Salman Rushdie

Salman Rushdie (fødd 19. juni 1947) er ein forfattar av romanar og noveller, kjend for fantastisk handling frå det indiske subkontinentet. Rushdie er ein kontroversiell forfattar, særleg på grunn av boka Sataniske vers, der det blir antyda i ei draumescene at somme av versa i Koranen kan vere skrivne av djevelen. Dette førte til at den iranske leiaren Khomeini sende ut ein fatwa med dødsdom for blasfemi mot Rushdie.

Salman Rushdie
Statsborgarskap	Storbritannia, USA, India
Fødd	19. juni 1947 (77 år) Mumbai
Yrke	skribent, romanforfattar, essayist, manusforfattar, barnebokforfattar, skodespelar, forfattar
Språk	Urdu, britisk-engelsk, kasjmiri
Sjanger	magisk realisme
Medlem av	Royal Society of Literature, PEN America, American Academy of Arts and Sciences
Far	Anis Ahmed Rushdie
Ektefelle	Marianne Wiggins, Padma Lakshmi, Elizabeth West, Clarissa Luard, Rachel Eliza Griffiths
Born	Zafar Rushdie, Milan Rushdie
Salman Rushdie på Commons

Salman Rushdie presenterer Shalimar the Clown i Mountain View i USA.

Foto: Ken Conley

Verka hans er i grenselandet mellom ulike retningar som magisk realisme, postmodernisme og postkolonialisme. Han brukar språket levande, utfordrande og leikande, og eksperimenterer blant anna ved å blande engelsk med uttrykk frå andre språk, særleg urdu og hindi.

Liv og virke

Rushdie vart fødd og voks opp i Bombay i India der han voks opp, men fekk den høgare utdanninga si i England, der han mellom anna studerte historie ved King's College i Cambridge.

Rushdie har sidan fatwaen levd i eksil og under jorda i Storbritannia og seinare USA. Han har vore gift og skild fire gonger, med Clarissa Luard (1976 til 1987, fekk sonen Zafar saman), med den amerikanske forfattaren Marianne Wiggins (1988–1993), Elizabeth West (1997–2004, fekk sonen Milan saman), og med den indisk-amerikanske fjernsynskokken Padma Lakshmi (2004–2007).

Salman Rushdie oppretta i 1994 Det Internasjonale Forfattarparlamentet (IPW), eit internasjonalt nettverk av fristader for forfølgde forfattarar. Dette vart sidan til eit nettverk av fribyar under ICORN (International cities of refuge network).

I 2007 vart Salman Rushdie slegen til riddar (Knight Commander) av den britiske dronninga.

Attentat

Den 12. august 2022 vart Rushdie ramma av eit knivåtak på scenen under eit føredrag i Chautauqua County i New York. Han vart knivstukken i andletet, halsen og overkroppen før gjerningsmannen vart overmanna av ein politimann. Etter åtaket missa Rushdie synet på det eine auga, fekk minka førleik i den eine handa og leid av PTSD.

Utgjevingar

• Grimus (1975)
• Midnight's Children (1981)
• Shame (1983)
• The Jaguar Smile: A Nicaraguan Journey (1987)
• The Satanic Verses (1988)
• Haroun and the Sea of Stories (1990)
• Imaginary Homelands: Essays and Criticism, 1981 - 1991 (1992)
• Homeless by Choice (1992, med R. Jhabvala og V.S. Naipaul)
• East, West (1994)
• The Moor's Last Sigh (1995)
• The Ground Beneath Her Feet (1999)
• Fury (2001)
• Step Across This Line: Collected Nonfiction 1992 - 2002 (2002)
• Shalimar the Clown (2005)
• The Enchantress of Florence (2008)
• Best American Short Stories 2008 (2008, redaktør)
• Luka and the Fire of Life (2010)
• Joseph Anton: A Memoir (2012)
• Two Years Eight Months and Twenty-Eight Nights (2015)

Kjelder

• Delar av denne artikkelen bygger på «Salman Rushdie» frå Wikipedia på dansk, den 25. desember 2007.
• Delar av denne artikkelen bygger på «Salman Rushdie» frå Wikipedia på engelsk, den 24. mai 2008.

Bakgrunnsstoff

• Offisiell nettstad
• Salman Rushdie i New York Times (1999)
• Intervju med Salman Rushdie av Ginny Dougary i The Times (2005) Arkivert 2009-05-01 ved Wayback Machine.
• Intervju med Salman Rushdie i The New Yorker.