Hamburg

Freie und Hansestadt Hamburg

Delstat i Tyskland
Hovudstad	Hamburg
Flatevidd  - Rangering i Tyskland	775 km² 15.
Folketal (2006)  - Rangering i Tyskland  - Folketettleik	1 753 740 13. 2322/km²
Grunnlagd
Offisielle språk	Tysk
Første borgarmeister	Olaf Scholz (SPD)
Nettstad	www.hamburg.de
Våpen

Hamburg (norsk og tysk) eller Hamborg (dansk og nedertysk) er ein by og delstat (bystat) i forbundsrepublikken Tyskland. I tillegg til sjølve byen Hamburg omfattar delstaten byane Altona, Wandsbeck, Bergedorf og Harburg-Wilhelmsburg. Hamburg er med 1,7 millionar innbyggjarar den nest største byen i Tyskland.

Hamburg ligg der elvane Alster og Bille munnar ut i Elbe (nedert. namn: «Elv»), 110 km frå Nordsjøen. Byen Hamburg har ei av dei største hamnene i verda.

Historie

Hamburg ca 1900–1914. Vi ser gata Jungfernstieg frå nedst til høgre og opp mot midten av biletet. Bygningen midt i biletet er kaféen Alster Pavillon, eit føretak som opna i 1799 og som framleis finst, om enn i nye lokale (det sjette sidan 1799), på same stad. Kyrkja opp mot venstre er St. Petri-kyrkja.

Under andre verdskrigen vart meir enn halvdelen av byen totaløydelagt.

Kultur

Hamburg i 1800

Institusjonar

• Literaturhaus

Kjende skodespelarar

• Gustav Gründgens
• Hans Albers

Kjende forfattarar

• Gotthold Ephraim Lessing
• Helmut Heißenbüttel
• Wolfgang Borchert
• Peter von Zahn

Politikarar

• Tidlegare tysk kanslar Helmut Schmidt
• Ernst Thälmann
• Lord Ralf Dahrendorf

Vitskapsfolk

• Heinrich Hertz

Arkitektar

• Fritz Höger
• Fritz Schumacher

Sakralbygg

Kyrkjer

St. Michaelis-kyrkja

Dei fem «hovudkyrkjene» er:

• St. Michaelis-kyrkja i Hamburg («Michel»)
• St. Nikolai-kyrkja i Hamburg (minnesmerke)
• St. Petri-kyrkja i Hamburg (1000-talet)
• St. Jakobi-kyrkja i Hamburg (1200-talet)
• St. Katharinen-kyrkja i Hamburg (1300-talet)

Teater

• Schauspielhaus
• Ernst-Deutsch-Theater
• St. Pauli Theater
• Hamburger Kammerspiele
• Thalia Theater

Musikk

Klassisk

• Vidkjent pipeorgel bygd av Arp Schnitger (1648–1719)

Komponistar

• Georg Philipp Telemann (1681–1767)
• Carl Philipp Emanuel Bach (1714–1788, ein av sønene til Johann Sebastian Bach)
• Felix Mendelssohn (1809–1847)
• Johannes Brahms (1833–1897)

Lokale matretter

Sjølv om Hamburg vert spøkefullt rekna som hamburgeren sin fødestad, er dette berre ei myte. Hamburgeren vert oppkalla etter byen. Orginale retter frå Hamburg er «Birnen, Bohnen un Speck» (grøne bønner kokt med pærer og bacon), «Aalsuppe» (Ofte misforstått for å vere tysk for ålsuppe (aal=ål), men betyr eigentleg «allsuppe».), «Bratkartoffeln» (steikte poteter), «Finkenwerder Scholle» (steikt Raudspette), Pannfisch (steikt fisk), «Rote Grütze» (sommarpudding med raude bér) og Lapskaus.

Verdt å sjå i Hamburg

• Altona
• Det Afghanske Museum. Museet opna i 1998 i Speicherstadt.
• Hamburg Dungeon
• Kunsthalle
• Reeperbahn

Verd å vitje

• Venusberg : På kneipa Elbschloss Quelle kan ein sitje i Venusberg og drikke øl like ved den norske sjømannskyrkja.

Bakgrunnsstoff

• http://www.hamburg.de