Språket beja
Beja (også kalla bedawi, bedauye, to bedawie) er eit afroasiatisk språk på sørkysten av Raudehavet, som blir snakka av rundt to millionar nomadar, bejaane, i delar av Egypt, Sudan, og Eritrea.
| Beja بداوية badāwīyä | ||
| Andre namn | bedawi, bedauye, to bedawie | |
| Klassifisering | afroasiatisk | |
| Bruk | ||
| Område | Egypt, Sudan, Eritrea | |
| Bejatalande i alt | 1 178 000 | |
| Skriftsystem | arabisk, latinsk | |
| Språkkodar | ||
| ISO 639-2 | bej | |
| ISO 639-3 | bej | |
Beja er eit SOV-språk. Det skil mellom person, tal og kjønn ved hjelp av suffiks.
Samband med andre språk endre
Beja blir vanlegvis sett på som eit kusjittisk språk, men ulike forskarar, som Robert Hetzron (1980), har argumentert for at beja utgjer ei eiga grein av afroasiatisk. Verb-morfologien liknar dei andre kusjittiske språka, men ordtilfanget er svært ulikt.
Språket blir snakka i eit fleirspråkleg område der ein òg snakkar tigre, hausa, fulani og arabisk.
Litteratur endre
- Almkvist, Herman N. 1881, 1885 Die Bischari-Sprache Tū-Beḍāwie in Nordost-Afrika. 2 band, Uppsala
- Appleyard, David A. 2004: Beja as a Cushitic Language. Egyptian and Semito-Hamitic (Afro-Asiatic) studies. In memoriam W. Vycich. Gábor Takács. 175-194. Leiden: Brill. ISBN=9004132457.
- Blažek, Václav 2003. «Beǧa language», i: S. Uhlig et al. (eds.), Encyclopaedia Aethiopica Vol. 1: A-C (Wiesbadn: Harrassowitz), side 519b-521b.
- Hudson, Richard A.. 1974. «A structural sketch of Beja», African Language Studies. Ed. D.W. Arnott. London: School of Oriental and African Studies. Side 111-142.
- Hetzron, Robert 1980. "The limits of Cushitic". Sprache und Geschichte in Afrika. 2: 7–126.
- Hudson, Richard A. . 1976. «Beja», i: Lionel Bender et al. (eds.), The Non-Semitic Languages of Ethiopia (East Lansing: Michigan University, African Studies Centre), side 97–131.
- Leo Reinisch: Die Bedauyesprache in Nordostafrika. Hölder, Wien 1893. [1], [2]. 3 band. Wien: F. Tempsky.
- Reinisch, Leo. 1895. Wörterbuch der Bedauyesprache. Hölder, Wien 1895
- Roper, E. M. 1927. «The Poetry of the Haḍenḍiwa», i: Sudan Notes and Records 10, side 147–158.
- Roper, E. M. 1928. Tu Beḍawiɛ: An Elementary Handbook for the use of Sudan Government Officials. Hertford, Herts, England: Stephen Austin and Sons, LTD. Oriental and General Printers.
- Voigt, Rainer. 1998. «Zur Gliederung des Kuschitischen: das Beḍauye und das Restkuschitische», i: I. Fiedler, C. Griefenow-Mewis & B. Reineke (eds.), Afrikanische Sprachen in Brennpunkt der Forschung: linguistische Beiträge zum 12. Afrikanistentag, Berlin, 3-6 Oktober 1996 (Köln 1998), side 309–324.
- Vycichl, Werner. 1953. «Der bestimmte Artikel in der Bedja-Sprache», i: Muséon 66, side 373–379.
- Wedekind, Klaus and Charlotte Wedekind. 2007. A Learner's Grammar of Beja. Koeln: Koeppe Verlag.
- Wedekind, Klaus: An Update on Beja. I: Rainer Voigt (Hrsg.): Akten des 7. internationalen Semitohamitistenkongresses Berlin 2004 Shaker, Aachen 2007. Side 165-183.
- Wedekind, Klaus, Charlotte Wedekind, Abuzeinab Musa: Beja Pedagogical Grammar. Afrikanistik Online, 2008.
- Zaborski, Andrzej. 1975. The Verb in Cushitic. Warszawa.
- Zaborski, Andrzej. 1989. «Der Wortschatz der Bedscha-Sprache. Eine vergleichende Analyse», i: Ausgewählte Vorträge. Deutscher Orientalistentag (Stuttgart; ZDMG Supplement VII), side 573–591.
- Zaborski, Andrzej. 1997. «Problems of the Beja Present Seven Years Ago», i: Lingua Posnaniensis 39, side 145–153.
Bakgrunnsstoff endre
- Ei nettavis på beja ياربُ تِكْوكْوه Arkivert 2007-02-16 ved Wayback Machine.
- Ein grammatikk over beja Arkivert 2007-02-16 ved Wayback Machine. (arabisk)
- Ethnologue om beja (Bedawi)
- PanAfrican lokaliseringsside om Bedawi
- Artikkel om beja-dikting (engelsk)
