Asbjørn Aarseth

Asbjørn Kristen Aarseth (fødd 21. oktober 1935 på Inderøy, død 31. august 2009) var professor emeritus i nordisk litteratur ved Universitetet i Bergen.

Asbjørn Aarseth
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	21. oktober 1935 Inderøy kommune
Død	31. august 2009 (73 år)
Yrke	professor, litteraturhistorikar
Språk	norsk
Medlem av	Det Norske Videnskaps-Akademi

Biografi

Asbjørn Aarseth var presteson og voks opp dels på Inderøy, dels på Fjelberg i Sunnhordland samt Aurland i Sogn og Fjordane. Etter artium frå Firda gymnas i Sandane, tok han til å studera litteratur, fransk og historie ved Universitetet i Oslo. Han var utvekslingsstudent til Kansas eitt år før han heldt fram studia ved UiB der han tok magistergrad i litteraturvitskap. Aarseth var den fyrste som fekk fast stilling innan allmenn litteraturvitskap ved UiB, og heldt denne stillinga fram til han vart utnemnd til professor i nordisk litteratur i 1985.

Aarseth hadde stor interesse for forfattarskapen til Henrik Ibsen, og skreiv mykje faglitteratur om han, særleg om dramaet Peer Gynt. Han var inspirert av nykritikken, og kritiserte gjerne periodeomgrep som romantikken og realismen ved å argumentera for at ein gjerne deler inn dei litteraturhistoriske epokane i meir kontrastive periodar enn dei faktisk var. Dette synet kjem fram i verktitlar som Realismen som myte. Tradisjonskritiske studier i norsk litteraturhistorie. (1981), og Romantikken som konstruksjon. Tradisjonskritiske studier i nordisk litteraturhistorie. (1985). I den sistnemnde boka går Aarseth gjennom dei epokane som tradisjonelt har vorte kalla realisme og naturalisme og erstattar periodenamna med eit nyansert romantikk-omgrep.

Frå 1986 var han redaktør av bladet Edda. Ti år seinare, i 1996, vart han medlem av Det Norske Videnskaps-Akademi, utnemnd til professor II i litteraturvitskap ved NTNU og engasjert ved Senter for Ibsen-studier ved Universitetet i Oslo. Denne stillinga hadde han fram til 2001. Aarseth var ei av drivkreftene til prosjektet Henrik Ibsens skrifter. I 2005 gjekk Asbjørn Aarseth av med pensjon, men han heldt fram med Henrik Ibsens skrifter heilt fram til han gjekk bort i 2009.

Bibliografi

Bøker

• 1968 – Lyriske strukturer : innføring i diktanalyse (Oslo: Universitetsforlaget) I fulltekst ved nb.no  [Av: Asbjørn Aarseth og Atle Kittang]
• 1969 – Den Nationale scene. [B.1]. 1901-31 (Oslo: Gyldendal) I fulltekst ved nb.no
• 1975 – Dyret i mennesket : et bidrag til tolkning av Henrik Ibsens "Peer Gynt" (Bergen: Universitetsforlaget). ISBN 82-00-01423-1 I fulltekst ved nb.no
• 1976 – Episke strukturer : innføring i anvendt litteraturteori (Oslo: Universitetsforlaget). ISBN 82-00-01474-6 I fulltekst ved nb.no
• 1979 – Hermeneutikk og litteratur (Bergen: Universitetsforlaget). ISBN 82-00-01886-5 I fulltekst ved nb.no  [Redaktørar: Asbjørn Aarseth og Atle Kittang]
• 1981 – Realismen som myte : tradisjonskritiske studier i norsk litteraturhistorie (Oslo: Universitetsforlaget). ISBN 82-00-05708-9 I fulltekst ved nb.no
• 1985 – Romantikken som konstruksjon : tradisjonskritiske studier i nordisk litteraturhistorie (Oslo: Universitetsforlaget). ISBN 82-00-07516-8 I fulltekst ved nb.no
• 1994 – Saumfaring av Rolf Jacobsen-dikt (Bergen: Nordisk institutt, Universitetet i Bergen). ISBN 82-90-50021-1 I fulltekst ved nb.no
• 1995 – Ord om ordkunst : til Asbjørn Aarseth på 60-årsdagen (Bergen: Nordisk institutt, Universitetet i Bergen). ISBN 82-90-50026-2 I fulltekst ved nb.no  [Redaktørar: Atle Kittang og Idar Stegane]
• 1998 – Norske tekster : lyrikk (Oslo: Cappelen). ISBN 82-02-14220-2  [Redigert av: Idar Stegane, Eiliv Vinje, Asbjørn Aarseth]
• 1999 – Ibsens samtidsskuespill : en studie i glasskapets dramaturgi (Oslo: Universitetsforlaget). ISBN 82-00-12965-9 I fulltekst ved nb.no
• 2007 – Klassisk litteraturteori : en antologi (Oslo: Universitetsforlaget)  [Redaktørar: Asbjørn Aarnes, Atle Kittang og Eiliv Eide]

I tidsskrift - eit utval

• Lokalhistoriske artiklar Sogn og Fjordane

Kjelder

• Atle Kittangs minnetale over Asbjørn Aarseth, halden 11.03.10 ved Det Norske Videnskaps-Selskap. Henta frå dnva.no Arkivert 2016-03-05 ved Wayback Machine.
• Bøker av Asbjørn Aarseth hjå Universitetsforlaget. Arkivert 2015-06-01 ved Wayback Machine.
• Liste over utgjevingar frå bokmålswikipedia, henta inn 26. august 2013.