Slåttar frå Sunnhordland

Hardingfelespelet i Sunnhordland er ikkje like godt dokumentert som slåttespelet elles i Hordaland. Viktigaste kjelda for slåttar finn ein i Fana og Fusa. I Hålandsdalen har det og vore godt med felespel. Det har vore skrive opp slåttar etter Kristoffer Ekeberg frå Fusa og Even Heimdal frå Fana, Johannes Skogseide, Johannes Eide og Gudmund Eide frå Hålandsdal, og Elias Mjåtveit frå Meland. Ytst i Sunnhordland var og vanleg fele nytta, slik at ein kan rekne landsluten som overgangsområde. Even Heimdal spela både vanleg fele og hardingfele.

Gangar

• 43: Huldreslått (6/8), etter Ola G. Skåtun, Fusa [1]. Nedskriven 1927 (B 460). Skåtun hadde slåtten etter Torbjørn Opsalnes frå Fusa (1800-1880). Slåtten går på trollstilt.

Springar

• 65: Lægreiden, etter Johannes Skogseide, Hålandsdal [2]. Nedskrift 1930 (B 216). Myllarguten tok ofte inn til Johannes Skogseide når han kom gjennom Hålandsdalen på veg til Bergen. Dei bytte slåttar.

Etter Kristofer Eikeberg

Kristofer Eikeberg var frå Fusa. Arne Bjørndal skreiv opp slåttar hjå han i 1916.

• 75: Tysnesklokkaren [3]. Nedskrift 1916 (B 326). Eikeberg lærte slåtten på 1880-talet av Nils Glahaugen frå Strandvik. Dei dansa eingong ved kyrkja, og klokkaren lydde på. Så tok klokkaren fela frå spelemannen og spela denne slåtten. Dette skulle ha hendt ved kyrkja på Tysnes, og sidan fekk slåtten dette namnet. Når det var fleire brurepar på ein dag, dansa det eine ute medan det andre vart vigd. Då dansa dei anten på kyrkjebakken eller i kyrkjestova.

• 76: Åttemannsdansen [4]. Nedskrift 1916 (B 329). Nedstilt bass.

Etter Johannes Eide

Johannes Eide var frå Hålandsdal i Fusa. Bjørndal var hjå han etter slåttar i 1910.

• 82: Gamal springar [5]. Nedskrift 1910 (B 703). Eide hadde slåtten etter Anders Kleven frå Strandvik. Kleven hadde venteleg slåtten frå Nils Gilahaugen i Strandvik.
• 83: Sam-sudla-misutt [6]. Nedskriven 1910 (B 706). Slåtten er etter Anders Kleven frå Strandvik i Fusa. Namnet på slåtten er frå stavingar nytta i tralling. Slåtten har vore tralla mykje.

Etter Even Heimdal

Even Heimdal var frå Fana. Bjørndal skreiv ned slåttar hjå han i 1930-åra.

• 88: Springar [7]. Nedskrift 1935 (B 1047). Heimdal hadde slåtten etter mor si, som hadde han frå Hans Milde i Fana.
• 89: Springar [8]. Nedskrift 1935 (B 1048). Heimdal hadde slåtten etter Mons Nordvik frå Os i Hordaland. Slåtten er opphavleg frå Nordhordland.
• 90: Springar [9]. Nedskrift 1932 (B 1159). Heimdal hadde slåtten etter Mons Milde frå Fana. Han var frå Eksingedalen.
• 91: Heimkomeslåtten [10]. Nedskriven 1936 (B 1209). Heimdal hadde slåtten etter mor si, som tralla han. Slåtten skal vera etter ein gamal spelemann frå Sunnfjord dei kalla Perven, fødd kring 1800. Slåttenamnet skal koma frå at dei spela slåtten når brurefølgjet kom att frå kyrkja etter vigsla. Eit anna namn er Heimattlåtten.

Slåttekrinsar knytt til Sunnhordland

Jomfru Lisken

Hardingfeleverket nr 383. Slåtten heiter etter dotter til presten i Ullensvang, som lika å tralle på denne slåtten. Ein variant er komen til Telemark og nedskriven der. Det er rimeleg at slåtten har vore kjend i Hardanger med, men er berre skriven ned i Sunnhordland.

• a: etter Olav R. Berge, Rauland. Nedskrift Eivind Groven 1920 (G 977). Dette er berre ein liten stubb av ein slått.
• b: etter Jens Jensen, Sund i Hordaland. Nedskrift Arne Bjørndal 1928 (B 755). Jensen hadde slåtten etter far sin, som døydde i 1914, kring 80 år gamal.