Kvithai
| Kvithai | |
 Kvithai | |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  Sårbar Utbreiinga av kvithai | |
| Systematikk | |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Bruskfiskar Chondrichthyes |
| Overorden: | Galeomorphii |
| Orden: | Lamniformes |
| Overfamilie: | Lamnoidea |
| Familie: | Lamnidae |
| Slekt: | Carcharodon |
| Art: | Kvithai C. carcharias |
| Vitskapleg namn | |
| Carcharodon carcharias | |
Kvithaien (Carcharodon carcharias) er ein stor haiart som lever på grunt vatn i alle dei store verdshava, helst i tempererte til tropiske hav. Kvithaien er den einaste arten i slekta si, Carcharodon. Han er den tredje største nolevande fisken i verda, etter kvalhai og brugde.[1]
Skildring endre
Kvithaiar kan bli opp til åtte meter lange og vega opptil 2 tonn.[1] Dei blir kjønnsmogne om lag 15 år gamle, og kan leva i rundt 30 år. Kvithaien lever helst åleine, men kan sjeldan sjåast i par. Dei føder levande ungar, mellom fem og ti i kvart kull.[1] Haien har mange, skarpe tenner på 8-10 cm, og lever av sel, sjøpattedyr og fisk. I dag har kvithaien status som truga art grunna ulike menneskelege inngrep.
Åtak på menneske endre
Kvithaien har elles blitt illgjeten gjennom filmen Haisommer (1975) av Steven Spielberg, basert på ein roman av Peter Benchley. I filmen blir amerikanske badegjester massakrert av ein kjempekvithai på nær 8 meter og tre tonn. I røynda er ikkje menneske favorittbyttet til kvithaien. Frå 1990 til 2011 er det registrert 139 uprovoserte kvithaibitt der 29 medførte dødsdall.[2]
Kjelder endre
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «hvithai» i Store norske leksikon, snl.no. Henta 22. februar 2024.
- ↑ «ISAF Statistics for Worldwide Unprovoked White Shark Attacks Since 1990». 10 February 2011. Henta 19. august 2011.
- «hvithai» i Store norske leksikon, snl.no. Henta 7. februar 2012.
- Denne artikkelen bygger på «Great White Shark» frå Wikipedia på engelsk, den 7. februar 2012.
Bakgrunnsstoff endre
- (no) kvithai hos Artsdatabanken
- (en) kvithai – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
- (en) kvithai i Encyclopedia of Life
- (en) kvithai i Global Biodiversity Information Facility
- (en) kvithai hos FishBase
- (en) kvithai hos Fossilworks
- (en) kvithai hos ITIS
- (en) kvithai hos NCBI
- (en) Kategori:Carcharodon carcharias – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- (en) Carcharodon carcharias – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- Carcharodon carcharias – detaljert informasjon på Wikispecies
