Røykenvikbanen
Røykenvikbanen var ei om lag sju kilometer lang sidelinje på Gjøvikbanen frå Jaren til Røykenvik ved Randsfjorden. Sidebanen vart trafikkert frå 1900 og fram til 1957. Trafikken på strekninga til Røykenvik kom i gang før resten av Gjøvikbanen vart opna, slik at strandbygda ved Randsfjorden i to år vart rekna som Gjøvikbanens nordlegaste stasjon. På dette tidspunktet heitte Gjøvikbanen Nordbanen og gjekk berre til Grefsen.
| Røykenvikbanen | |
| |
|---|---|
| Kart frå 1902 | |
| Info | |
| Land |  Noreg
|
| Type | Sidebane |
| Status | Nedlagt |
| Utgangsstasjon | Jaren |
| Endestasjon | Røykenvik |
| Tal på stasjonar | 4 stk |
| Drift | |
| Opna | 20. desember 1900 |
| Eigar | Norges Statsbaner |
| Operatør(ar) | Norges Statsbaner |
| Type trafikk | Passasjerar og gods |
| Teknisk | |
| Køyrestraum | Nei |
| Sporvidde | 1 435 (normalspor) |
| Lengde | 6,7 km |
Historie endre
Røykenvikbanen vart primært bygd for transport av tømmer etter stortingsvedtak i mars 1894, men fekk etterkvart òg ein viss persontrafikk. Frå starten var det haldeplass ved Andfossen, men rundt 1930 vart motorvogner sett inn i trafikk på banen og ein uoffisiell haldeplass ved Augedalsbakken vart opna (ca. 700 meter nord for Brandbu).
Stasjonen på Brandbu var banens einaste mellomstasjon. Den låg særs usentralt i høve til sentrum i bygda. Toget vart derfor etterkvart utkonkurrert av bussrutene til Jaren. Persontrafikken på banen opphøyrde derfor alt i 1949, medan godstrafikken heldt fram november 1957. Ca. 800 meter av strekninga vart etter nedlegginga behalde som sidespor ved Jaren stasjon (Jaren–Andfossen), mens resten av banen vart fjerna i 1960.
Røykenvik stasjon vart brannskadd i 1964 og vart riven året etter. Lokomotivstall og godshus er bevart. Stasjonsbygninga på Brandbu vart riven i 1984, men godshuset er framleis i bruk som lager. Riksveg 34 går i dag tvers over stasjonsområdet.
Linjekart endre
| Teiknforklaring | |||
|
78,61 km | Røykenvik (1900-1957) | 137,6 moh. |
|
77,78 km | Augedalselva (44 m) | |
|
75,98 km | Brandbu (1900-1957) | 178,4 moh. |
|
Augedalsbakken (Ca 1930-1949) | ||
|
|
73,65 km | Augedalselva (18 m) | |
|
|
73,54 km | Andfossen (1904-1949) | |
  
|
Gjøvikbanen frå Bleiken | ||
|
71,92 km | Jaren stasjon (1900) | 207,2 moh. |
|
mot Gran | ||
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Røykenvikbanen» frå Wikipedia på bokmål, den 8. mai 2013.
Litteratur endre
- Bjerke, Thor og Holom, Finn m.fl (2004). Banedata 2004. Oslo / Hamar: Norsk Jernbanemuseum & Norsk Jernbaneklubb. s. 150. ISBN 82-90286-28-7.
- Stenersen, Helge (1981). Røykenvikbanens historie — og mye, mye mer. Brandbu. ISBN 82-990829-0-0.