Boakjølsnigel
| Boakjølsnigel | ||
|
 Foto: Michal Maňas
| ||
| Systematikk | ||
| Rike: | Animalia | |
| Rekkje: | Mollusca | |
| Klasse: | Gastropoda | |
| Orden: | Pulmonata | |
| Familie: | Limacidae | |
| Vitskapleg namn | ||
| Limax maximus | ||
Boakjølsnigel, også kjend som boasnigel, leopardsnigel og stor nakensnigel, er ein landlevande lungesnigel utan skal. Han stammar frå Sør- og Vest-Europa, men finst ei rekkje stader i verda, mellom anna i Noreg, som framand art.
Snigelen fekk det nye offisielle namnet «boakjølsnigel» i mars 2011.[1] Han høyrer til gruppa kjølsniglar (Limacidae), noko som vil seia at han har ei forhøging eller «kjøl» langsetter kroppen.
Skildring endre
Ein vaksen boakjølsnigel er rundt 10-20 cm lang. Han kan vera nesten einsfarga brun eller ha lys botnfarge med mørke prikkar og striper på kroppen. Kvart individ har ulikt mønster.
Utbreiing endre
Boakjølsnigel har spreidd seg frå sine opphavlege leveområde i Sør- og Vest-Europa til fleire stader i Afrika, Amerika, Oseania og Europa elles. Ein har observert snigelen over heile Noreg. Det første funnet blei gjort i Larvik i 1870.[2] I USA blei den første observasjonen av snigelen gjort i 1867.
Levevis endre
Boakjølsnigel lever på land og finst på fuktige enger, i krattskog og i open lauvskog. Mange stader held han til i område der det bur menneske, som i hagar og kjellarar. Han er nattaktiv, og kviler gjerne på same staden kvar dag. Når snigelen vandrar etterlèt han eit tjukk slimspor som iriserar når det tørker.
Snigelen et sopp og plantar, både levande og daude. Han er i eit rovdyr i større grad enn andre nakensniglar. Snigelen et meitemark og andre nakensniglar, og er aggressiv og territoriehevdande.[3] Mellom anna er det blitt rapportert at han angrip og et brunskogsnigel.[4]
Formeiring endre
Ein nyklekt snigel bruker minst to år på å bli kjønnsmogen. Kjønnsmogne sniglar parar seg om våren. Snigelen er tvikjønna, slik at alle par av sniglar kan para seg. Ved paring befruktar begge sniglane kvarandre. Dei har innvikla kjønnsorgan som kjem ut frå høgresida av hovudet.[5]
Sniglane parar seg typisk på ein høg stad. Under paringa dannar sniglane ein ring med hovud mot hale, og hovuddelane svulmar opp. Deretter kveilar dei seg saman i ein spiral og formar ein slimtråd som dei blir hengande i under akta. Det kvinnelege kjønnsorganet opnar seg og det mannlege kjem ut og endrar form og farge.[5]
Etter paringa kan begge sniglane legga hundervis av egg. Vanlegvis døyr sniglane ikkje lenge etterpå.
Bakgrunnsstoff endre
- Boakjølsnegl, Limax maximus Arkivert 2008-05-03 ved Wayback Machine.. Bilde ved bioimages.org.uk
- Limax maximus Arkivert 2020-11-29 ved Wayback Machine.. Paring ved oregonstate.edu
Kjelder endre
- Delar av denne artikkelen bygger på «Limax maximus» frå Wikipedia på engelsk, den 14. juli 2011.
- Delar av denne artikkelen bygger på «Boakjølsnegl» frå Wikipedia på bokmål, den 14. juli 2011.
- ↑ Morten Günther (31.03.2011). «Hagefiende skifter navn» (på norsk). Bioforsk. Arkivert frå originalen 16. oktober 2011. Henta 1. april 2011.
- ↑ Limax maximus i Artsdatabanken
- ↑ Winter, B., Ørmen, T. & Bøckmen, P. (2009): En eksperimentell studie av territorial- og predasjonsadferd hos stor kjølsnegl Limax maximu. Fauna (tidsskrift for Norsk Zoologisk Forening) no 62 (4): side 106-111.
- ↑ NRK Østlandssendingen 23.07.2010: Jager og eter iberiasnegler
- ↑ 5,0 5,1 Sjelden sneglesex fanget på film i NRK Østlandssendingen ved nrk.no