Hn/Høgnorsk

Sidor som ligg under «Hn» er skrivne på høgnorsk. Denne finst òg i gjeldande rettskriving — sjå «Høgnorsk».

Høgnorsk er eit skrift- og talemål, og ei nemning på ei uoffisiell form for nynorsk der målet er halde ved lag i ubroten tradisjon etter det fyrste nynorske skriftmålet (Landsmaal), som ein finn det hjå Ivar Aasen, Aasmund Olavsson Vinje, Arne Garborg o.a. Offisiell nynorsk veik av frå denne tradisjonen fyrst og mest ved rettskrivingsbrigdet i 1938, med ei tilmåting til rettskrivingi og ordvalet i bokmål og til målføri i Nord-Noreg, i Trøndelag og på Austlandet. Det er med andre ord på desse umkvervi høgnorsken skil seg frå offisiell nynorsk.

Grammatikk

Bøygjing av namnordi

Høgnorske namnord og lagord vert bøygde i tal og bundenskap. Namnordi hev tri kyn; hankyn, hokyn, inkjekyn. Desse hev anten sterk eller linn bøygjing, som viser seg i endingi.

Døme på regelbundne sterke og linne namnord i alle kyn:

	eintal		mangtal			sidefall
						eintal	mangtal
kyn	ubd.	bd.	ubd.	bd.		bd.	bd.
svakt hankjønn	bakke	bakken	bakkar	bakkane		-am	-om
sterkt hankjønn	hest	hesten	hestar	hestane		-em
	kvist	kvisten	kvister	kvistene
sterkt hokjønn	sol	soli	soler	solene		-enne
	elv	elvi	elvar	elvane
	bok	boki	bøker	bøkene
svakt hokjønn	visa	visa	visor	visone		-onne
sterkt inkjekjønn	land	landet	land	landi		-in
	stykke	stykket	stykke	stykki			-jom
svakt inkjekjønn	auga	augat	augo	augo		-an	-om

Høgnorskrørsla

Høgnorskrørsla er organisert i samskipnaden Ivar Aasen-sambandet. Dei tvo største lokallagi er Høgnorskringen i Oslo og Vestmannalaget i Bergen.

I år 2000 braut det ut strid i høgnorskrørsla. Striden toppa seg i 2002 med konflikten um bladet Vestmannen. Etter at Lars Bjarne Marøy hadde vorte avsett som bladstyrar for Vestmannen, vart det gjort upptak til å skipa eit konkurrerande målblad, Målmannen. Frå 2002 til slutten av 2003 var bladet meint å fungera som eit samlingspunkt for aktivistmiljøet i Ivar Aasen-sambandet og Vestlandske Mållag. Men på slutten av 2003 braut det ut ein ny konflikt internt i Ivar Aasen-sambandet. Støttespelarane attum Målmannen valde då å brjota med den organiserte luten av høgnorskrørsla og helder samla kreftene um å byggja upp eit frittståande aktivistmiljø kring bladet Målmannen. Bladet tek upp både målspursmål og andre aktuelle saker.

Bakgrunnsstoff

• Mållekken Arkivert 2020-05-30 ved Wayback Machine. er ein wiki til kunnskap um og bruk av høgnorsk
• Ivar Aasen-sambandet Arkivert 2011-09-27 ved Wayback Machine.
• Høgnorskportalen www.sambandet.no
• Bladet Målmannen

• Høgnorskgrammatikken "Norsk Formlæra"
• Høgnorskordlista "Norsk Ordliste"

Sjå òg

• Nynorsk
• Samnorsk
• Bokmål
• Riksmål
• Rettskrivingi av 1917
• Rettskrivingi av 1938