Bronsegauk
Bronsegauk (Chrysococcyx lucidus) er verdas minste gaukeart, hekkar i Australia, på Ny-Caledonia, Vanuatu og New Zealand, og overvintrar i vestre Indonesia, på Ny-Guinea, Bismarckarkipelet og Salomonøyane.[1] Han er spesialist på å legge egg i reira til artar av gerygonar, ei slekt av små tornsmettar.
| Bronsegauk | |
 Bronsegauk i Brisbane, Queensland, Australia Foto: James Niland
| |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  Livskraftig Utbreiinga av Bronsegauk | |
| Systematikk | |
| Rike: | Dyr Animalia |
| Rekkje: | Ryggstrengdyr Chordata |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Fuglar Aves |
| Orden: | Gaukefuglar Cuculiformes |
| Familie: | Gaukefamilien Cuculidae |
| Slekt: | Chrysococcyx |
| Art: | Bronsegauk C. lucidus |
| Vitskapleg namn | |
| Chrysococcyx lucidus | |
Skildring
endreMed ei lengd på ca. 15 centimeter og vekt på 25 gram er bronsegauken verdas minste gauk. Han er ofte lettare å høyre enn å få auge på, dei er normalt metallisk bronsegrøne på oversida, kinna og undersida er kvit med mørk grøne tverrstriper. Hofuglar er like med meir lilla glans på krona og nakken og tverrstripene på buken har skjer av bronsefarge. Nebbet er svart og føtene er svarte med gul underside.[2]
Utbreiing
endreI Aust-Australia er bronsegauken er ein sommarvitjar i området frå Cape York-halvøya lengst nord i Queensland sør til Eyre Peninsula og Kangaroo Island i Sør-Australia og finst òg på Tasmania. I Vest-Australia hekkar dei frå Carnarvon i nord sørover langs kysten og austover til Esperance.[3] Desse overvintrar på Dei små Sundaøyane og Ny-Guinea.[4]
New Zealand-populasjonen overvintrar på Salomonøyene og kjem til New Zealand frå midten av august, men dei er ikkje vanlege før i oktober. Dei spreier seg ut til Stewart Island/Rakiura og Chatham-øyane og hekkar opp til ei høgd på 1200 moh.[2]
Hekking
endre
Han er reirparasitt på kuppelforma reir av ulike Gerygone-artar, har eit hekkeområde som i stor grad samsvarar med hekkeutbreiinga til denne tornsmettslekta. Bronsegaukar kan òg parasittere andre artar i tornsmettfamilien, og er òg den parasittiske fuglearten med den lengst sørlege utbreiinga i verda, sør til 45 ° S på New Zealand.
Ein hofugl legg éit egg i kvart vertsreir og fjernar eitt egg. Etter klekkinga, kastar gaukungen ut dei andre ungane eller egga frå reiret.[5] Igatagerygone er ein vanleg vertsart på New Zealand. Bronsegauken kjem for seint til det første hekkekullet til igatagerygone, men parasitterer dei andre kulla i sesongen sterkt, i ein studie 55 % av reira i Kaikoura.[6] Kvitpannegerygone er ein vertsart på Chatham-øyane.[2] Dei matte egga til bronsegauken er olivenbrune i Vest-Australia og i ulike nyansar av grønt eller grønaktig kvit til oliven og mørkebrun andre stader, dei liknar ikkje egga til vertsarten. Det mørke pigmentet smittar lett av.[5] Fleire andre artar er sporadiske vertar.
Føde
endreSom insektetar tar bronsegauken insekt som andre fuglar unngår, slik som små grøne sommarfugllarver, særleg av møllarten Nyctemera annulata og biller, særleg marihøner. Kråsen til bronsegauken er fôra med ei mjuk tjukk foring som fangar larvetrådane. Desse fell av og blir spytta ut av fuglen.[7]
Status
endreStorleiken av bestanden er ikkje kjent, han reknast ikkje som trua, og er stabil.[8] Kattar er ein vanleg predator av bronsegaukar.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Shining Bronze Cuckoo» frå Wikipedia på engelsk, den 6. oktober 2012.
Referansar
endre- ↑ Barrie Heather og Hugh Robertson, The Field Guide to the Birds of New Zealand (revised edition), Viking, 2005
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Falla, Robert Alexander; Sibson, Richard Broadley; Turbott, Evan Graham (1972) [1966]. The New Guide to the Birds of New Zealand. Collins. s. 181–82. ISBN 0-00-212022-4.
- ↑ Utbreiingskart hos IUCN
- ↑ Sibley, Charles Gald; Monroe, Burt Leavelle (1990). Distribution and Taxonomy of Birds of the World. Yale University Press. s. 100. ISBN 0300049692.
- ↑ 5,0 5,1 Johnsgard, Paul A. (1997). The Avian Brood Parasites:Deception at the Nest: Deception at the Nest. Oxford University Press. s. 233. ISBN 0195110420.
- ↑ Davies, Nick (2010). Cuckoos, Cowbirds and Other Cheats. A&C Black. s. 94. ISBN 1408135868.
- ↑ Gill, Brian J. (1980). «Foods of the Shining Bronze Cuckoo (Chrysococcyx lucidus, Aves, Cuculidae) in New Zealand]» (PDF). New Zealand Journal of Ecology 3: 138–140.
- ↑ BirdLife International (2012) Species factsheet: Chrysococcyx lucidus Arkivert 2016-03-04 ved Wayback Machine.. Henta frå http://www.birdlife.org den 6. oktober 2012
Bakgrunnsstoff
endre
- Christina Troup. Small forest birds - Page 9 – Cuckoos, Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 1-Mar-09.