Hilmerengjene

Hilmerengjene eller Jørnrengjene er namnet på ei gruppe slåttar med opphav i Valdres. Slåttane er kalla "rengjer" av di dei er rekna som særs vrange å spela. Det skal vera spelemannen Jørn Hilme som i si tid utvikla desse særprega slåttane, som er attkjennelege på ei lang rad med ristetak, gjerne i form av sekvens-spel tvers over heile fela. Dei eldre slåttetypene nytta helst ristetaka som markør for avfrasering, og ristetaka kom sjeldan meir enn to eller tre i venda. I rengjene er talet på ristetak gjerne oppe i sju.

Einskilde hilmerengjer

Kristofferrengja

Kristofferrengja har nr 403 i hardingfeleverket. Slåtten er komen til Voss med Ola Mosafinn.

• a: etter Torleiv Bolstad, Øystre Slidre. Nedskrift Truls Ørpen 1948 (Ø 364). Bolstad hadde slåtten etter Ola Okshovd frå Øystre Slidre. Okshovd hadde han frå Nils Beitohaugen. Forma er mykje nytta av Jan Beitohaugen Granli, oldebarn av Nils Beitohaugen [1].

• b: Etter Ola Mosafinn, Voss. Nedskrift Arne Bjørndal 1908 (B 122). Mosafinn lærte slåtten av Nils Hilme, son av Jørn.

Hilmerengja

Hilmerengja har nr 443 i hardingfeleverket. Slåtten er spela på nedstilt bass (G-D-A-E). Han har vandra til Krødsherad og Voss.

• a: Etter Olav Moe, Nord-Aurdal [2]. Nedskrift Eivind Groven 1959 (G 1138, NRK magn. 990). Slåtten er laga av Jørn Hilme.
• b: Etter Ola Mosafinn, Voss [3]. Bjørndal nye slåttar 35, skriven ned 1908. Mosafinn møtte Nils Hilme, son av Jørn, på Lærdalsmarknaden i 1850, og fekk ein rad med slåttar av han, mellom anna denne. Mosafinn brøytte om slåtten på sitt vis, og denne forma er nytta på Voss i dag. Forma er opphavleg lik Olav Moe si form, men Mosafinn har og skøytt på med nokre tak frå ein rørospols.
• c: Skjegle-Jørn, etter Johan Kleven, Krødsherad [4]. Nedskrift Truls Ørpen (Ø 142). Johan Kleven har venteleg fått slåtten frå Valdres. Skjegle-Jørn er eit oppnamn på Jørn Hilme.

Spelemannsprøva

Spelemannsprøva har nr 444 i hardingfeleverket. Slåtten er spela på oppstilt bass. Slåtten er og kalla Valdresprøva.

• a: etter Olav Moe, Nord-Aurdal [5]. Nedskrift Eivind Groven 1959 (G 1137, NRK magn. 990). Dette var ein slått Jørn Hilme pla sette som prøve for læresveinane sine.
• b: etter Torleiv Bolstad, Øystre Slidre [6]. Nedskrift Sven Nyhus [[1974). Bolstad spela slåtten i tradisjon etter Ivar Ringestad.
• c: Hilmevrengja, etter Herbrand Hagen, Nore [7]. Nedskrift Eivind Groven 1922 (G 527).

Trumpen hass Trond

Hardingfeleverket nr 448. Denne slåtten er mykje nytta både i Valdres og Hallingdal. Trond var ein av sønene til Jørn Hilme.

• a: etter Torleiv Bolstad, Øystre Slidre [8]. Nedskrift Sven Nyhus 1974.
• b: Jørnvrengja, etter Lars Skjervheim, Vossestrand [9]. Nedskrift Sven Nyhus 1974. Skjervheim hadde slåtten frå Nils Borge på Voss, som hadde han frå Sjur Helgeland. Helgeland hadde slåtten frå vossingen Hans Heggland, som hadde lært slåtten i Valdres.
• c: Jørnvrengje, etter Kristian Øvrevollseie, Hol [10]. Nedskrift Sven Nyhus 1975. Slåtten er og skriven opp etter Johan Kleven og Ulrik Jensestogun.