Tettegras
Tettegras (Pinguicula vulgaris) er ein 10 cm høg plante med lysgrøne blad i rosett og eit bladlaus, kjertelhåra blomsterskaft med ein 2 cm lang mørkblå blomster.
Tettegras | |
Tettegras | |
Status | |
Status i verda: Livskraftig | |
Systematikk | |
Rike: | Planteriket Plantae |
Overrekkje: | Landplantar Embryophytes |
Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
Orden: | Leppeblomordenen Lamiales |
Familie: | Blærerotfamilien Lentibulariaceae |
Slekt: | Pinguicula |
Art: | Tettegras P. vulgaris |
Vitskapleg namn | |
Pinguicula vulgaris |
Bladoverflata er innsmurt med slim som inneheld enzym slik at plantene kan fordøye insekt som set seg fast i slimet. Planten kan så nyttiggjere seg næringsemne frå dei rotnande insekta.
Vanleg tettegras veks på fuktige stader over heile Noreg, opp til 1600 moh. i Jotunheimen. Planten veks ofte på næringsfattig myr, men han kan òg vekse på nokså tørr mark. Utbreiinga er sirkumpolar.
Bruk
endreTettegrasplantar har vore bruka til produksjon av tettemjølk, ei form for konservering av mjølk. Ein la 30-40 tettegrasblad nedst i eit kjørel, og helte kuvarm mjølk over. Etter ei stund vart mjølka seig, slik at ho ikkje skilde seg i myse og ostestoff.
Namn
endrePlanten har namnet «tettegras» fordi blada frå tettegrasartane har vore bruka til å lage tettemjølk.
Det latinske namnet kjem av Pinguis ’feit’, og siktar til blada som skin feittaktig. Vulgaris tyder ’vanleg’.
Sjå òg
endre- Dvergtettegras Pinguicula villosa
- Fjelltettegras P. alpina
Kjelder
endre- C.A.M. Lindman Nordens Flora Gyldendal Norsk Forlag 1977 ISBN 82-05-08681-8
- Johannes Lid Norsk og svensk flora Det Norske Samlaget 1974 ISBN 82-521-0297-2
- Knut Fægri: Norges planter J.W. Cappelens Forlag 1958