Skeiand

Skeiand (Spatula clypeata, tidlegare Anas clypeata) er ein fugleart i andefamilien som hekkar i Holarktis frå Island til Sakhalin og i Nord-Amerika. Arten er ein trekkfugl.

Skeiand
Skeiandhann
Skeiandhoe
Utbreiing og status
Status i verda: Livskraftig Status i Noreg: Sårbar Utbreiinga av Skeiand
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Orden:	Andefuglar Anseriformes
Familie:	Andefamilien Anatidae
Slekt:	Spatula
Art:	Skeiand S. clypeata
Vitskapleg namn
Spatula clypeata Linnaeus, 1758

Skildring

Hannfuglar er om lag 50 cm lang, hofuglar om lag 5 cm kortare. Hofuglen er brunspraglete, medan hannen har krittkvitt bryst, mørkegrønt hovud og raudbrun buk. Begge fuglane verkar framtunge i vatnet og nebbet peikar ofte nedover. Skeianda et små virvellause dyr inkludert krepsdyr og blautdyr. Dessutan vegatabilsk føde som frø og planterestar.

Hekkeområdet er vidt i Palearktis og vestlege Nord-Amerika, omtrent i området 40–60° nord. Dei overvintrar sør for hekkeområdet og nord for ekvator i Amerika, Europa inkludert Storbritannia, Afrika og sørlege Asia.

Reiret vert gøymt i vegetasjonen nær vatn og er bygt av gras og dun. Skeianda legg 8–10 gulkvite egg i april-juni. Hoa rugar i 23–25 dagar og ungane er flygedyktige etter 40–45 dagar.

Utbreiing i Noreg

I Sør-Noreg er det få eksemplar av desse fuglane, og dei opptrer sporadisk i Nord-Noreg. Talet på observasjonar aukar. Skeiendene hekkar få om gongen ved grunne innsjøar med rik vegetasjon rundt Oslofjorden og frå Møre til Helgeland. Skeiendene er trekkfuglar som kjem i april og reiser att i september-oktober. Hekkefuglar frå Noreg overvintrar truleg i Europa og Nord-Afrika.

Arten er lista i norsk raudliste i kategorien sårbar, (VU).

Skeiand-egg

Kjelder

• Øystein R. Størkensen, 1994, Artsomtale: Anas clypeata – skjeand, S. 84 i: Gjershaug, J. O., Thingstad, P. G., Eldøy, S. & Byrkjeland, S. (red.): Norsk fugleatlas. Norsk Ornitologisk Forening, Klæbu. Henta 11. desember 2021

Referansar

Bakgrunnsstoff

• (no) Skeiand hos Artsdatabanken
• (en) Skeiand – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
• (en) Skeiand i Encyclopedia of Life
• (en) Skeiand i Global Biodiversity Information Facility
• (sv) Skeiand hos Dyntaxa
• (en) Skeiand hos Fossilworks
• (en) Skeiand hos NCBI
• (en) Kategori:Spatula clypeata – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Spatula clypeata – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Spatula clypeata – detaljert informasjon på Wikispecies