Lakonía

Periferieininga Lakonía Περιφερειακή ενότητα Λακωνίας

Periferi	Peloponnes
Hovudstad	Spárti
Folketal	84 337 (2021^[1])
Areal	3 636 km²
Folketettleik	23/km²
Kommunar	5
Postnummer	23x xx
Retningsnummer	273x0
Bilnummer	AK
Heimeside	www.lakonia.gr

Periferieininga Lakonía (gresk Περιφερειακή ενότητα Λακωνίας, Periferiakí enótita Lakonías) er ei periferieining i Hellas i periferien Peloponnes.^[2] Hovudstaden i periferieininga er Spárti. Andre byar og landsbyar er Areópoli, Jýthio, Molái, Monemvasiá, Mystrás, Neápoli og Sellasía. Her ligg Kapp Maléa, Kapp Ténaro og ein stor del av Mánihalvøya.

Vest for Taýjetosfjella ligg Messinía, nord for Párnonasfjella ligg Arkadía, Myrtóohavet ligg i aust og Lakoníabukta og Middelhavet i sør. Øyane Kýthira og Andikýthira ligg i sør, men dei høyrer administrativt til periferieininga Øyane i Attikí.

Geografi

Evrótas er den lengste elva i prefekturet. Evrótasdalen er hovudsakleg eit jordbruksområde, med mange sitrus- og olivenlundar, enger og mest av alt appelsiner.

Taýjetos på 2 407 moh, kjend som Pendedáktylos (fem fingrar) gjennom mellomalderen, ligg vest for Spárti og Evrótasdalen. Det er det høgaste fjellet i Lakonía og på Peloponnes. Det andre store fjellet er Párnonas på 1 961 moh som ligg i aust.

Den kjende stalaktittgrotta Diroú ligg i sørvest, sør for Areópoli, og er ein stor turistattraksjon.

Klima

Området har varme somrar og milde vintrar, men i fjella, og særleg på Taýjetos, er det vanleg med snø om vinteren.

Administrativ inndeling

Tidlegare var Lakonía eit prefektur. Frå 2011 er periferieininga delt inn i fem kommunar.^[2]

Periferieining	Kommune	Tidlegare kommune	Postnummer
Lakonía	Spárti	Spárti	231 00
		Therápnes	231 00
		Karyés	230 67
		Mystrás	231 00
		Inoúndas	230 64
		Péllana	230 59
		Fáris	230 54
	Evrótas	Skála	230 51
		Jerónthres	230 58
		Élos	230 55
		Krokeés	230 57
		Niáta	230 60
	Monemvasiá	Monemvasiá	230 70
		Asopós	230 56
		Viés	230 53
		Zárakas	230 68
		Molái	230 52
	Elafónisos	Elafónisos	230 53
	Aust-Máni	Aust-Máni	230 66
		Jýthio	232 00
		Ítylo	230 62
		Smýnos	230 61

Historie

I antikken utgjorde området store delar av staten Sparta (Spárti). Lakonía var i krig med Kongedømet Makedonia og hadde mange slag mot dei. Etter kvart vart dei derimot ein del av Romarriket, og i mellomalderen ein del av Austromarriket. Etter krosstoga låg despotatet Morea her. Lakonía vart så ein del av Det osmanske riket, men Mánihalvøya var i praksis sjølvstyrt. Lakonía vart frigjort etter den greske sjølvstendekrigen i 1821 og Spárti vart vald som hovudstad i det nye prefekturet. Økonomien og jordbruket blømde gjennom 1800-talet. Etter den andre verdskrigen og den greske borgarkrigen byrja folketalet å gå noko nedover, då folk flytta frå landsbyane til større greske byar lenger nord eller til utlandet.

Byar og tettstader

Dei største byane og tettstadene i periferieininga er:

Tettstad	Kommune	Folketal 2011^[3]	Folketal 2021^[1]
Spárti	Spárti	16 239	16 782
Jýthio	Aust-Máni	4 279	4 070
Molái	Monemvasiá	2 534	2 850
Skála	Evrótas	3 067	2 816
Neápoli	Monemvasiá	3 090	2 715
Vlakhiótis	Evrótas	2 080	1 989
Papadiánika	Monemvasiá	1 657	1 737
Magoúla	Spárti	1 415	1 477
Jéfyra	Monemvasiá	1 299	1 441
Káto Glykóvrysi	Evrótas	1 485	1 375
Asopós	Monemvasiá	1 023	1 195
Jeráki	Evrótas	1 244	1 181
Krokeés	Evrótas	1 137	979
Xirokámbi	Spárti	963	868
Areópoli	Aust-Máni	888	805