Severn
Severn (walisisk Afon Hafren) er med 354 km den lengste elva i Storbritannia. Ho startar på 610 moh i Plynlimon ved Llanidloes i Dei kambriske fjella i Wales, fortset gjennom fleire engelske grevskap, renn ut i Bristolkanalen og derfrå vidare ut i Irskesjøen. Blant byane ho passerer er Worcester, Gloucester og Shrewsbury. Namnet er ifølgje nokre kjelder avleidd frå namnet Sabrina eller Sabern, som er knytt til ei myte om ein nymfe som drukna i elva. Den dalen som elva går gjennom heiter Severndalen. Dei største sideelvane er Vyrnwy, Tern, Stour, Upper Avon, Lower Avon, Teme, Leadon og Wye.
| River Severn | |||
| walisisk Afon Hafren | |||
| elv | |||
 Severn i Shrewsbury frå Shrewsbury Castle.
| |||
| Land |  Storbritannia
| ||
|---|---|---|---|
| Delar | Wales, England | ||
| Regionar | Midt-Wales, West Midlands, Sørvest-England | ||
| Administrative område |
Powys, Shropshire, Worcestershire, Gloucestershire | ||
| Tilløp | |||
| • venstre | Vyrnwy | ||
| • høgre | Teme | ||
| Nedslagsfelt | 11 420 km² | ||
| Byar | Shrewsbury | ||
| Landemerke | Ironbridge Gorge | ||
| Lengd | 354 km | ||
| Vassføring | for Bewdley, Worcs. | ||
| • middel | 61,17 m³/s [1] | ||
| • maks | 533,48 m³/s | ||
| Kjelde | |||
| - stad | Plynlimon, Wales | ||
| • høgd | 610 moh. | ||
| - koordinatar | 52°29′36″N 3°44′04″W / 52.493465°N 3.734578°W | ||
 Severn 51°41′07″N 2°32′37″W / 51.685277777778°N 2.5436111111111°W | |||
 Sideelvar (lyseblått) og store busetnader ved og nær Severn (mørkeblå)
| |||
| Wikimedia Commons: River Severn | |||
Severntunnelen fører jernbanelinja Great Western hovudlinje under Bristolkanalen. To bruer som blir kalla Severnbruene, opna i 1966 og 1996, bind Wales saman med det sørlege England, og er dermed vitale delar av det britiske transportnettet. Det finst ei rekkje andre bruer over elva, fleire av dei teikna av ingeniøren Thomas Telford. Ei av bruene er Ironbridge frå 1779, som er den første jernbrua i verda, og ei strekning på omkring 10 l, i Shropshire, kjent som Ironbridge Gorge, vart sett på UNESCO si verdsarvliste i 1986. Området var heilt sentralt under den industrielle revolusjonen. Her ligg i dag Ironbridge kraftverk.
Ved Tewkesbury renn ei av dei britiske elvene ved namn Avon inn i Severn. Hamna til Bristol ligg ved munningen av Severn, og der renn ei anna Avon inn i ho. Mellom Gloucester og den walisiske grensa renn elva forbi Forest of Dean.
Fleire kanalar er knytt til Severn: Staffordshire & Worcestershirekanalen, Worcester & Birminghamkanalen, Droitwichkanalene og Herefordshire & Gloucestershirekanalen.
Den nedre delen av Severn har ei tidvassbølgje, som blir kalla Severn bore. Bristolkanalen som elva renn ut i har ein av dei største tidvasskilnadane i verda, omkring 15 meter. Under visse tilhøve blir vatnet pressa innover i elvemunningen og dannar ei bølgje som raskt flyttar seg oppover i elva mot straumen. Bølgja er kraftig nok til at det har vore surfa på ho.
Langs Bristolkanalen ligg viktige vadefuglområde, spesielt ved Bridgwater Bay nasjonale naturreservat.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Severn» frå Wikipedia på bokmål, den 3. juli 2011.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
- ↑ «National River Flow Archive - 54001 Severn @ Bewdley». Arkivert frå originalen 23. oktober 2007. Henta 3. juli 2011.
Bakgrunnsstoff
endre- Severn-estauaret Partnership Arkivert 2009-01-03 ved Wayback Machine.