Einar Førde

Einar Førde (20. januar 1943–26. september 2004) var ein norsk journalist og politikar for Arbeidarpartiet. Førde var som politikar ein viktig ideolog og strateg. Han var òg kringkastingssjef for NRK.

Einar Førde
Fødd	20. januar 1943 Høyanger kommune
Død	26. september 2004 (61 år)
Statsborgar av	Noreg
Parti	Arbeidarpartiet
Yrke	journalist, politikar, friidrettsutøvar
Utdanna ved	Universitetet i Oslo
Ektefelle	Brit Fougner
Alle verv	stortingsrepresentant (1969–1973) Norsk kyrkje- og undervisningsminister (1979–1981) stortingsrepresentant (1973–1977) stortingsrepresentant (1977–1981) stortingsrepresentant (1981–1985) stortingsrepresentant (1985–1989) kringkastingssjef (1989–2001)

Liv og virke

Einar Førde var fødd i Høyanger som son av Gudleik Førde og Dagny Hagen. Han tok artium ved Eidsvoll landsgymnas, og studerte statsvitskap, historie og samfunnsøkonomi ved Universitetet i Oslo. Han gjennomførte også Forsvarets russiskkurs. Han var ein lovande idrettsmann, og vann 1500 meter under Nordisk juniormeisterskap i 1963.

Som politikar var han stortingsrepresentant frå 1969 til 1989, parlamentarisk leiar og nestleiar i Arbeidarpartiet, og statsråd i Kyrkje- og undervisingsdepartementet i Odvar Nordli si regjering frå 8. oktober 1979 til 4. februar 1981 og deretter i Gro Harlem Brundtland si første regjering til 14. oktober 1981.

Etter at han slutta på Stortinget var han kringkastingssjef i NRK frå 1989 til 2001. Siste åra skreiv han artiklar kvar veke i Bergens Tidende, og desse er samla i dei to siste bøkene frå hans hand.

Einar Førde døydde 61 år gamal av kreft etter ei tids sjukdom. Han etterlét seg kona Synnøve Nymo og tre born frå dette ekteskapet, og to frå tidlegare ekteskap.

Verv

• Stortingsrepresentant for Oslo 1969–1989 (Akershus 1981–1985)
• Parlamentarisk leiar for Arbeidarpartiet 1986–1989
• Nestleiar i Arbeidarpartiet 1981–1989
• Kyrkje- og undervisningsminister 1979–1981
• Kringkastingssjef i NRK 1989–15. juli 2001

Bibliografi

Bøker

• 1968 – Det norske klassesamfunnet (Oslo: Samlaget) I fulltekst ved nb.no
• 1969 – Amerika og vi (Oslo: Samlaget) I fulltekst ved nb.no  [Redaktør Einar Førde]
• 1970 – Ungdom og samtid : tre generasjonsportretter (Oslo: Tiden Norsk Forlag) I fulltekst ved nb.no  [Forfattarar: Einar Førde, Reidar Hirsti og John Sanness]
• 1976 – Vår velstand og vekst til debatt : u-landenes krav om en ny økonomisk verdensordning : en mer kritisk vekstpolitikk i Norge? (Oslo: Tiden) I fulltekst ved nb.no  [Redaktør: Sverre Jervell ; medforfattarar: Einar Førde, Runar Hannevold, Halle Jørn Hanssen, Rolf Lasse Lund, Jan Pronk]
• 1981 – Vi er alle sosialdemokratar : åtte foredrag (Oslo: Tiden). ISBN 8210020013 I fulltekst ved nb.no
• 1990 – Smeltedigelen Høyanger (Oslo: Samlaget). ISBN 82-521-3455-6 I fulltekst ved nb.no
• 2002 – Utsyn : innkast mot gravalvorets diktatur (Oslo: Samlaget). ISBN 2-521-6146-4
• 2005 – Innsyn : artiklar : 2002-2004 (Oslo: Samlaget). ISBN 82-521-6633-4

I bøker - eit utval

• 1973 – Distriktshøgskule - for kven? : artiklar (Oslo: Samlaget) I fulltekst ved nb.no  [Redaktør: Steinar Lægreid ; av innhaldet: Ein kjepp i utviklingshjulet / Einar Førde, s. 37-47]
• 1994 – Næringslivet på anklagebenken (Oslo: Aschehoug). ISBN 8203047823 I fulltekst ved nb.no  [Av innhaldet: Når næringslivet blir skjellsord / Einar Førde, s. 9-26]

I tidsskrift - eit utval

• Lokalhistoriske artiklar Sogn og Fjordane

Bakgrunnsstoff

• «Einar Førde». Stortinget.no. 

• Om Einar Førde i Lokalhistoriske artiklar Sogn og Fjordane
• Om Einar Førde i Allkunne

Tekstar om Einar Førde

• Tor Obrestad (2007). Einar Førde : ein biografi. Oslo: Samlaget. 
• Frank Rossavik (2007). Stikk i Strid : ein biografi om Einar Førde. Oslo: Spartacus forlag.