Leonhard Euler

Leonhard Euler (15. april 1707–18. september 1783) var ein sveitsisk matematikar og fysikar frå Basel. Han er rekna som ein av dei største matematikarane gjennom tidene, saman med til dømes Carl Friedrich Gauss. Leonhard Euler nytta omgrepet «funksjon» (fyrst definert av Leibniz i 1694) til å skildra eit uttrykk med parametrar, altså y = F(x).

Leonhard Euler
Fødd	15. april 1707 Basel
Død	18. september 1783 St. Petersburg
Nasjonalitet	Old Swiss Confederacy, Det russiske imperiet, Kongedømet Preussen
Område	matematisk analyse, talteori, skipsbygging, variasjonsrekning, astronomi, mekanikk, differensiallikningsteori, ballistikk, optikk, matematikk, Musikkteori, differensialrekning, grafteori, fysikk, logikk
Yrke	matematikar, fysikar, universitetslærar, skribent, musikkteoretikar, astronom, vitskapsperson, oppfinnar, executive, geograf
Institusjonar	Det prøyssiske vitskapsakademiet Statsuniversitetet i St. Petersburg Vitskapsakademiet i St. Petersburg Vitskapsakademiet i St. Petersburg
Alma mater	Universitetet i Basel
Doktorgradsrettleiar	Johann Bernoulli
Ektefelle	Salomea Abigail Euler, Katharina Euler
Barn	Johann Euler, Christoph Euler, Carl Euler
Medlem	Det prøyssiske vitskapsakademiet Kungliga Vetenskapsakademien Vitskapsakademiet i St. Petersburg Det franske vitskapsakademiet American Academy of Arts and Sciences Royal Society Accademia delle Scienze di Torino

Leonhard Euler, pastell av Emanuel Handmann, 1753 (Kunstmuseum Basel)

Euler var eit barnegeni, fødd og utdanna i Basel. Han arbeidde det meste av livet sitt som professor i matematikk i St. Petersburg, med eit opphald i Berlin. Han ruva i matematikkfaget på 1700-talet, og kom fram til mange sluttingar basert på den nye matematiske analysen. Euler var ein av dei mest produktive matematikarane me har sett, med 75 bind i dei samla verka sine. Dei siste sytten åra av livet sitt, då han skreiv nesten halvparten av dei totale utgjevingane sine, var han totalt blind.

Leonhard Euler døydde i St. Petersburg i 1783. Asteroiden 2002 Euler er oppkalla etter han.

Eulers tal

Eulers tal, e, er definert som $e=\lim _{n\to \infty }\left(1+{\frac {1}{n}}\right)^{n}\approx 2.7182818284590452353602874$

Sjå òg

• Eulerlikningane
• Eulers sats
• Eulers konstant
• Eulers φ-funksjon
• Eulers stegmetode
• Dei sju bruene i Königsberg
• Matematikkhistorie

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Leonhard Euler

Denne vitskapartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.