Esbo

	Esbo stad
	Symbol
	Symbol
Land	Finland
Fylke	Södra Finlands län
Del av	Helsingforsregionen, Helsinki capital region
Areal	312,35 km²
Folketal	314 821 (29. februar 2024)
	; Esbo; 60°12′20″N 24°39′20″E / 60.205555555556°N 24.655555555556°E
	Wikimedia Commons: Espoo

Esbo, /'ɛsbɔ/, (finsk Espoo) er ein by i landskapet Nyland i Södra Finlands län i Finland. Esbo ligg ved Finskebukta og grensar i aust til Helsingfors og Vanda, i vest til Kyrkslätt og i nord til Vichtis og Nurmijärvi. Grankulla dannar ein enklave inni Esbo. Esbo er den nest største byen i landet med omkring 235 000 innbyggjarar (2007).

Esbo inngår i Helsingforsregionen.

Historie endre

Dei første menneska flytta til Esbo allereie for 9000 år sidan og det har vore permanent busetnad i området i alle fall frå og med 1100-talet. Den viktige Kungsvägen frå Åbo til Viborg har gått gjennom byen sidan 1200-talet. Namnet Esbo kjem truleg frå det gamle svenska ordet äspe ('aspeskog') og å ('elv'), altså Asp(skog)-å. Namnet finst første gong nemnd i 1431. Esbo kyrkjelyd vart skild frå Kyrkslätt kapell i 1458, og Esbo gråstenskyrka er frå 1480-talet. Kyrkja er også eldste bygnad i Esbo.

I 1920 hadde Esbo 9 000 innbyggjarar, av dei hadde 70 % svensk som morsmål, og 75 % arbeidde innom jordbruket. Villastrøket Grankulla vart skild frå Esbo landskommun i 1920. På 1940- og 1950-talet byrja Esbo å vekse kraftig som ein forstad til Helsingfors, og landsbygdkommunen voks til ein handels- og industristad. Esbo vart kjøpstad i 1963 og fekk bystatus i 1972. Esbo voks frå 22 000 innbyggjarar til 210 000 mellom 1950 og 2000. I dag bur det cirka 20 000 svensktalande i Esbo, dvs. i underkant av 9 % av folkesetnaden.

Næringsliv endre

Nokia har hovudkontoret sitt i Esbo. I og med at Tekniska högskolan ligg i byen har det også vakse opp ein sterkt IT-industri, med diverse programvarefirma. Også heisprodusenten Kone har hovudkontoret sitt i byen.