Wikipedia-diskusjon:Gode nynorskord
Ord som manglar i lista
endreViss du ikkje kjem på ei god "omsetjing" for eit bokmålsord, kan du skriva ordet her. Ein annan wikipedant har kanskje eit framlegg til nynorskord og flyttar ordet over til artikkelen. Det finst òg ei lang liste her: Fra bokmål til nynorsk.
Ytterst
endreBeryktet
endre?? Hogne 21. april 2011 kl. 23:29 (CEST)
- illgjeten. berykta er visstnok rett det òg. Njardarlogar 22. april 2011 kl. 13:50 (CEST)
Holdbarhetsargument
endreBrukt i ex.phil (universitetsfag).
Bedøvelse
endreDøving, døyvråd? Å døyva? --Bygdeknøl 8. april 2010 kl. 17:28 (CEST)
Bøyle
endreSjå innslag i ordlista Roar 1. november 2009 kl. 12:35 (CET)
Juridiske uttrykk
endre- Umiddelbarhet
- Eg fann «direkte tilknyting», men veit ikkje kor brukande det er. --EIRIK\diskusjon 9. februar 2009 kl. 20:24 (CET)
UteblivelsesdomVitterlighetsvitneLa inn på prosjektsida- Provsvitne, òg sanningsvitne
- «Underskriftsvitne», kanskje?
Retten kjem med ein «kjennelse» på bokmål, og på nynorsk?- Ein «orskurd» er det einaste eg kjem fram til. Lagt inn --EIRIK\diskusjon 9. februar 2009 kl. 20:24 (CET)
Grådighet
endre(står det i jamføringsordlista i Bjones/Dalene si Nynorsk ordliste for alle) --Jorunn 01:03, 29 desember 2007 (CET)
- grådigheit--Erling 11:33, 29 desember 2007 (CET)
Tvangsmessig
endreTvungen. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Tvangsmessig. --Erling 21:33, 9 mai 2007 (CEST)
Maktstreben
endreMaktstrev. --Erling 21:34, 9 mai 2007 (CEST)
Sidefag
endreSidefag. --Erling 21:34, 9 mai 2007 (CEST)
Utebli
endreIkkje vera med. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Ikkje komme. --Erling 21:35, 9 mai 2007 (CEST)
Bevisførsel
endreFøring av prov, eller berre prov. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Framlegging av prov. --Erling 21:36, 9 mai 2007 (CEST)
Bestride
endreSom i bestride et krav, bestride din påstand. Eller også brukt adjektivisk: det er ubestridt at ..., en ikke-bestridt sannhet. Men i sistnemnde tilfelle er det nok lettare å nytta omtvista.
- Seie i mot, motseie, avvise, ikkje godta (eit krav); alt etter samanhengen. Ei uomstridd sanning, ei klar sanning. - Knut 21:37, 28 juni 2007 (CEST)
- Avkrefta, avsanna, nekta for... --Tannkrem 22:03, 28 juni 2007 (CEST)
Litenhet
endreÅ vera liten. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Barnslighet
endreÅ vera barnsleg. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Nøkternhet
endreÅ vera nøktern. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Alle orda frå Tvangsmessig til Nøkternhet treng eg nynorske erstatninger for i samband med Ola Raknes-artikkelen. __meco 23:42, 14 april 2007 (CEST)
- Eg trur ikkje du finn gode ord å omsetja dette direkte med. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Bekymre / bekymring
endre- attleta på
- anka seg over
- Uroe
- uroe seg over noko
Hogne 14:16, 1 mars 2007 (CET)
Oppfordre
endreEllers
endreElles - Godt ord med norrønt opphav. --Tannkrem 13:46, 19 februar 2007 (CET)
For øvrig
endreElles her og. Eller bortsett frå det.... --Tannkrem 13:46, 19 februar 2007 (CET)
Utlendighet
endreOm påtvinga/ufrivilligt opphald utanlands kan utlegd brukast. --Jorunn 10:02, 8 februar 2007 (CET)
- Eksil. --Erling 17:46, 8 februar 2007 (CET)
- Eg saknar framleis eit ord som dekkjer friviljugt utanlandsopphald. __meco 13:06, 19 februar 2007 (CET)
- Utanlandsopphald kanskje? Eller rett og slett å vera i utlandet. Å vera i utlendighet er vel oftast brukt om flyktningar o.l.?
- Eg synest forresten ikkje at eksil er eit godt norsk ord. Eksil er latin, då er utlegd og landlysing betre. --Tannkrem 13:42, 19 februar 2007 (CET)
- Utanlandsopphald skulle dekkje frivillig utanlandsopphald. Eksil (for ufrivillig utanlandsopphald) er etter mitt syn eit kort, greitt og godt skjønleg framandord i norsk. Til liks med mange andre framandord av gresk eller latinsk opphav bryt det ikkje med nynorsk målføring og målkjensle. Eksil er då ikkje eit dårleg ord berre fordi det har latinsk opphav? Det mest framgangsrike språket i verda er som kjent engelsk. Det er ingen som nektar å bruke dette ordet der, fordi om det ikkje har gammalengelsk opphav. Vi kan godt ta eit ordskifte (debatt, diskusjon) om purisme, og at nokon ikkje tykkjer det vanlege ordet eksil er greitt nok på (ny)norsk, er kanskje ein høveleg stad å byrje? Til liks med engelsk er det berre greitt at vi på moderne (ny)norsk har fleire ord å velje mellom for ein og same tingen - som døma her på ord som dekkjer ufrivillig utanlandsopphald. Å seie at eitt er betre eller dårlegare enn dei andre er etter mitt syn innsnevrande, einsrettande og uakseptabelt (uff, der var det visst eit framandord til - men eg trur nok dei fleste nolevande nordmenn skjønar det). --Erling 14:46, 19 februar 2007 (CET)
- Sjølvsagt er ikkje eksil noko dårleg ord, det var eigentleg ikkje det eg meinte heller. Men kommentaren min gav uttrykk for det, og det var uklokt av meg. Eksil er ikkje noko meir norsk enn "utlendighet" (sjølv om det både er godkjend i nynorsk og eit finare ord). Det var det eg ville ha fram. Kva eg meiner er bra eller dårleg, er jo òg fullstendig irrelevant i denne samanhengen. Om det er uakseptabelt, er ein annan diskusjon, som eg ikkje har tenkt å ta. :-) --Tannkrem 15:04, 19 februar 2007 (CET)
- Skilnaden på gode og dårlege ord i nynorsk må vere 1. i kva grad dei er forståelege for vanlege folk og 2. i kva grad dei lar seg innpasse i nynorsk målføring og språkkjensle. Sidan vi på nynorsk helst vil ha færrast mogleg anbeheitelsar (jamfør ein tidlegare debatt), har det lenge vore slik at ein på nynorsk heller brukar kjende framandord av gresk eller latinsk opphav enn slike. Difor er eksil godkjent i nynorsk medan "utlendighet" ikkje er det. :-) --Erling 20:11, 19 februar 2007 (CET)
Menneskeheten
endreMenneskeslekta kan sjå ut som eit rimeleg alternativ, men eg er ikkje særleg glad i ordet... 62.50.175.222 13:20, 30 desember 2006 (CET)
Eg meiner menneskeslekta er eit godt ord, ev menneskeætta. --Erling 13:42, 30 desember 2006 (CET)
Menneskje er, so langt eg veit, det beste nynorskordet for "Menneskeheten" på bokmål. - Ebbe
Bestikkelse
endreMuting, kjøping, smørjing, stikkpengar --Tannkrem 13:48, 19 februar 2007 (CET)
Bestandighet
endresoliditet kan ofte passe --Erling 16:35, 11 oktober 2006 (UTC)
Fasthet
endrefastleik (m.), fastheit (f.), i nokre samanhengar styrke --Erling 16:33, 11 oktober 2006 (UTC)
Voldgift
endrelønsnemnd (dersom det dreiar seg om lønsoppgjer) --Erling 9. juni 2006 kl. 10:19 (UTC)
Stillhet
endrestille, ro --Erling 23. mai 2006 kl. 19:03 (UTC)
Imidlertid
endrelikevel, men (først i setninga)--Erling 23. mai 2006 kl. 19:03 (UTC) Dette er eit ord eg syns vi må kunne bruke i nynorsk. Heilt klårt eit bokmålsord, men anvendeleg og ikkje lett å erstatta. Nynorsken må kunne ta opp i seg nokre ord frå bokmål.
Ja, heilt einig, Erling. AtleInge.
"Vel å merke" kan vel brukast i ein del tilfelle - avhengig av samanhengen.
I (forskings-)øyemed
endretil bruk i forsking--Erling 23. mai 2006 kl. 19:02 (UTC)
Formode
endregå ut frå, tru--Erling 23. mai 2006 kl. 19:01 (UTC)
Skytshelgen
endreStår ikkje i ordboka, kva nyttar vi? stykkjet 11:05, 20 desember 2006 (CET)
- Vernehelgen. Det kan brukast på både bm og nynorsk. --Ranveig 13:23, 20 desember 2006 (CET)
Tilværelse
endreTilvære (n), tilvere (f), liv, eksistens
Bemerkelsesverdig
endreFrå Med andre ord: stor, viktig, uventa; overraskande, overtydande, påfallande, tankevekkjande, oppsiktsvekkjande; mektig, merkeleg, eventyrleg, umåteleg, utruleg, overhendig, praktfull, utprega; epokegjerande, frapperande, imponerande, fantastisk, interessant, markant, markert //referatet er ganske bemerkelsesverdig verdt å leggja merke til /interessant /påfallande /tankjevekkjande /oppsiktsvekkjande //sivil luftfart er bemerkelsesverdig begunstiget får påfallande store føremoner /blir sterkt tilgodesett /får ein større del av kaka enn dei andre //NN gjorde en bemerkelsesverdig innsats merkte seg særskilt ut /gjorde det uventa godt (imponerte stort) /gjorde ein framifrå (overtydande) innsats //bemerkelsesverdig prestasjon bragd /storverk.
Tilbehør
endrenoko attåt
Ferdighet
endreTame.
Evne, praksisevne, ferdigheit. --Erling 4. februar 2006 kl. 19:37 (UTC)
Dugleik --Gunnernett 4. februar 2006 kl. 20:12 (UTC)
Nei, dugleik er ikkje det same tykkjer eg. Det heiter tame, ev. kan ein skriva om med "å vera før til eitkvart", eller setja saman ord med -førleik. --Berre ei sleggje 7. februar 2006 kl. 17:09 (UTC)
Ferdigheit er listeført i nynorskordlista på nett som synonymt med tame, og er meir bruka i ymse lærebøker no for tida. Heit-ord er generelt greie nynorskord så sant dei er med tvilyd og hokjønn, meiner no eg. --Erling 9. juni 2006 kl. 10:25 (UTC)
Utsteder
endreHar allereie ført opp «skivar/utskrivar» og «teiknar» som mogelege synonym... Nokon betre?
- Utferdar? Det står i ordboka og såvidt eg kan sjå. Roger 2. februar 2006 kl. 16:36 (UTC)
Hukommelse
endreTil mi store overrasking står faktisk ikkje hukommelse i ordboka :-)
/ Kurtber™|Ordskifte 23. januar 2006 kl. 15:40 (UTC)
Minne. --Erling 23. januar 2006 kl. 15:45 (UTC)
Hengiven
endre/ Kurtber™|Ordskifte 19. des. 2005 kl. 03:52 (UTC)
Ihuga? --Berre ei sleggje 21. des. 2005 kl. 20:38 (UTC)
=== ERGRELSE --- Irritasjon – irritasjonsmoment
Uangripelig
endreUrørleg, heilag, upåtakande --Fatagnus 24. nov. 2005 kl. 06:45 (UTC)
Anstalt
endreAnstalt er ført opp i lista med avløysarane institusjon og heim, men når det er institusjon som skal definerast, held ikkje dette. Det vert ein sirkeldefinisjon: Ein institusjon er ein anstalt er ein institusjon... Har me noko anna brukande ord/samlenemning for serleg offentlege institusjonar, so som skular, barneheimar, sjukehus, departement, kyrkja og ombudsmenn? Byråkratiske organisasjonar høver kanskje for nokre, men ikkje alle? --Berre ei sleggje 14. nov. 2005 kl. 11:52 (UTC)
Forstyrrelse
endreFekk bruk for eit nynorskord for ordet forstyrrelse då eg vurderte å lage ei fysikkspire om omgrepet bølgje. Frå engelsk: A wave is a disturbance that propagates in a periodically repeating fashion. Fysikknett brukar og forstyrrelse i definisjonen av dette omgrepet.--Asgeir 13. nov. 2005 kl. 22:06 (UTC)
uro
--Fatagnus
- Forstyrring. --Tannkrem 21:12, 9 mai 2007 (CEST)
Betale
endreBetale er eit særs mykje brukt ord.. Men kva tyder det eigentleg...? har det noko med "tale" å gjere? Å snakke seg til ein lågare pris, kanskje? Betaling er rett og slett pruting?
Skal eg sjå vekk frå "Be-" her og nytte ordet slik det er, eller finnes det alternativ? / Kurtber™|Ordskifte 21. okt. 2005 kl. 14:29 (UTC)
No både signerar eg og rapporterar at eg har funne ut at det "talen" det her viser til truleg handlar om teljing... So var no det kjendt, men spørsmålet står ved like: Finnes eit anna ord? / Kurtber™|Ordskifte 21. okt. 2005 kl. 14:29 (UTC)
- I sume krinsar (hehe) er det vanlegt å skriva um med segneordet «å svara»; til dømes «du kann svara medverspengane til meg». Jarle 22. okt. 2005 kl. 22:27 (UTC)
- Å betala er eit særs mykje bruka ord, ja, så mykje bruka at det må sjåast som eit brukande nynorskord òg. Å freiste føre inn "svara" som avløysarord for å betala ser eg ikkje noko poeng i. Vi har da nok å gjera i målreisinga likevel. --Erling 23. okt. 2005 kl. 19:07 (UTC)
- Ja, «betala» og «betaling» er fullgode norske ord og har vore det i lang tid. Trur odelen er rimeleg godt fastspikra. At dei i si tid (i seinmellomalderen) vart innlånt frå nederlandsk og nedertysk er historisk interessant, men absolutt ikkje noko vi treng å bruke tid å krefter på å slåst imot. Meiner no eg, da.... :-) Olve 23. okt. 2005 kl. 19:20 (UTC)
- Ja, betala er sanneleg ei vond nòt å få hamsa, men det treng ikkje tyda at me ikkje har andre ordleggjingsmåtar som duger. Me kan ikkje seia at sidan betala er so vanleg so lyt me vanda alle "norskare" ordelag! Me kan til dømes seia: "å svara skatt", "kor mykje gav du for den bilen?", "eg måtte ut med nokre tusen, ja", "det er han far som har kosta heile gildet", "hei! kom att-å-bak, din tjuvradd, du er! Du har kje lagt pengar for den eine nebbdyrkoteletten!" og for substantivet "betaling" høver stundom utlegg, utloge eller kostnad -- Eg er berre ei sleggje...
- Hei, Anonym: Variasjon i språket er alltid fint, ja. Men eg synest no ikkje ein treng å «bøte med livet» (enda ein betalingsvariant) for å bruke (greitt lånord òg) eit ord som kom flytande i land her for ein 15–16 generasjonar (lånord) / ættarled sidan... :) Det er no forresten interessant (lånord) å sjå kor mykje lånord det finst i norrønt òg om ein ser litt etter i kjeldene... Olve 24. okt. 2005 kl. 07:44 (UTC)
- Se, so! Men lånorda er då ikkje so leie, av di dei er utanskjersfrå, men snarare av di dei tek over for og skuvar unna ei rekkje heimlege ord og seiemåtar. Difor er det vit i å syna fram alternative ordleggjingsmåtar, jamvel for slike lånord som betala som me har godteke. -- Framleis berre ei sleggje...
- Dersom det berre er tale om å leggje fleire ord attåt "å betala", og ikkje med det å rekne dette òv-vanlege og greie ordet som eit uønskt bokmålsord, er det sjølvsagt berre fint. Det er bra for nynorsken at vi har mange ord å velje mellom. I formverket, derimot, kunne ein vel ønskt seg ei viss innstramming, for å få ein støare standard. Men det er ei anna sak. --Erling 24. okt. 2005 kl. 09:06 (UTC)
- Kvifor nytta framandord når det fint plenti med adakvate norske synonym? Det som ligg attom denne diskusjonen er vel helst at ingen likar "å gjera opp for seg", med det lyt til. Sigmundg, 25/9 2006.
andel
endreandel > (del?) ?
- lut (lott), part, stykke, del, bolk, skjerv, prosent… alt etter samanhengen
Beklager
endreer lei for, orsak
Bevilge -- bevilgning
endreBevilge?
Bevilgning?
Arg helsing frå kurtber 10. okt. 2005 kl. 10:45 (UTC)
Løyva og løyve. fatagnus
- Eg meiner ei løyving er det rette substantivet. Eit løyve er ei "bevilling", det vil seie ein "tillatelse".--Erling 14. okt. 2005 kl. 17:15 (UTC)
Forenkle?
endreForenkle/a eller gjere/a (noko) enklare. --Eddi (Snakk) 23. okt. 2005 kl. 17:53 (UTC)
Bidra
endreBidrag, hjelp, medverknad, skjerv, tilskot. --Eddi (Snakk) 23. okt. 2005 kl. 17:53 (UTC)
Bidragsyter
endreanerkjennelse
endre- anerkjennelse, fins det eit godt nynorskalternativ til dette ordet? – Pladask 16. august 2005 kl. 22:09 (UTC)
fagnad eller vellæte (i somme samanhengar)?? --PerPlex 18. august 2005 kl. 16:40 (UTC)
godkjenning, vedkjenning; ros, heider, lovnad - alt etter som. --Fatagnus 18. august 2005 kl. 17:57 (UTC)
Hva med vørdnad? __meco 23:17, 14 april 2007 (CEST)
- Vørdnad ville eg omsett med respekt, kanskje med omtanke (å vørde - å ha respekt for, å bry seg om - eit ord som tilogmed finst i askerdialekt). - Knut 23:35, 14 april 2007 (CEST)
anliggender
endre- anliggender kurtber 19. apr 2005 kl. 0659 (UTC)
saker, umstende, gjeremål, åtgjerder, ærend, målemne, påemningar (det ein emnar på). Ordet hev vel mist litt av upphavstydingi.
hjerneavbildning
endre- hjerneavbildning / brain imaging (eller anna avbildning) --Kiwibird 29. jun 2005 kl. 1747 (UTC)
Veit ikkje heilt korleis dette gjeng fyre seg, men kva med: "hjerneavteikning" eller "hjerneavsøkjing"? --Fatagnus 10. august 2005 kl. 00:19 (UTC)
Dette er eit fellesord for mange teknikar (kontrastrøntgen, MR, CT, PET-scanning, ultralyd). Eg trur "undersøkjing av hjernen" dekker godt. Ekko 10. august 2005 kl. 15:03 (UTC)
- Eg gjer merksam på at vi som regel ikkje brukar j føre ing i nynorskrettskrivinga. Kva med "hjerneundersøking"? --Erling 16. okt. 2005 kl. 11:30 (UTC)
Å avbilde/a, ei avbilding. Substantivet kan vera det å laga eit bilete, eller sjølve biletet. --Eddi (Snakk) 23. okt. 2005 kl. 17:53 (UTC)
berettigelse
endre- berettigelse - det hadde vore fint å hatt eit meire presist ord enn "rett".--129.240.183.130 7. september 2005 kl. 10:31 (UTC)
være berettiget til - vera rettkomen til; et berettiget krav - eit rettkome krav Eit namnord kann vera rettkoma -a. Eit anna godt ord er heimel (legitimitet). --Fatagnus
Andre ord: liverett eller livsens rett; grunn; vererett/tilværerett (ordmyntingar); stundom: verknad (aktualitet/funksjon) --Fatagnus
å ha rett på
besvarelse
endre- besvarelse - "innlevering" er jo ok i nokre samanhengar, men finst det eit meir presist ord? --129.240.183.133 9. nov. 2005 kl. 13:23 (UTC)
Svar, løysing, oppgåvesvar, oppgåveløysing, eksamenssvar, eksamensløysing, ... --Eddi (Snakk) 9. nov. 2005 kl. 15:07 (UTC)
fordøyelse
endre- fordøyelse -- Larsivi 10. mai 2005 kl. 1012 (UTC)
melting (har lagt det inn i artikkelen, men tek ikkje vekk oppføringa på fordøyelse her enno i von om at andre har fleire forslag) Jorunn 10. mai 2005 kl. 1030 (UTC)
Fordøying, melting. --Eddi (Snakk) 23. okt. 2005 kl. 17:53 (UTC)
anvendt vitenskap
endreut frå "anvendelse" kunne ein kanskje nytta: "brukt vitskap", eller kanskje "vitskap i nytte" Hogne 15. okt. 2005 kl. 15:24 (UTC)
- "praktisk vitskap"?
- "vitskap i dagleg bruk"? -- Ranveig 15. okt. 2005 kl. 21:10 (UTC)
- Kva med "bruksvitskap"? --Erling 16. okt. 2005 kl. 11:23 (UTC)
Før ein tilrår noko for anvendt vitskap bør ein sjå om det samtidig passar for t.d. anvendt matematikk, anvendt fysikk osb. Dette er vitskaplege fagfelt og ikkje særleg daglegdags. --Eddi (Snakk) 23. okt. 2005 kl. 17:53 (UTC)
anerkjennelse (2)
endreEg fører opp anerkjenning i ordlista no, men fins det meir "rotfaste" ord? (Er anerkjenning eit "rotfast" nynorskord?) Det vert opp til dykk å avgjere! / Kurtber™|Ordskifte
- Lyft augo litt berre, so ser du dei nok ;). Jarle 22. okt. 2005 kl. 22:30 (UTC)
heider/heidre
beslektet
endreEg tenkjer her spesielt på tilfelle der "i slekt med" ikkje gjev rett meining. "Beslektede emner" er eit slik eksempel.
- «Liknande» er enkelt og greitt. -- Ranveig 20. februar 2006 kl. 17:52 (UTC)
Utad
endreUtetter. --Erling 05:53, 29 september 2006 (UTC)
ifølge
endreifølgje står i ordboka. Men finst det ikkje eit godt synonym? Tannkrem 19:57, 26 september 2006 (UTC)
I staden for "ifølgje X" kan ein seie: "X skriv", "X meiner" om X er ein person, om X er ei lov til dømes, kan ein seie "I X står det". --Erling 06:03, 29 september 2006 (UTC)
hensikt
endreFører opp mål, men finst det fleire? Tannkrem 11:04, 27 september 2006 (UTC)
Meining. --Erling 05:55, 29 september 2006 (UTC)
I juridisk terminologi er 'føremål' identisk. K 194.150.213.74 28. november 2011 kl. 22:26 (CET)
Gjenskape
endreGjenskape kan vel brukast som det er? --Erling 05:56, 29 september 2006 (UTC)
- Hm. Att- eller atterskape, då. -- Ranveig 21:08, 29 september 2006 (UTC)
Besetning
endreSom i eit fly. --Tannkrem 08:44, 10 oktober 2006 (UTC)
Nynorskifisering
endreEit forferdeleg ord. Eg synest ikkje fornorsking er noko godt alternativ. - Knut 22:35, 18 april 2007 (CEST)
Omsetting eller omgjering til nynorsk. --Erling 21:40, 9 mai 2007 (CEST)
Severdighet, severdig
endre(Turist)Attraksjon --Frokor 21:09, 9 mai 2007 (CEST)
ankomst
endreI somme høve kan vel innreise nyttast? Elles hadde ikkje eg kvidd meg for å skrive ankomst om eg ikkje kom på noko anna...--Erling 17:18, 5 juni 2007 (CEST)
- Når eit fly landar, vil ikkje innreise dekkja tydinga av ordet ankomst. Sjølv kvir eg meg for å bruka bokmålsord som er tilletne på nynorsk, då vil eg iallfall ikkje sjå dei som ikkje er tilletne. --Tannkrem 17:47, 5 juni 2007 (CEST)
- Eg respekterer standpunktet ditt, men meiner det er betre å skrive ankomst på nynorsk enn å stå fast eller gå over til bokmål. Alternativet kunne i det tilfellet du nemner vere å bruke adjektiv pluss substantiv, f. eks. kommande fly og motsett farande fly (Elles heiter det tillatne eller tillatte ord - eg berre nemner det :-)). --Erling 18:06, 5 juni 2007 (CEST)
- tilkomst? stykkjet 5. desember 2011 kl. 12:40 (CET)
- Eg respekterer standpunktet ditt, men meiner det er betre å skrive ankomst på nynorsk enn å stå fast eller gå over til bokmål. Alternativet kunne i det tilfellet du nemner vere å bruke adjektiv pluss substantiv, f. eks. kommande fly og motsett farande fly (Elles heiter det tillatne eller tillatte ord - eg berre nemner det :-)). --Erling 18:06, 5 juni 2007 (CEST)
stedegen
endre- Heiter det «negative effekter på stadeige biologisk mangfald» eller finst det gode nynorskord som dekkar? - (sjå Norsk svarteliste 2007) -- Knut 20:42, 26 juni 2007 (CEST)
- Du kan skriva stadeige. Eller kanskje du synest stadbunde[6] er betre.
- «Stadbunde» tydar noko anna enn «stadeige». Kva med «trugar opphaveleg lokalt biologisk mangfald»? --Ekko 21:17, 26 juni 2007 (CEST)
- Orda har nok (eller kan ha) omlag den same tydinga.
- Frå bokmålsordboka:
- stedegen sted|egen egen, typisk for et bestemt sted den stedegne dialekten
- Frå nynorskordboka
- stadbunden ~bunden a5 som er knytt til, særmerkt for ein viss *stad (I,1—3); heimleg; lokal ei s- plante
- --Tannkrem 21:23, 26 juni 2007 (CEST)
- Ein stadbunden plante er kanskje det same som ein stadeigen plante, men i andre samanhenger har desse to orda ulik tyding. Løysinga ligg nok i å skrive rundt, men når ein skal omsetje ein definisjon er det risikabelt. Betre framlegg? - Knut 23:01, 26 juni 2007 (CEST)
- Eg synest Ekko sitt forslag er godt i nett den samanhengen. Det er òg andre formuleringar i den artikkelen som burde vore skrivne om, men det er jo ikkje enkelt når ein vil ha nøyaktig den same tydinga. --Tannkrem 18:24, 27 juni 2007 (CEST)
- Eit av poenga med å skrive nynorsk er at språket skal vere lettare å forstå for folk, og då må ein skrive meir folkeleg. Det er ikkje enkelt å skrive ein vanskeleg bokmålstekst om til lettfatteleg nynorsk. Men ved hjelp av råda ovanfor har eg gjort eit forsøk. Eg bytta opphaveleg med naturleg, sidan artar som vandrar naturleg inn ikkje vert rekna som framande artar. Takk for hjelpa så langt og vidare. - Knut 19:43, 27 juni 2007 (CEST)
- Eg synest Ekko sitt forslag er godt i nett den samanhengen. Det er òg andre formuleringar i den artikkelen som burde vore skrivne om, men det er jo ikkje enkelt når ein vil ha nøyaktig den same tydinga. --Tannkrem 18:24, 27 juni 2007 (CEST)
- Ein stadbunden plante er kanskje det same som ein stadeigen plante, men i andre samanhenger har desse to orda ulik tyding. Løysinga ligg nok i å skrive rundt, men når ein skal omsetje ein definisjon er det risikabelt. Betre framlegg? - Knut 23:01, 26 juni 2007 (CEST)
- «Stadbunde» tydar noko anna enn «stadeige». Kva med «trugar opphaveleg lokalt biologisk mangfald»? --Ekko 21:17, 26 juni 2007 (CEST)
- Du kan skriva stadeige. Eller kanskje du synest stadbunde[6] er betre.
Betjene
endreServera, handsama, ta seg av... Mange alternativ, avhengig av samanhengen. --Tannkrem 22:44, 14 februar 2008 (CET)
Selvbetjent
endreBeskikke, beskikket
endre- ordne , tilsetje , organisere
- organiserte , tilsette , ordna
Forsørge, forsørger
endre- Forsyte, forsytar — Gaute snakk - epost - signér 16. november 2014 kl. 16:18 (CET)
Bluferdighet
endre- trur blygsel er det næraste ein kjem — Gaute snakk - epost - signér 16. november 2014 kl. 16:32 (CET)
Bestige
endreBokmålsordboka gjev ofte gode svar. Alt etter samanhengen vert det t.d. å gå opp på eller ta over. Er det tala om ein fjellklatrar, kan ein kan henda skriva at personen var den fyrste til å nå toppen. Njardarlogar 31. mars 2011 kl. 10:48 (CEST)
Arkiverte førespurnader
endremenighet
endre- Ordet er allereie oppført med synonymforslag, men...
- Synonym: kyrkjelyd og forsamling - Desse er ikkje gode til å skildre t.d. ein muslimsk "menighet".
- Synonym: meinigheit - Dette er ikkje noko godt nynorskord. (mi personlege meining er at ein bør unngå "heit-ord", då dette er ei fornynorsking av bokmål. (T.d. "nyheit")
- Altso trengs det eit synonym for "menighet" som kan nyttast om andre religionar enn kristendomen (kyrkjelyd vs. moskèlyd, kanskje?:)) kurtber 3. apr 2005 kl. 1923 (UTC)
- Ordet er allereie oppført med synonymforslag, men...
Rasmus forslår forsamling - Dette vert nytta i den nye omsetjinga av Nytestamentet og høver veldig bra!
(muslimsk) møtelyd/lyd
- Kurtber skreiv: "mi personlege meining er at ein bør unngå "heit-ord", då dette er ei fornynorsking av bokmål. (T.d. "nyheit")". Dette er etter mi meining heilt feil. Heit-endinga har vore produktiv i norsk talemål i hundrevis av år, og kom opphavleg ikkje frå dansk skriftmål, men frå lågtysk talemålspåverknad, som så mange andre ord at vi ikkje tenkjer over det ein gong. Morfar min frå Bjørnsund på Romsdalskysten brukte blant anna ordet "ei merakkelsheit" - kva for bokmålsord er det? Purismen har øydelagt mykje for nynorsken opp gjennom åra. Heldigvis er fleire heit-ord (og mange be-, somme an- og jamvel eit og anna -else no tillatt i nynorsk, og da skal vel ikkje nynorsk wikipedia gå attover i retning folkemålsfiendtleg purisme? --Erling 19. apr 2005 kl. 1543 (UTC)
- Eg merkar at eg ikkje veit særleg mykje om kva som er lågtysk og ikkje, men eg er no altso vaksen opp i konservativt nynorskland :) Personleg prøvar eg å halde meg unna anbeheitelseord, noko eg ikkje har nokon planar om å presse på andre! Men det finnes altso dei som meinar at t.d. "nyheit" er eit dårleg nynorsk-ord, medan "nyhende" er eit godt, og det må nesten respekterast like mykje som at andre meinar det motsette. Den her lista er jo IKKJE ein normal for Nynorsk Wikipedia... Det er ei liste folk kan slå opp i om dei t.d. omset artiklar frå bokmålswikipediaen og ønskjer eit nynorsk-ord for eit eller anna... Om då nokon leitar etter eit ikkje-anbeheitelseord, rett og slett fordi han/ho ikkje ønskjer å nytte eit anbeheitelseord, er det jo kjekt for den personen om han/ho finn eit ord. kurtber 26. apr 2005 kl. 1934 (UTC)
- Eg er heilt einig med Erling i at ord av lågtysk opphav har ein naturleg plass i norsk og dermed nynorsk. Men dersom ein ønsker å unngå dei, kan ein jo bare vera litt kreativ. Endinga -lyd er fint og fantasifullt. Elles kan ein bruka (leiaren og) tilhøyrarane, medlemmer, tilhøyrande til (gurdvaraen), eller noko anna som passer. Det finst mange vegar til sanninga! -- Ranveig 19. apr 2005 kl. 1817 (UTC)
- Einig med Erling og Ranveig: Ord med lågtysk opphav er ikkje verre enn ord av anna opphav. Det er no elles verdt å merke seg at lågtysk ikkje alltid er meir dansk enn norsk. Garpegenitiven er t.d. lågtysk og norsk, men ikkje dansk! Men variert (frå latin) ordtilfang er no alltid bra (frå italiensk), så det er fint å finne synonym (frå gresk). ;-) Olve 19. apr 2005 kl. 1952 (UTC)
beboer
endre- bebuar står i [nettordboka], men det er jo ikkje noko godt nynorsk ord (jf. anbeheitelsestanken) kurtber 19. apr 2005 kl. 0540 (UTC)
ibuar, han som bur der, husbuar
bearbeide
endre- Forsøkte meg med omarbeide, men det er ikkje ført opp i [nettordboka]. Kan skrive "arbeide vidare på" t.d., men treng betre synonym. kurtber 19. apr 2005 kl. 0540 (UTC)
arbeida med/til/på; stella med; vøla (um) - t.d. ei bok i ny og umvølt utgåva -; umarbeidd.
bevise (-lig)
endre- Bevise er ført inn med "prove" som synonym. Og det er jo eit godt synonym, men det er nok nokre som tykkjer det vert for konservativt. Skulle hatt fleire alternativ. kurtber 19. apr 2005 kl. 0540 (UTC)
- beviselig er ført inn med "faktisk" som synonym. Det er langt i frå heildekkande. kurtber 19. apr 2005 kl. 0540 (UTC)
Det er fulla ikkje slik osb; visst (og sant); visseleg; og meir i upphavleg tyding: prov-/vitnefast; pålitande; provande.
- Takk! Flotte framlegg, kven du enn er :)
FATagnus som hev vakna frå vættersvevnen, og ikkje idest skriva seg inn. Lat sjø. ;)
befolkningstetthet
endre- befolkningstetthet -- Ere 12. mai 2005 kl. 1902 (UTC)
- Lagt inn befolkningstetthet > folketettleik (m.) --GauteHK 12. mai 2005 kl. 1917 (UTC)
henholdsvis
endre- henholdsvis, like vrient (minst!) synest --PerPlex 16. august 2005 kl. 15:32 (UTC)
Høvesvis?
Ja. Det høver bra, etter mitt syn. --Erling 16. august 2005 kl. 17:40 (UTC)
Eg plar strjuka det ordet eller greida meg utan, det segjer ofte ingen ting. Eg kunde gjerne ha tenkt meg eit døme her.--Fatagnus 18. august 2005 kl. 18:08 (UTC)
forholdsvis
endre- forholdsvis, vrient å finna god nynorsknemning synest --PerPlex 16. august 2005 kl. 15:32 (UTC)
Etter måten?
Ja, eller relativt. Eg meiner mange av dei innarbeidde framandorda av gresk eller latinsk opphav er veldig greie nynorskord, og slett ikkje framande lenger. Dei bryt heller ikkje med språkkjensla (mi)på same måten som ein del danske ord. --Erling 16. august 2005 kl. 17:39 (UTC)
Ja, dette er eit ord med romsleg tyding. Nokre andre vendingar kann vera: til samanlikning og etter høvet.
Også ganske eller nokså der det passar, eller rett og slett forholdsvis. Ein treng ikkje leita etter nynorskord med lys og lykter når samnorsken er dekkjande. --Eddi (Snakk) 23. okt. 2005 kl. 17:53 (UTC)
Betennelse
endre- betennelse
- hjernehinnebetennelse
- lungebetennelse
- Betennelse står i bibelen min, utan å oppgje synonym. Så her er det bare å betenna i vei. -- Ranveig 3. apr 2005 kl. 1952 (UTC)
brand el. inflammasjon. Liksom i "kaldbrand".
Fremtredende
endreFramståande. --Erling 08:47, 7 mars 2008 (CET)
Hovedbeskjeftigelse
endre- yrke
- hovudarbeidsplass
- hovudarbeidsgjevar
Anna ting&tang
endreEg tykkjer ikkje formgjevingi er heilt i jamvekt. Kva med dette (med HTML-kode):
u. = utrum, kann hava mf.
bokmålord u. norskord1, norskord2 n.; bokmåls setning norsk setning.
Likeins:
håp n. von f. -e|full emneleg. "Håpefulle barn" høver det då ikkje.
enig adj. samd, eins. -het semja.
=imidlertid
endrelavvo
endreEg trur ikkje det norske språket har laga eit eige ord for lavvo. --Tannkrem 20:26, 24 februar 2007 (CET)
sultestreik
endreSveltestreik --Tannkrem 20:26, 24 februar 2007 (CET)
samt(konj)=
endrebokmål-> Nynorsk
endreFlytta frå Wikipedia:samfunnshuset av Guttorm 11. september 2005 kl. 11:00 (UTC)
Hei!
Er det nokon som veit om det finnes bokmål-> Nynorsk ordlister eit eller annan stad? --Anders 10. august 2005 kl. 14:30 (UTC)
- meta:Skanwiki/Skandinaviske ressurser#Norske skriftspråk har lenkjer til desse to:
- Wikipedia:Gode nynorskord lokalt her på Nynorsk Wikipedia
- http://www.sprakrad.no/templates/Page.aspx?id=427 er Norsk Språkråd si liste (ikkje fullt så lang som vår :)
- Dessutan kan det loena seg å gjera eit dobbelt soek i Bokmaal- og Nynorskordboka sidan ein ofte faar opp synonym eine eller andre vegen: http://www.dokpro.uio.no/ordboksoek.html
- Bjarte 11. august 2005 kl. 06:20 (UTC)
Tusen takk, Bjarte! Har laga bokmerkje til lekkjene du gav. Desse får eg nok mykje bruk for, diverre... --Anders 12. august 2005 kl. 10:35 (UTC)
- For etter kvart å sleppe å slå opp så mykje i desse eller andre ordlister, er det lurt å setje seg sjølv på nynorsk-diett. Det vil seie lese mest mogleg nynorsk. Bøker, aviser (Dag og Tid, til dømes) og så vidare. Da kjem dei naudsynte avløysarorda og rettskrivinga og språkkjensla meir naturleg, mesta av seg sjølv. --Erling 12. august 2005 kl. 10:53 (UTC)
- Dag og Tid er ei kjempeflott avis, men ta `og turen innom Samlaget sin nettstad og kjøp deg ein nynorsk roman medan du alt driv på! ;-) / Kurtber™|Ordskifte 25. nov. 2005 kl. 12:00 (UTC)
Det var vise ord frå ein lektor! :) Har no lasta ned Open Office.org (nynorsk versjon, sjølvsagd) så eg kanskje kan rettskrive dei større artiklane mine før eg sender dei, det einaste problemet eg har er at då eg testa O3 godkjennde han ei større nynorskbolk frå samfunnshuset både med nynorsk og med lavnorsk ordlista. Eg trudde det bare var MS Office som hadde slike problem? :-D --Anders 12. august 2005 kl. 12:14 (UTC)
- Det kan høyrast ut som om du ikkje har installert ordlistene. Du finn dei enklast under «Fil - Vegvisarar - Installer nye ordbøker». GauteHK 12. august 2005 kl. 18:50 (UTC)
Kva med uttrykk?
endreÉin ting er enkeltord, men det er òg ein del uttrykk på bokmål som ikkje treng vera særleg gode på nynorsk. Eitt døme er "ved siden av". Seinast idag såg eg dette attgjeve som "ved sidan av" i ein nynorsktekst i ei avis. Dette er sjølvsagt heilt feil, men heller ikkje "ved sida av" er godt, sjølv om det er rett, i og for seg. Etter mitt syn, da. Eg meiner ein helst bør skrive attmed om det er i konkret tyding, og attåt om det er i tydinga "i tillegg til". (Det siste kan ein sjølvsagt godt skrive på nynorsk.) Burde vi ikkje hatt ein stad der heile uttrykk kan drøftast og koma på liste, attåt berre enkeltorda? --Erling 24. okt. 2005 kl. 17:36 (UTC)
- Går det ikkje an å ha dei i den her ordlista? Eller vil det verte forvirrande i forhold til den alfabetiske organiseringa? Kanskje vi kan lage ein eigen "kategori" (overskrift) som heiter Gode nynorske uttrykk?
- Godt døme du kom med, og eg stør deg heilt og fullt! (Eg kunne nok personleg trenge ein uttrykksvask i språket mitt..!)/ Kurtber™|Ordskifte 25. nov. 2005 kl. 11:57 (UTC)
- Nei, dette trur eg ikkje blir bra. Det kan fort bli hypernynorske tilstandar. «Ved sida av» står i ordboka, og er i mange dialektar einerådande (dvs. i kvart fall i mi: «ve' si'æ a»). Det er ikkje bra å fjerne synonymar og synonyme uttrykk bare fordi ein meiner at det ikkje er bra nok nynorsk. --KRISTAGAα-ω 25. nov. 2005 kl. 13:32 (UTC)
- Det har du heilt rett i, men det har aldri vore sånn at den her lista ei regelbok for korleis folk skal skrive i Nynorsk Wikipedia. Det er eit hjelpemiddel.
- Nett som i den vanlege synonym-ordlista bør uttrykk som kan brukast på begge målføre stå som "nynorsk synonym på seg sjølv". Men for dei som kjenner på seg at t.d. uttrykket "ved siden av" er noko dei er tillært gjennom å lese for mange bokmålsartiklar på Tekst-TV (tildømes det ja... Kanskje Dagbladet er eit meir relevant døme) so er det vel ingen grunn til at dei ikkje skal få bygge eit register over andre mogelege uttrykk?
- DØME:
- Ved siden av > Ved sida av | Attmed | Attåt
- Eg tykkjer framlegget til --Erling er godt. Men me burde kannhenda få dette på ei eigi sida. Um ordbok/ordlista: Det finst godt og dårlegt språk i alle språk, òg (ny)norsk. Me er difor ikkje på leit etter lovlegt språk, men etter godt språk. Vendingar som attmed og attåt er stutte og presise, og betre enn "ved siden/sida av". Eg kunde gjerne ha skrive meir um dette, men eg hev søylt kaffi i tastaturet og det er tungvint å klyppa og lima.--Fatagnus 25. nov. 2005 kl. 14:27 (UTC)
Jau, slik målrøkt er det vit i, meiner eg òg. For di om ein har nokre seiemåtar i talemålet, treng dei ikkje vera god (ny)norsk, og jamvel om det i og for seg ikkje er noko gale med einskilde ordelag, ser me gjerne at nokre vert einerådande og skuvar unna andre ordelag. Ein kan til dømes ikkje seia noko utfrå skrivemåten eller nett orda i omgrepet sjølv om, at dette treng til avløysing. Men, dette er etter det eg kan skjønna teke beint etter dansk, og det høyrer me serleg i austlendske målføre. Tak til dømes artisten Ravi: Den fyrste slagaren hans heitte Utadæsjæloplevelse, og den andre slagaren hans byrjar med orda sel om jæ'r i posisjon. Dette syner at endå om eit målføre har ordforma sjæl, seier dei like fullt selv om. Eit medvit om at ordelag òg bør røktast, trur eg kjem godt med. So må ein gjerne skriva sjølv om, innimellom, men ikkje alltid, slik ein gjerne ser det no, og skifta dette med ordelag som jamvel om, for di om, endå om, endå og om... --Berre ei sleggje 25. nov. 2005 kl. 16:34 (UTC)
- Vel, eg snakkar ein beslekta dialekt til den Ravi nyttar, men dialekten min er mye meir «gammaldags». Eg seier «sjøl», og eg seier «sjøl om». Poenget er at dialektane langs kysten av Oslofjorden er mye sterkare påverka av bokmål og oslomål enn dei i innlandet her i aust, difor miksinga. --KRISTAGAα-ω 25. nov. 2005 kl. 17:27 (UTC)
- Flott! Her ser det ut til at alle kan einast :-) So kjem spørsmålet:
Bør vi ha ei eiga side med Wikipedia:Gode nynorske uttrykk eller ei eiga overskrift her?
endreEg hallar mot at det bør opprettast ei eiga side, men vi kan jo byrje med ein eigen del her og sjå kor lang lista vert først? / Kurtber™|Ordskifte 25. nov. 2005 kl. 17:43 (UTC)
- Eg òg hallar mot at det bør opprettast ei eiga side etterkvart, men me kan gjerne samla nokre uttrykk under ein eigen overskrift her først.
- --Verdlanco\ordskifte 25. nov. 2005 kl. 21:42 (UTC)
- Me treng kanskje ingen av delene. Dersom eg ønskjer å slå opp eit uttrykk i ei tospråkleg ordbok (dei fleste gode ordbøker har mange uttrykk), så slår eg opp på det eg meiner er det viktigaste ordet i uttrykket. I dette tilfellet ville eg slått opp på "side". Bjarte 25. nov. 2005 kl. 23:57 (UTC)
- No har iallfall ein anonym brukar (ikkje eg) oppretta ei side for Gode nynorske uttrykk.
- --Verdlanco\ordskifte 11. des. 2005 kl. 21:31 (UTC)
Namnet på artikkelen
endreBurde ikkje denne artikkelen heite Bokmål-Nynorsk ordbok [ordliste]? Eg har like stort problem med å finne han kvar gong!
- Eg er samd i at namnet på artikkelen ikkje er det beste. Kva med "Frå bokmål til nynorsk"? --Erling 20:35, 27 oktober 2006 (UTC)
- Anten namnet er slik eller slik, så bør vi no ha omdirigeringar frå namn folk truleg vil leite på... :-) Olve 21:54, 27 oktober 2006 (UTC)
- Omdirigeringa WP:Nyn (http://nn.wikipedia.org/wiki/WP:Nyn) tykkjer eg er grei å hugse, men ho er kanskje ikkje like openbar for folk som ikkje nyttar Wikipedia regelbunde...
- Eg sette opp Wikipedia:Bokmål-nynorsk - WP:Bokmål-nynorsk og WP:NB-NN som nye omdirigeringar - viss andre har betre framlegg som dei sjølve trur er lettare å hugse skadar det ikkje at sida er lett tilgjengeleg gjennom fleire omdirigeringar.
Belønne
endreBelønne > lønne/løne | påskjønne/påskjøne | honorere
Er det nokon som har eit godt nynorskord for det engeldke verbet "to promote"? --Sigmundg 23:01, 10 november 2006 (CET)
- å fremja. --Tannkrem 23:25, 10 november 2006 (CET)
Varighet
endreFinst det betre ord enn varigheit og varigskap?
- Kva med å seia at noko varte lengje? Eller tenkte du på "varigheit" i tydinga slitestyrke? Sigmundg, 29/9 2006.
Vederkvegelse
endrekveik; hungervekkja, noko svalt/svalande osb. --Fatagnus 24. nov. 2005 kl. 06:45 (UTC)
Vederfarelse
endreVederfares: henda, råka. --Fatagnus 24. nov. 2005 kl. 06:45 (UTC)
Viderverdighet
endremøda; flokor (?) --Fatagnus 24. nov. 2005 kl. 06:45 (UTC)
Virkelighet
endrerealitet, røynd --Erling 23. mai 2006 kl. 19:00 (UTC)
Vidunderlig
endreVidunderleg eller vedunderleg reknar eg som greie nynorskord.. / Kurtber™|Ordskifte 17:41, 12 desember 2006 (CET)
Break
endreNokon som har eit godt norsk ord for dette musikalske uttrykket (som typisk er eit slags instrumentalt trommeparti som kjem etter vers/refreng)? Ser til og med fransk kallar denne artikkelen for «Break». --Frokor 14:37, 31 desember 2006 (CET)
Milepæl
endreFinst det eit tilsvarande nynorsk ord? --Tannkrem 20:26, 24 februar 2007 (CET)
Veileie
endreEg meiner "rettleia" og "veileie" ikkje er heilt det same. Eg føler nemleg at "rettleiing" verkar meir absolutt enn "veileiing"; det er forskjell på å visa vegen og å visa den rette vegen!! Algebracus 14:44, 24 mars 2007 (CET)
Størrelse??
endreEg meiner at størrelse ikkje er eit godt nynorskord. Størrelse er eit bokmålsord, sjølv om det står i nynorskordbøkene. Og om ein vil bruka bokmålsord, går ein vel ikkje inn på Wikipedia:Gode nynorskord? Om det er slik at me skal ta med alle bokmåls- og anbeheitelse-ord som er lov å bruka i nynorsk, bør me heller kalla lista for Ord som står i ordboka. Poenget med lista er vel å lista opp gode alternativ til lånord frå engelsk, bokmål eller andre språk, for dei som ynskjer det? --Tannkrem 17:58, 4 april 2007 (CEST)
- Heilt einig. Sida heiter gode nynorskord, noko «størrelse» ikkje er, sjølv om det er lov. --Frokor 18:11, 4 april 2007 (CEST)
- Kva heiter det på nynorsk? Størring? Ord med else er gode norske ord; det er den gamle norske og norrøne forma og størrelse står i nynorske ordbøker. At de tykkjer det ikkje er noko "bra" ord, sjølv om det er anerkjend som riktig nynorsk, blir heilt subjektivt og berre dykkar private meining. Bothlove 18:14, 4 april 2007 (CEST)
- Storleik. Og at det er eit godt nynorskord trur eg ikkje berre er mi personlege meining. --Frokor 18:16, 4 april 2007 (CEST)
- Poenget her er jo ikkje kva som er lov å skriva, men kva som er gode nynorskord. Folk slår opp i denne lista for å finna eit alternativ til t.d. bokmålsordet størrelse. Og ordet størrelse er ikkje eit alternativ til ordet størrelse. Det å gjera ein innsats for å finna alternativ til anbeheitelse-orda er ein måte å ta vare på nynorsken sitt ordforråd på, i konkurranse med det platte, uinteressante bokmålet. Difor prøver mange av oss å få til akkurat det. Kva som står i ordlista, er ikkje avgjerande for kva som er gode ord.
- Å seia at -else-endinga per definisjon er norsk, er og feil. Nokre ord som sluttar på -else, -sle og liknande er svært gamle lånord frå engelsk og tysk. Men mange av dei er nyare lånord frå bokmål og dansk. --Tannkrem 19:04, 4 april 2007 (CEST)
- Størrelse er ikkje eit bokmålsord, men eit godkjend nynorskord som står i Nynorskordboka!! Og det står inga merknad om at det er eit "dårleg ord". Kven skal avgjera kva som er god nynorsk andre enn Språkrådet? Du? Faktum er at det finst mange ord med else- og heit- på nynorsk, og faktum er at else er den norske endinga, medan ing- kjem frå lågtysk. Vi kjem ingen veg med etnisk-nasjonalistisk og usakleg utskjelling av språk. Kvifor er bokmålet "platt" og "uinteressant"?? Bothlove 21:04, 4 april 2007 (CEST)
- For all del, bruk dei orda du vil. Men eit ord kan ikkje vera eit avløysarord for seg sjølv. Er det vanskeleg å forstå? Og no må du hugsa at det er du som skjeller, ikkje eg. Og den nedlatande tonen når du skal fortelja meg kva som er "faktum", kan du spara deg, særleg når det du seier ikkje er fakta i det heile. Det finst mange "norske endingar". -else er, som eg sa, i nokre samanhengar ei ending i svært gamle lånord, i andre samanhengar er det ei ending i ganske nye lånord. Medan storleik, derimot, ikkje er eit lånord i det heile (og difor er det eit alternativ til eit anbeheitelse-ord, sjølv om ein har lov å bruka anbeheitelse-ordet i nynorsk). Og kvifor trekkjer du inn forma -ing, eigentleg? I denne samanhengen er jo ikkje -ing ei ending me kan bruka. Og kva i alle dagar er "etnisk nasjonalisme", og kva har det med språk å gjera? --Tannkrem 00:56, 5 april 2007 (CEST)
- Størrelse (størrels på nordmøring) og storleik er sjølvsagt gode nynorskord, begge/båe to. Akkurat som bekre og vêr; bli og verte; sau, smale og får; og potetball, raspeball, kumle, kompe og klubb... -- Olve 21:17, 4 april 2007 (CEST)
- Men om ein leitar etter eit anna ord for størrelse, er det ikkje ordet størrelse ein leitar etter. --Tannkrem 00:56, 5 april 2007 (CEST)
- Kanskje ein ikkje treng leite... Det kan òg vera på sin plass å minne om at ordet størrelse faktisk er fullstendig god nok nynorsk. -- Olve 19:47, 5 april 2007 (CEST)
- Men visst størrelse er eit like godt nynorskord som storleik, kvifor er då ikkje alle ord som endar på -else lov på nynorsk? På mi dialekt er det unaturleg å bruke storleik i talemålet, men det er òg eit eller anna som skjer seg inni meg viss eg skriv størrelse når eg skriv nynorsk. --Frokor 20:01, 5 april 2007 (CEST)
- Tja... Språk er ein komplisert og dynamisk sak. Slik er det for eksempel slik at størrelse er grei nynorsk, medan overvegelse og omsettelse ikkje er det. I fallet størrelse er ordet brukande i dei fleste norske dialektane og på nynorsk. På liknande vis er både nyheit og nyhende gode nynorskord. I fall som kjærlegheit står derimot ordet kjærleik mykje sterkare, stilistisk sett. Det er ikkje nokon logikk i dette som kan framstillast på formelvis, dessverre... :] Olve 20:11, 5 april 2007 (CEST)
- Trur ikkje du skal leita lenge etter nynorskfolk som meiner at nyheit ikkje er eit bra nynorsk-ord. :) Men det er mykje mindre uglesett enn ord som størrelse. Dei fleste nynorskfolk vil helst unngå -else-endinga, og brukar ho berre der det ikkje finnest andre vanlege endingar, til dømes i ord som betennelse (det finst andre ord for dette, men dei er stort sett ikkje i bruk), stivelse... Og å ta med ein masse anbeheitelse-ord som er lov å skriva på nynorsk, i denne lista, berre for å markera eit poeng, er etter mi meining bortkasta tid, og vil ikkje få fleire til å skriva samnorsk, om det er det som er målet.
- Eitt poeng med å be folk ikkje bruka anbeheitelse-ord er at desse ledda ofte er overflødige: avgjerdsle-avgjerd, antal-tal, benevnelse-namn, lovlighetskontroll-lovlegkontroll...
- Eit anna poeng er at det finnest andre ord som er mindre prega av bokmålet sin påverknad på dialektane. Og sidan desse orda ofte er meir brukt (mellom anna fordi dei òg er bokmålsord), er dei med på å fortrengja andre nynorske ord. Når særnorske ord vert fortrengde frå nynorsken og frå dialektane, misser det norske språket (og ikkje minst kvar einskild dialekt) litt av særpreget sitt. Difor meiner eg at det å freista å unngå anbeheitelse (anten ein berre er varsam, som Ekko og Olve eller heilt allergisk, slik som meg) er med på å gjera språket rikare, meir spanande og meir spenstig, uavhengig av kva som står i ordboka.
- Den nye formuleringa i toppen av sida er nett like god som den gamle, og vil truleg hindra at nokon prøver å fjerna dette viktige poenget igjen. --Tannkrem 22:09, 5 april 2007 (CEST)
Den gylne middelvegen...
endreTil alle dei som har sterke meiningar i ymse retningar når det gjeld korleis nynorsken skal sjå ut: Her kan ikkje nokon rekne med å få fullt gjennomslag for sin språkdraum. (Eg hører sjølvsagt òg med til dei mange som gjerne skulle ha drive språket her i ei spesifikk retning. Men det kan (og bør) eg heller bruke min eigen nettstad til...) Men grunnen til at vi er her er å samarbeide om å laga eit generelt nynorsk oppslagsverk som alle kan leva med — inkludert samnorskingar, høgnorskingar, sørvestlendingar, lofotværingar, vestfoldfolk, romsdalingar, verdalingar og alle mulege andre. Da trengst det at vi arbeider aktivt med å finne saklege og konstruktive kompromiss, ikkje polemiske spissformuleringar og sletting eine eller andre vegen. </såpeboks> :-) Olve 20:24, 5 april 2007 (CEST)
Olve har sjølvsagt heilt rett her. Og god nynorsk er sjølvsagt nynorsk etter den gjeldande offisielle rettskrivinga. Kva anna relativt objektiv størrelse har vi å halde oss til? --Erling 18:05, 6 april 2007 (CEST)
- Det er då ingen av oss andre som har påstått at det finst objektive og absolutte kriterium for kva som er godt språk, objektivitet er det berre du som har nemnt. Eg meiner det er heilt sjølvsagt at omgrepet gode nynorskord ikkje kan vera objektivt. Om me skal definera det slik du gjer, bør sida heita nynorskord, enkelt og greitt, fordi me då på ingen måte tek stilling til om me meiner orda er gode (i nynorsk) eller ikkje. Eller kanskje me burde ha to slike sider: ei for dei som meiner alle tilletne former er like gode, og ei for dei som meiner at det finst både gode og mindre gode nynorskord? --Tannkrem 20:16, 6 april 2007 (CEST)
Helt einig med Erling! Argumenta frå Brukar:85.221.55.178 minner meg om Draco Malfang som seier det finst fine og dårlege trollmannsætter. Det er ein farleg veg å stempla nokre dialektar som dårlegare og mindre fine, og det er samme vegen som leidde til totalitarisme og rasisme. Det er intoleransen sin veg. Og det har ingenting med seriøs språkvitskap å gjera.
Kanhende tykkjer eg personleg at størrelse er eit betre ord enn storleik. Meiner eg det, og føler for å fortelja det til andre, får eg skriva det på brukarsida mi, og det får òg dei som tykkjer storleik er best gjera. Det er deira synspunkt, ikkje Språkrådet sitt. Ei side under Wikipedia: må vera nøytral og basert på objektive fakta, ikkje personlege synspunkt. Bothlove 20:53, 6 april 2007 (CEST)
No droppar vi heile polemikken, og så skriv vi eit skikkeleg godt leksikon. Nokon som er med...? :-) Olve 20:52, 6 april 2007 (CEST)
- EG! --Draco Malfoy 21:26, 6 april 2007
Diskusjon om endinga else
endreKvifor skal man unngå else-ord? Else er det gamle norske/norrøne ordet, medan ing kjem frå nedertysk. Skal man skrive NORSK so bør man nett bruke else-ord. Bothlove 09:42, 30 mars 2007 (CEST)
- Eg er samd med Bothlove i at det i og for seg ikkje er nokon grunn til å unngå endinga else, men meiner vi alle må halde oss til gjeldande nynorsk rettskriving. Der er somme ord med endinga -else tillatne, andre ikkje. --Erling 13:12, 7 april 2007 (CEST)
- Einig! Bothlove 16:36, 7 april 2007 (CEST)
- Vi kan då, om vi vil, iallfall bruke desse else-orda: Størrelse (storleik), betennelse (brann), stivelse (stive), spøkjelse (skrømt), skikkelse (skapning, ytre form), følelse (kjensle), skuffelse (vonbrot). --Erling 18:00, 7 april 2007 (CEST)
- Eg har sagt mitt, og skal difor ikkje kommentera Erling sitt bidrag til ein avslutta diskusjon. Men eg må arrestera Bothlove ein gong til på ein faktafeil eg påpeikte førre gongen han vart sett fram. -else-endinga er ikkje av norrønt opphav, men er ein del av gamalengelske, gamaltyske, lågtyske og danske lånord til det norske språket. Sjå ordboka. -ing-endinga er derimot norrøn, seier den same ordboka her. Sanninga er altså stikk motsett av den påstanden du set fram. --Tannkrem 20:21, 7 april 2007 (CEST)
Flytting
endreEr det ei årsak til at mange av desse orda ikkje kan flyttast over på prosjektsida? --Frokor 15:40, 20 august 2007 (CEST)
Kjemi
endreEg skal føre ordet på lista når eg får det, Frokor: ) - men til artikkelen om podsol treng eg eit ord for bokmålsordet jernforbindelser. --Knut 1. februar 2009 kl. 14:09 (CET)
- Jarn-/jernsambindingar er det du er ute etter. [7] --Harald Khan Ճ 1. februar 2009 kl. 14:31 (CET)
- Skal vi lese ordboka slik at vi kan velje om vi vil skrive jarn-/jernforbindelsar eller jarnsambindingar som fellesnemning for jernoksidar og jernhydroksidar? - Knut 1. februar 2009 kl. 14:40 (CET)
- Ja; her har du høve til å vera førstemann ut til å skriva 'jarnforbindelse' :-) --Harald Khan Ճ 1. februar 2009 kl. 14:54 (CET)
- Gamle vefsningar seier jarn, sjølv seier og skriv eg jern (bortsett frå i jarnstaur) - men eg skal ikkje rette før etter at eg har kvile middag, og kjem nokon meg i forkjøpet, er det berre : ) --Knut 1. februar 2009 kl. 14:59 (CET)
Refleksive verb; -st
endreKva er gale med å sløvast? --Knut 2. juli 2011 kl. 19:59 (CEST)
Gjennom
endreEr gjennom eit godt nynorskord? Finst det betre alternativ til ordet gjennom, ettersom det er samansett av gjen-, som ikkje er særs nynorsk. Ord/uttrykk som tvert åt og ad er ikkje brukbare til alle situasjonar. I so fall; finst der betre skrivemåtar? -- Jarhaugin 06.10.11 kl. 21:48 (CEST)
- Etter ordboka kjem ikkje gjennom frå gjen-, sjølv om opphavet vel er mykje det same (gn. gjegn). I tradisjonen nyttar ein gjenom, d.e. berre éin m, men elles trur eg bruken er mykje den same no som før. Kkn elles nemna at etter bokmålsordboka er 'ad' lånt inn frå dansk, og det er ikkje ein gong normert på nynorsk. Njardarlogar 7. oktober 2011 kl. 11:33 (CEST)
Endinga i verb i infinitiv varierer mellom -a og -e.
endreDet bør kanskje ryddast i. Bør eg endra det sjølv?