Värmlandsbanan, fram til 1990 kalla Nordvästra stambanan, er ei jernbanelinje som går mellom riksgrensa ved Magnor i Noreg og Laxå i Närke i Sverige. Banen er eit framhald av Kongsvingerbanen.

I Laxå er Värmlandsbanan knytt saman med Västra stambanan. Det er jernbanestasjonar på desse stadane, frå aust til vest: Degerfors, Kristinehamn, Karlstad, Kil, Högboda, Edane, Arvika og Charlottenberg. I Högboda og Edane og ved nokre andre haldeplassar, stoppar det berre lokaltog.

Trafikk

endre

SJ trafikkerer heile banen med tog som går mellom Stockholm og Oslo. I tillegg trafikkerer Värmlandstrafik regionaltog mellom Degerfors-Karlstad–Charlottenberg, nokre av desse går mellom Oslo og Karlstad eller Kristinehamn. I ein kort periode trafikkerte Ofotbanen AS banen før selskapet vart lagt ned. Tilbodet deira vart marknadsført under namnet Unionsekspressen.

Pr. 2007 køyrer det dagleg tre lokomotivtrekte tog mellom Stockholm og Oslo i kvar retning. Det er ti daglege tog mellom Stockholm og Karlstad (tre X 2000 og resten lokaltog) i tillegg til länstog mellom Karlstad og Charlottenberg. På strekninga Karlstad-Kil køyrer det fleire tog, som skal vidare på andre banar. På denne strekninga er det derfor stor trafikk noko som har gjort den til ei av dei mest trafikkerte dobbeltsporsterkningane i Sverige. I 2012 starta bygginga av eit 2,5 km langt møtespor som blir opna i 2013.[1]

Nattoget vart lagt ned for nokre år sidan.

Reisetida mellom Stockholm og Karlstad er 2½ time med X 2000 og 3 timar med lokaltog. Strekninga Oslo-Karlstad tar i underkant av 3 timar.

Historie

endre

Bygginga av jernbanen mellom Laxå og den norske grensa, den gong kjent som «Nordvästra stambanan», starta i 1866 og vart ferdigstilt i 1871. Banen var tenkt som eit samband mellom Stockholm i Sverige og Oslo i Noreg, som den gong var i union. Noreg hadde alt i 1865 forlenga Kongsvingerbanen til grensa. Strekninga blei elektrifisert i 1937. I 1962 vart det bygd eit triangelspor ved Laxå, slik at toga Stockholm-Karlstad(-Oslo) ikkje lenger måtte inn i byen for å vende. I 1990 endra Banverket namnet på banen til Värmlandsbanan.

Linjekart

endre
Teiknforklaring
  Oslo S
  Hovedbanen
  Lillestrøm (1881)
  Kongsvingerbanen
  Kongsvinger (1881)
  Grensebanen
  438,8 Furumoen (riksgrense)
  437,5 Eda
  432,2 Charlottenberg
  428,2 Ås
  424,5 Lerot
  61
  417,8 Åmotfors
  Kroppstadälven (ca. 70 m)
  415,9 Kroppsta
  407,0 Ottebol
  Jösseälven (ca. 90 m)
    402,3 Gilserud, frå Årjäng, nedlagt
  397,9 Arvika
  396,3 Viksområdet lasteplass
  390,8 Myrom
  387,6 Ingersbyn
  Gryttomtunneln (75 m)
  383,1 Edane
  Gunnarsbyn
  Värmeln (ca. 45 m)
 
   Brunsbergstunneln (365 m)
   376,2 Brunsbergtunneln
 
  374,9 Brunsberg
  61
  366,0 Högboda
  361,8 Lene
  E45
  355,3 Fagerås
  Norsälven (ca. 160 m)
    Norge/Vänerbanan frå Göteborg
    Fryksdalsbanan
  349,5 Kil
    Fryksta
    Bergslagsbanan
    348 Kil nedre
    343,0 Hynboholm
    62
    337,5 Skåre
    332,2 Ramgatan lasteplass (1967–1992)
    E18
    Skoghall
    Klarälven vest (ca. 140 m)
    330,1 Karlstad C
    Pråmkanalen (ca. 50 m)
    329,0 Karlstads Östra (1903)
    Klarälven aust (ca. 230 m)
    Sjöstadsmotet Nordmark - Klarälvens Järnväg (1880–1990)
    325,0 Karlstad Välsviken
    Alstersälven (ca. 65 m)
    323,1 Alster
    319,2 Skattkärr
    315,1 Boberg lasteplass
    313,5 Stavnäs (1909–1970)
    307,2 Väse
    301,3 Rudsberg
    298,2 Ölme
    Inlandsbanan frå Persberg
    Bergslagsbanan til Gävle
    289,8 Kristinehamn
    Inlandsbanan
  26 Varnumsleden
  287,4 Höja lasteplass
  277,8 Björneborg
    frå Gullspång, nedlagt
  266,6 Strömtorp
    Nora Bergslags järnväg til Bofors
    frå Vikern
  Letälven (ca. 110 m)
  263,6 Degerfors
  251,5 Svartå
    til Örebro, nedlagt
  240,8 Hasselfors
  234,2 Porla
    Västra stambanan frå Stockholm C
  229,4 Laxå
    Röfors
  Västra stambanan til Göteborg C

Bakgrunnsstoff

endre

Referansar

endre