Møllestein

Møllesteinar eller kvernsteinar er runde steinskiver nytta i vindmøller og vassmøller, inkludert tidvassmøller, eller kverner for å male korn og andre material.

Handkvern av stein med ein fast underliggjar og ein overliggjar som vert dreid rundt med handemakt, fotografert i bruk i Tibet i 1938. Handkverner lagd etter det same prinsippet har òg vore nytta i Noreg i vikingtida og frametter.

Mølle i Albania av liknande type som vart nytta i norske bekkekvernar drivne av kvernkall eller vasshjul.

Skjematisk teikning av ein møllestein.

Steintypen som høver seg best til møllesteinar er ein kiselstein, som har ein open struktur som er porøs, men hard, og består av finkorna sandstein eller kiselhaldig kalkstein med forsteiningar.

I Noreg har ein nytta staurolittførande granat-glimmerskifer frå Klæbu, kyanittførande granat-glimmerskifer frå Hyllestad og gneis frå Ryfylke som materiale for møllestein.

Sjå òg

• Slipestein

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Millstone» frå Wikipedia på engelsk, den 8. september 2010.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:

Bucksch, Herbert (1997). Dictionary Geotechnical Engineering, Vol. 1. Springer-Verlag. s. 80. ISBN 978-3540581642. 

• «møllestein» av Inge Bryhni i Store norske leksikon, snl.no.

Bakgrunnsstoff

• Ein database over europeiske steinbrot for møllesteinar
• Nasjonalt kulturminneprosjekt om kvernstein i Selbufjellet
• Forskning.no: Kvernsteinsbrudd som historiebok, 06. juli 2009
• Forskning.no: Selbu-stein ga brød til folket Arkivert 2007-03-01 ved Wayback Machine., 22. november 2006
• Kvernstein.no: Kvernstein i Hyllestad