Bernt Støylen

norsk teolog og diktar

Bernt Andreas Støylen (fødd 17. februar 1858 Sande på Sunnmøre, død 18. november 1937) var ein norsk prest, teolog, salmediktar og barnebokforfattar. Han var biskop i Agder bispedøme frå 1913 til 1930.

Bernt Støylen

Statsborgarskap Noreg
Fødd 17. februar 1858
Sande kommune
Død

18. november 1937 (79 år)
Bærum kommune

Yrke prest, lyrikar, omsetjar
Religion Den evangelisk-lutherske kyrkja
Born Kaare Støylen
Bernt Støylen på Commons
Minnestøtte for Bernt Støylen på Vestre Aker gravlund i Oslo.

Liv og gjerning

endre

Støylen var fødd og oppvaksen på garden Støylen på Kvamsøya i Sande på Sunnmøre. Han tok i I 1873 tok han til på ein «høiere almue- og lærerskole» i Volda. Tre år seinare tok han artium etter han i Kvinnherad fekk privatundervising.

Han vart i 1885 cand. theol. ved universitetet i hovudstaden. Ei kort tid var han styrar for Norsk Barneblad. Etter ei tid som personalkapellan var han i åra 1890-95 sjømannsprest i Cardiff i Wales. Deretter var han styrar av Notodden seminar fram til 1902. Frå 1902 til -14 var han hovudlærar ved Det praktisk-teologiske seminar ved universitetet i Kristiania. Han var medlem av kyrkjekommisjonen av 1908 og gjekk då inn for ei fri folkekyrkje.

I mange teologiske spørsmål høyrde Støylen med mellom dei konservative i norsk kristenliv. Men etter han i 1923 ordinerte den omstridde Jens Gran Gleditsch til biskop, opplevde han å verte utfrosen or mang ein kristen-leir.

Han skreiv ei nynorsk lesebok, ABC, i fire band og samarbeidde med Nordahl Rolfsen om hans store lesebokverk. Støylen si Norske barnerim og leikar frå 1899 er framleis den største publiserte samlinga av barnerim i Noreg. Støylen var formann i den nemnda, med Støylen, Peter Hognestad og Anders Hovden, som stod føre utgjevinga av Nynorsk salmebok i 1927. 62 av salmane hans var med der. Mange av Støylens salmar vert i dag sjeldan sunge i den norske kyrkja. Derimot syng ein mange av hans omsette salmar. Han vert halden for å vere ein framifrå omsetjar, kanskje den fremste nynorskspråklege gjendiktaren av salmar.

Støylen tok del i målreisinga, fyrst og fremst gjennom si forfattarverksemd. Han var og aktiv i fråhaldsarbeidet, formann i Det Norske Totalavholdsselskap. Også misjonsarbeidet hadde ein støttespelar i Støylen.

Han var far til biskop Kaare Støylen.

Verkliste

endre
  • Norske døbenavne med deres betydning og oprindelse. 1887
  • Norske barnerim og leikar. 1899.
  • Norske barnerim. 1959. Med teikningar av Solveig Muren Sanden
  • Norske leikar. 1960. Med teikningar av Solveig Muren Sanden
  • Norske barnerim og leikar. 1974. Med teikningar av Solveig Muren Sanden
  • Læsestykker paa landsmaal : tillæg til Nordahl Rolfsens læsebog for folkeskolen ved Nordahl Rolfsen og Bernt Støylen. 3 bd. 1903 (Ny utg 4 bd, 1907-1911)
  • Songbok for sundagsskule og uppbyggjingsmøte. 1906
  • C.O. Rosenius. Uppbyggjingsbok for heimen : tankar til kvar dag i aaret. Omsett av Støylen. 1909
  • ABC : mi fyrste bok ved Karen Grude Koht og Bernt Støylen. 1909
  • ABC : fyrste boka mi. 1921. Ny utg. Med teikningar av Gudmund Stenersen
  • ABC : første boka mi : riksmålsutgave med valgfrie former. 1922
  • ABC : mi fyrste bok. 1932. Ny utg.
  • ABC : fyrste boka mi. 1939. Ny utg. Med teikningar av Erik og Dagfin Werenskiold. Både på bokmål, nynorsk og høgnorsk
  • Hjælpebok for bibellæsere . 1914
  • Salmar og aandelege songar . 1920
  • Utgreiding um nynorsk salmebok . 1926
  • Tilbed og ten herren! : Vigsletalar. 1928
  • Livet med Gud : Preikor til 3. tekstrekkja. 1933-34
  • Guds fotspor i folkenes liv : Kristendommens stilling til buddhismen. 1935
  • Kom til Kristus : Preikor til 2. tekstrekkja for alle sundagar og helgedagar. 1938

Kjelder

endre
  • Grøvik, Ivar: Sunnmøringar.