Røntgenstråling

Røntgenstråling er ein type ioniserande elektromagnetisk stråling som har særskilde eigenskapar i høve til biologisk materiale. Strålinga har kortare bølgjelengd enn ultrafiolett stråling, men lengre bølgjelengd enn gammastråling, det vil seie ca. mellom ti nanometer og ti pikometer.

Eit røntgenbilde viser beina i føtene.

Bruk

Strålinga kan mellom anna trenga gjennom mjukt vev i menneskekroppen, men ikkje skjelettet eller tyngre stoff som bly. På grunn av dette blir det mykje brukt mellom anna innan helsevesenet til å ta bilde av innsida av kroppen. Strålinga blir òg brukt innan materialundersøking og krystallografi.

Strålinga kan òg skada kroppen og aukar risikoen for å få kreft. På den andre sida blir ho òg brukt til å drepa kreftsvulstar i stråleterapi.

Historie

Fysikaren Wilhelm Röntgen oppdaga strålinga i 1895, og tok det første røntgnebildet, av handa til kona si. For dette fekk han den første Nobelprisen i fysikk i 1901.

Sjå òg

• røntgenastronomi
• røntgendiffraksjon
• røntgenkrystallografi
• røntgenrøyr

Kjelder

• Røntgen på fysikknett.no Arkivert 2005-12-17 ved Wayback Machine.
• no:Røntgenstråling
• sv:Röntgenstrålning
• da:Røntgenstråling

Bakgrunnsstoff

• Korleis skapa røntgenstråling på uio.no Arkivert 2005-11-26 ved Wayback Machine.
  Denne fysikkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.