Kamfertre

Kamfertre (Cinnamomum camphora) er ein lauvtreart i kaneltreslekta som har ei rekkje bruksområde. Trevirket blir brukt i produksjon av skrin og møblar, og kamfer er blitt brukt som medisinsk middel, i parfyme, som krydder og som naturleg insektmiddel. Kamfertreet veks opphavleg i Taiwan og Japan, søraustlege Kina og Indokina. Det har òg spreidd seg i søraustre Australia etter introduksjon i hagar og parkar sidan 1822. Dyrkinga for tømmer- og farmasøytisk produksjon har hatt stor tyding både på Taiwan og i Indokina.

Kamfertre
Kamfertre
Status
Status i verda: Livskraftig
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Overrekkje:	Landplantar Embryophytes
Rekkje:	Karplantar Tracheophytes
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Laurales
Familie:	Laurbærfamilien Lauraceae
Slekt:	Cinnamomum
Art:	Kamfertre C. camphora
Vitskapleg namn
Cinnamomum camphora J.Presl, 1825

Eit kamfertre i Japan som skal vera 1 000 år gammalt .

Kamfertreet blir frå 15 til 30 meter høgt, blada er breitt lansettforma, tjukke og voksaktig mørkegrønne. Når blada blir knuste, luktar dei kamfer. Om våren dannar treet ei mengde små, gulkvite blomar, medan bæra kan minna om solbær eller blåbær.

Bruk

Den kvite, krystallinske substansen kamfer blir vunnen ut frå treet. Produksjonen inneber tradisjonelt at stykke av treet blir hogde opp, røykte i ein lukka røykbehaldar, og tørka via utlufting der det kvite, krystallinske pulveret blir skrapa av treet.

Bruksområda for kamfer har omfatta:

• Sukkertøy
• Krydder
• Legemiddel
• Hostemedisin
• Parfyme og røykjelse
• Insektmiddel
• Celluloid-produksjon
• Røyksvakt krut
• Kister og boksar
• Møblar

Ein kjenner bruk av kamfer i sukkertøy og til duftformål frå oldtida. I Tang-dynastiet (618-907) blei det brukt i produksjon av eit næringsmiddel som minna om iskrem. Ei kokebok frå Andalucía frå 1200-talet nemner ein kjøttrett med kamfer. I Europa fall kamfer ut av bruk i matlaginga på 1500-talet, men i India nyttar ein framleis pachha karpooram i dessertar. Under bønn (podsja) bruker hinduar kamfer som ein slags rituell røykjelse. I Sichuan bruker ein blada av kamfertreet til å laga retten Zhangcha-and.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Kamfertre» frå Wikipedia på bokmål, den 19. mars 2023.

Bakgrunnsstoff

• (en) Kamfertre i Encyclopedia of Life
• (en) Kamfertre i Global Biodiversity Information Facility
• (sv) Kamfertre hos Dyntaxa
• (en) Kamfertre hos ITIS
• (en) Kamfertre hos NCBI
• (en) Kamfertre hos The International Plant Names Index
• (en) Kamfertre hos Tropicos
• (en) Kategori:Camphora officinarum – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Camphora officinarum – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Cinnamomum camphora – detaljert informasjon på Wikispecies