Fjelltettegras
| Fjelltettegras | |
 Fjelltettegras | |
| Status | |
Status i Noreg:  Livskraftig
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Overrekkje: | Landplantar Embryophyta |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophyta |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Leppeblomordenen Lamiales |
| Familie: | Blærerotfamilien Lentibulariaceae |
| Slekt: | Pinguicula |
| Art: | Fjelltettegras P. alpina |
| Vitskapleg namn | |
| Pinguicula alpina | |
Fjellettegras (Pinguicula alpina) er ein 10 cm høg plante med lysgrøne blad i rosett og eit snautt blomsterskaft med kvite blomstar.
Bladoverflata er innsmurt med slim som inneheld enzym slik at plantene kan fordøye insekt som set seg fast i slimet. Planten kan så nyttiggjere seg næringsemne frå dei rotnande insekta.
Fjelltettegras veks på fuktige, kalkrike stader i fjellet i frå Tynset og Os til Oppdal, Haltdalen og Brekken, dessutan i Hattfjelldal, og vanlegare frå Saltdaltil Sør-Varanger. I Sverige veks han i Gotland, i Härjedalen og frå Åsele Lappmark til Torne Lappmark.
Bruk endre
Tettegrasplantar har vore bruka til produksjon av tettemjølk, ei form for konservering av mjølk. Ein la 30-40 tettegrasblad nedst i eit kjørel, og helte kuvarm mjølk over. Etter ei stund vart mjølka seig, slik at ho ikkje skilde seg i myse og ostestoff.
Namnet endre
Fjelltettegras har namnet tettegras fordi blada frå tettegrasartane har vore bruka til å lage tettemjølk, og er som elles fordi det er ein fjellplante.
Det latinske namnet kjem av Pinguis, ‘feit’, og siktar til blada som skin feittaktig. Alpina tyder ‘fjell’.
Sjå òg endre
- Vanleg tettegras Pinguicula vulgaris
- Dvergtettegras P. villosa
Kjelder endre
- Johannes Lid Norsk og svensk flora Det Norske Samlaget 1974 ISBN 82-521-0297-2
- Knut Fægri: Norges planter J.W. Cappelens Forlag 1958
Bakgrunnsstoff endre
- (no) Fjelltettegras hos Artsdatabanken
- (en) Fjelltettegras i Encyclopedia of Life
- (en) Fjelltettegras i Global Biodiversity Information Facility
- (sv) Fjelltettegras hos Dyntaxa
- (en) Fjelltettegras hos NCBI
- (en) Fjelltettegras hos The International Plant Names Index
- (en) Fjelltettegras hos Tropicos
- (en) Kategori:Pinguicula alpina – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- (en) Pinguicula alpina – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- Pinguicula alpina – detaljert informasjon på Wikispecies
