Cupritt
Cupritt eller raudkoparerts er eit mineral som kjemisk er eit koparoksid, Cu2O, og som krystalliserer kubisk. Det finst som overtrekk på gedigent kopar i Dalane i Kviteseid og Årdal i Sogn og elles i små mengder fleire andre stader.
| Cupritt | |||
 Cupritt frå Morenci i Arizona | |||
| Generelt | |||
|---|---|---|---|
| Kategori | Oksydmineral | ||
| Kjemisk formel | Cu2O | ||
| Strunz-klassifisering | 04.AA.10 | ||
| Dana-klassifisering | 4.1.1.1 | ||
| Krystallsymmetri | Kubisk (4/m 3 2/m) | ||
| Einingscelle | a = 4.2685 Å; V 77.77 ų; Z = 2 | ||
| Identifikasjon | |||
| Krystallform | Kubisk, åttesidig, og dodekaediske krystallar; som hårliknande kapillære former, jordaktig, kompakt korna og massiv | ||
| Krystallsystem | Kubisk heksoktahedral | ||
| Tvilling | Penetrerande tvillingar | ||
| Kløyv | Grei i fire retningar som dannar oktaeder | ||
| Brot | Muslig til ujamn | ||
| Fastleik | Sprø | ||
| Mohs hardleiksskala | 3.5 til 4 | ||
| Glans | Diamantaktig, undermetallisk, jordaktig | ||
| Strekfarge | Skinande metallisk brunraud | ||
| Transparens | Gjennomsiktig, gjennomskineleg | ||
| Spesifikk vekt | 6.14 | ||
| Optiske eigenskapar | |||
| Optiske eigenskapar | Isotrop | ||
| Brytingsindeks | n = 2.849 | ||
| Pleokroisme | Synleg | ||
| Kjelder | [1][2][3] | ||
Cupritt er typisk knytt til oksidasjonssonen i koparførekomstar og har atskillig tyding som koparmalm, til dømes i USA og Chile. Vene krystall er særleg kjent frå Tsumeb i Namibia. Ein varietet av cupritt er chalcotrichitt som dannar hårforma krystall. Ein annan varietet er jordaktig, såkalla teglmalm, som er blanda med jernoksid og anna.
Cupritt vart først skildra i 1845 og namnet kjem frå latinsk cuprum etter koparinnhaldet.[2]
Cupritt er funnen i Uralfjella, Altaifjella og Sardinia, og i meir isolerte stader i Cornwall, Frankrike, Arizona, Chile, Bolivia og Namibia.
Kjelder
endre- Cupritt. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/cupritt.