanten av 'Amr', og var ei omforming av hebraisk Shafram, שְׁפַרְעָם. Lokalt blei det tolka som å tyda 'lækjinga av 'Amer (ed Dhaher)', som var ein palestinsk leiar på 1700-talet.[2]
Historie
endreAntikken
endreArkeologiske funn indikerer at området kring Shefa-'Amr har vore busett i lange tider. Det er uklårt kven dei første innbyggjarane var, men dei kan ha vore kanaanittar. Shefa-'Amr er nemnt i Talmud som ein av byane som der den jødiske sanhedrin var.[3] Han er nemnt igjen i samanheng med det jødiske opprøret mot romarane, og det er funne graver og leivningar i grotter daterte til romartida.[4]
Det finst bysantinske ruinar i Shefa-'Amr, som ei kyrkje og graver.[5]
Mellomalderen
endreUnder krossfararane vart staden kalla Safran, Sapharanum, Castrum Zafetanum, Saphar castrum eller Cafram.[6] Landsbyen (kalla «Shafar Am) vart nytta av Saladin som militærbase for åtaka på Akko.[7] I 1229 vart staden attende hos krossfararane, og dette vart stadfesta i fresavtalar med sultan Baibars i 1271 og med Qulawun i 1283. Han kom under mamelukkane i 1291.[8]
Osmansk tid
endreTidleg i osmansk styre i Galilea, i 1564, vart inntekter frå landsbyen Shefa-'Amr nytta til å lage ein ny waqf kalla Hasseki Sultan Imaret i Jerusalem, bygd av Hasseki Hurrem Sultan (Roxelana), kona til Suleiman den store.[9]
På 1700-talet vart Shefa-'Amr eit regionssenter for bomullsproduksjon.[10] A definite indication of a Jewish presence in Shefa'amr was i 1700-talet.[11]
I 1877 vart det rapportert at innbyggjarane i byen hovudsakleg var drusarar, med nokre få muslimar og kristne. I 1850 hadde 30 jødiske familiar flytta her. Drusarane i byen flytta hovudsakleg austover til Hauransletta i 1880-åra for å unngå verneplikt i Det osmanske riket.[12]
Staten Israel
endre
I 1948 vart Shefa-'Amr erobra av det israelske forsvaret under den første fasen av Operasjon Dekel, 8–14. juli. Drusarane samarbeidde aktivt med IDF. Den muslimsk bydelen vart utsett for kraftige bombeåtak og tusenvis flykta til Saffuriyeh. Etter Nasaret fall, fekk somme av flyktningane lov å vende heim att.[13] Folkesetnaden vart plassert under ein streng unntakstilstand. Det militær styret varte til 1966.
I 2004 braut det ut ein konflikt mellom drusarane og dei kristne i byen, etter at ein mann tok livet av svigerdottera si, som då var enke.[14] Opprør spreidde seg over heile byen og det israelske politiet måtte fleire gonger gå i mellom dei to gruppene. Sporadiske slagsmål skjedde sporadisk over fleire månader før dei to gruppene slutta fred med kvarandre i 2009.[14]
Den 4. august 2005 opna ein israelsk soldat på tjuvperm eld ombord på ein buss i byen, tok livet av fire arabarar og skadde 22 andre. Etter skota kasta folk seg over han, og han vart lynsja og slått med steinar. 40 000 menneske møtte opp i gravferda til offera, som var to muslimske systrer og to katolske menn.
Kjelder
endre- ↑ «Table 3 - Population of Localities Numbering Above 2 000 Residents and Other Rural Population» (PDF). Israelsk statistisk sentralbyrå. Arkivert frå originalen (PDF) 21. november 2010. Henta 17. oktober 2014.
- ↑ Palmer, 1881, s.116
- ↑ Talmud Bavli Rosh Hashana. s. 31b.
- ↑ Atrash, 2016, Shefar‘am, Highway 79
- ↑ Conder, Claude Reignier and H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine. London: Committee of the Palestine Exploration Fund. (1881) I:343, Guerin, I, 414, TIR, 230. Alt sitert i Petersen, 2001, s.276
- ↑ Denys Pringle (1997). Secular buildings in the Crusader Kingdom of Jerusalem : an archaeological gazetteer. Cambridge: Cambridge University Press. s. 125. ISBN 0-521-46010-7.
- ↑ Abu Shama RHC (or.), IV, 487. Yaqut, p304, Bege sitert i Petersen, 2001, s. 277
- ↑ Ibn al-Furat, Sitert i Petersen, 2001, s. 277
- ↑ Singer, A., 2002, s. 126
- ↑ Cohen, 1973, s. 128. Sitert i Petersen, 2001, s. 277
- ↑ Alex Carmel, Peter Schäfer and Yossi Ben-Artzi (1990). The Jewish Settlement in Palestine, 634–1881. Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients : Reihe B, Geisteswissenschaften; Nr. 88. Wiesbaden: Reichert. s. 94,144.
- ↑ Firro, 1992, s. 168.
- ↑ Morris, Benny (1987) The birth of the Palestinan refugee problem, 1947-1949. Cambridge University Press. ISBN 0-521-33028-9. s.199 200,202
- ↑ 14,0 14,1 [1]
- Denne artikkelen bygger på «Shefa-'Amr» frå Wikipedia på engelsk, den 17. oktober 2014.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Abu Shama (d.1267) (1969): Livre des deux jardins ("The Book of Two Gardens»). Recueil des Historiens des Croisades, Sitert i Petersen (2001).
- Cohen, A. (1973), Palestine in the Eighteenth Century: Patterns of Government and Administration, Hebraisk universitet, Jerusalem. Sitert i Petersen, (2001)
- Conder, Claude Reignier and H.H. Kitchener (1881): The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archeology. London:Committee of the Palestine Exploration Fund. bd. 1, s. 271-3, 339 -343, map V
- Jeeran.com homepage Arkivert 2011-10-02 ved Wayback Machine.
- Firro, Kais (1992). A Historie of the Druze 1. BRILL. ISBN 9004094377.
- Guérin, M. V. (1880): Description Géographique, Historique et Archéologique de la Palestina. Galilea 1 part. s. 410-411
- Heyd, Uriel (1960): Ottoman Documents on Palestine, 1552-1615, Oxford University Press, Oxford. Sitert i Petersen (2001)
- Herzog, Chaim and Shlomo Gazit, The Arab-Israeli Wars, Vintage books, 2005.
- Ze'ev Vilnai, «Shefa-'Amr, Between the past and the present»,Jerusalem 1962.
- Palmer, E. H. (1881): The survey of Western Palestine: Arab and English name lists collected during the survey by Lieutenants Conder and Kitchener, R. E. Transliterated and explained by E.H. Palmer. s.116,
- Petersen, Andrew (2001): A Gazetteer of Buildings in Muslim Palestine: Volume I (British Academy Monographs in Archeology) Shafa Amr s. 276-280
- Rogers, Mary Eliza, (1865): Domestic Life in Palestine (Also sitert i Petersen, 2001)
- Singer, A. (2002). Constructing Ottoman Beneficence: An Imperial Soup Kitchen in Jerusalem. Albany: State of New York Press.
Bakgrunnsstoff
endre- Offisiell nettstad (ar)
- Informasjon om Shefa-Amr Arkivert 2011-10-02 ved Wayback Machine. (ar)