Johan Falkberget

Johan Falkberget (30. september 1879–5. april 1967) var ein norsk forfattar, gardbrukar og stortingsrepresentant. Han vart fødd på garden Falkberget («Inni Dala» - Trondalen) ved Rugelsjøen, i Røros kommune.

Johan Falkberget
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	30. september 1879 Røros
Død	5. april 1967 (87 år) Røros
Yrke	skribent, politikar, manusforfattar
Politisk parti	Arbeidarpartiet
Religion	kristendom
Born	Magnus Falkberget, Aasta Falkberget
Johan Falkberget på Commons

Falkberget byrja si yrkeskarriere som gruvearbeidar, og mange av Falkberget sine romanar skildrar arbeidarane sine arbeidsvilkår i gruvesamfunnet. Gjennombrotet kom med romanen «Den fjerde nattevakt» (1923), ein historisk roman med handling lagt til første halvdel av 1800-talet. I «Christianus Sextus»-syklusen er handlinga lagt til 1720-talet, og gruvedrifta er òg her eit sentralt motiv. Johan Falkberget representerte Arbeidarpartiet på Stortinget for Sør-Trøndelag fylke i åra 1931-33.

Falkberget vart gravlagd på Staten sin kostnad den 15. april 1967. Familien sin gravstad er på Røros øvre kyrkjegard.

Viktige årstal i Johan Falkberget sitt liv

• 1891 - Byrja som vaskar-ryss ved Christianus Sextus
• 1893 - Skifta etternamn - frå Lillebakken til Falkberget - gårdsnamnet
• 1894 - Ferdig med folkeskulen - sju års folkeskule med mykje fråvær
• 1906 - Slutta som gruvearbeidar - fekk jobb som redaktør i avisa «Nybrott», Ålesund
• 1908 - Reiste til Fredrikstad - redaktør «Smaalenenes Socialdemokrat», Fredrikstad
• 1909 - Flytta til Oslo - Kristiania - tok familien med
• 1911 - «Statens forfatterstipend» - reising gjennom Europa - kom til Italia
• 1922 - Flytta attende til Rugeldalen - opparbeidde garden Ratvolden - kalla seg bonde
• 1926 - Medlem av Glåmos heradstyre - varaordførar
• 1931-1933 - Stortingsmann for Det norske Arbeidarparti
• 1934 - Røroskommisjonen
• 1936 - Nestformann i styret for Røros Kobberverk A/S
• 1937 - Medlem av Rørosbok-komiteen
• 1940-1945 - aktivt med i motstandskampen - dekknamnet «Jøns»
• 1945 - Redaktør av avisa «Fjell-Ljom»
• 1948 - Bygde nytt våningshus på Ratvolden «Gjeldsfengslet»

Utmerkingar

• 1911 - Statens forfatterstipend
• Stipend - «Schæffers legat» - reiste til Kirkenes og familien Wessel
• 1930 - Statens diktergasje
• 1938 - Ei av gruvegangane ved Christianus Sextus gruve fekk namnet «Johan Falkbergets gruve anno 1938»
• 1939 - Utnemnd som æresborgar av Røros Bergstad
• 1939 - Gyldendals legat
• 1949 - Folkegåva «Hjertenes Nobelpris»
• 1950 - Utnemnd til æresdoktor ved Stockholm Høgskola
• 1951 - Medlem av Det Kongelige Norske Videnskabers Selskab, Trondheim
• 1958 - Doblougprisen
• 1960 - Utnemnd til kommandør med stjerne av St. Olavs Orden
• 1963 - Offentleg æresløn
• 1964 - På 85-årsdagen fekk han overrekt landet si høgaste sivile utmerking - Borgerdådsmedaljen i gull

Viktigaste verk

• 1902 Når livskvelden kjem - Forteljing
• 1903 Bjarne - Et billede fra en fjellbygd
• 1905 Vaarsus - Fortælling
• 1905 Moseflyer - Skitser og sagn fra Dovrefjeld
• 1906 Hauk Uglevatn - Fortælling fra Dovrefjeld
• 1907 Svarte Fjelde - Fortælling
• 1908 Mineskud
• 1908 Ved den evige sne - Fortælling I
• 1909 Fakkelbrand
• 1909 Urtidsnat
• 1910 Vargfjeldet - Smaa fortællinger
• 1910 Nord i haugene - Eventyr
• 1911 Fimbulvinter
• 1912 En finnejentes kjærlighetshistorie
• 1912 Jutul-historier - Fortalt av 'n Soplim-Tosten sjøl
• 1913 Eli Sjursdotter
• 1913 Eventyr. Nord i Haugene og Jutulhistorier
• 1914 Simen Mustrøen. Karikaturkomedie
• 1914 Av Jarleæt
• 1915 Lisbet paa Jarnfjeld
• 1916 Eventyrfjeld. Historier for barn
• 1916 Helleristninger. Historier fra fjeldet og jagten
• 1917 Brændoffer
• 1918 Rott jer sammen
• 1918 Sol. En historie fra 1600 tallet
• 1919 Barkebrødstider - Nye fortællinger
• 1919 Vidden - Fortællinger
• 1919 Bjørneskytteren
• 1920 Bør Børson - Olderdalens største sønn
• 1920 Byd lykken haanden eller da Johannes Mo løste rebusen
• 1920 Bør Børson jr.
• 1921 Naglerne. Eller jernet fra Norden og andre fortellinger
• 1923 Den fjerde nattevakt
• 1924 I Nordenvindens land
• 1925 Vers fra Rugelsjøen
• 1926 Anders Reitan. Liv og virke 1826-1926
• 1927 Den nye Bør Børson jr.
• 1927 Christianus Sextus. De første geseller
• 1928 Det høie fjeld
• 1928 Solfrid i Bjørnstu og de syv svende
• 1929 I forbifarten
• 1931 Christianus Sextus. I hammerens tegn
• 1933 Der stenene taler
• 1935 Christianus Sextus. Tårnvekteren
• 1936 I vakttårnet
• 1940 Nattens Brød. An-Magritt
• 1944 Runer på fjellveggen. Sagn og fortellinger
• 1946 Nattens Brød. Plogjernet
• 1948 I lyset fra min bergmannslampe
• 1952 Nattens Brød. Johannes
• 1959 Nattens Brød. Kjærlighets veier
• 1963 Jeg så dem --
• 1964 Vers fra Rugelsjøen og andre dikt