Latvisk

baltisk språk

Latvisk er eit baltisk språk, i lag med litauisk og det utdøydde gammalprøyssisk. Det blir tala hovudsakleg i Latvia, av om lag 1,5 millionar menneske.

Latvisk
latviešu
Klassifisering Indoeuropeiske språk
Bruk
Tala i Latvia
Område Baltikum
Latvisktalande i alt 1,4 millionar
Skriftsystem Latinsk
Språkkodar
ISO 639-1 lv
ISO 639-2 lav
ISO 639-3 lav

I strukturen er det meir moderne enn litauisk, og har òg fleire låneord, frå tysk, svensk, russisk og engelsk. Det blir skrive med latinsk skrift, med somme diakritiske teikn. Det har ikkje artiklar.

Utbreiing

endre

Offisiell status

endre

Latvisk er offisielt språk i Latvia og EU.

Morfologi

endre

Hovudartikkel: Latvisk morfologi

Latvisk har sju kasus, nominativ, genitiv, dativ, akkusativ, instrumentalis, lokativ og vokativ.

Adjektiva kongruerer med substantiva i kasus og numerus.

Verba blir bøygd i tempus, person, numerus og modus.

Skriftsystem

endre

Latvisk blir skrive med det latinske alfabetet, med visse tilleggsbokstavar, og inneheld til saman 33 bokstavar.

A a E e I i Ļ ļ R r V v
Ā ā Ē ē Ī ī M m S s Z z
B b F f J j N n Š š Ž ž
C c G g K k Ņ ņ T t
Č č Ģ ģ Ķ ķ O o U u
D d H h L l P p Ū ū

Latvisk skil mellom korte og lange vokalar.Bokstaven h førekjem i latviske ord berre i framlyd. Eit karakteristisk trekk ved latvisk, som det deler med litauisk og russisk, er at dei transkriberer framandord etter uttalen. «George Bush» blir t.d. referert til som Džordžs Bušs på latvisk.

Historie

endre

Ytre språkhistorie

endre

Det er mykje strid i det sjølvstendige Latvia om statusen til russisk språk og brukarane av dette. Ein relativt stor del av folkesetnaden er russisktalande, og ein god del av desse finn det vanskeleg å lære seg latvisk, noko som har vorte ein føresetnad for å få statsborgarskap og fulle rettar.