Bremen-Verden
Bremen-Verden, formelt Hertugdømet Bremen og fyrstedømet Verden (tysk Herzogtum Bremen und Fürstentum Verden), var to område og len i Det tysk-romerske riket, som vart slått saman og fekk riksumiddelbarheit i 1180. Etter den originale grunnlova deira var dei fyrstbiskopar av erkebispedømet Bremen og bispedømet Verden.
Herzogtum Bremen und Fürstentum Verden (ty.) Hertigdömet Bremen och Furstendömet Verden (sv.) Hertugdømet Bremen og Fyrstedømet Verden | ||||
Statar i Det tysk-romerske riket, forlent til 1) Det svenske imperiet 2) Hannover i 1733 | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
Tidlegare Bremen-Verden i 1730 (lyserosa) over dagens grenser (grått) og tidlegare regionar (kvitt) | ||||
Hovudstad | Stade | |||
Språk | Nedersaksisk, tysk | |||
Religion | hovudsakleg lutheransk, nokre calvinistar, særs få jødar og katolikkar | |||
Styreform | Monarki | |||
Hertug av Bremen og fyrste av Verden | ||||
- 1648–1654 - 1654–1660 |
Kristina Karl X Gustav | |||
- 1660–1697 | Karl II | |||
- 1697–1712 | Karl III | |||
- 1715–1727 | Georg I Louis | |||
- 1727–1760 | Georg II August | |||
- 1760–1820 | Georg III | |||
Generalguvernør | ||||
- 1646–1663 | Hans Christoffer Königsmarck | |||
- 1668–1693, de facto avbroten 1676–1679 |
Henrik Horn | |||
Lovgjevande forsamling | Landschaft (òg Stiftstände), kalla saman ved Landtage eller Tohopesaten | |||
Historie | ||||
- Fyrstbiskopane av Bremen og Verden vart sekularisert etter freden i Westfalen |
15. mai | |||
- Den første bremerkrigen - dansk invasjon - Den andre bremerkrigen - okkupert i Gyldenløvefeiden |
1653–1654 1657–1658 1666 1675–1679 | |||
- Dansk okkupasjon (den store nordiske krigen) - Kjøpt av Hannover frå danskane og svenskane (Freden i Stockholm) - Tildelt Hadeln - fransk invasjon (sjuårskrigen) |
1712–1715 1715 og 1719 1731 1757 | |||
- Brandenburg-Preussen okkupeer (den andre koalisjonen) - fransk okkupasjon (Artlenburg-konvensjonen) - prøyssisk okkupasjon - fransk okkupasjon (4. koalisjonen) - Annektert av Westfalen - Annektert av Frankrike |
1801 1803– 1805 1806 1807 1807–1810 1810–1813 | |||
- Restitusjon (folkeslaget ved Leipzig) |
1813 | |||
- Realunion med Hannover som Stade |
||||
Areal | ||||
- 1803 (Hertugdømet Bremen) |
5 325,4 km² | |||
- 1806 (Fyrstedømet Verden) |
1 359,7 km² | |||
- ca. 1805 (Landet Hadeln) |
311,6 km² | |||
Innbyggjarar | ||||
- 1803 (Hertugdømet Bremen) est. |
180 000 | |||
Folketettleik | 33,8 /km² | |||
- 1806 (Fyrstedømet Verden) est. |
20 000 | |||
Folketettleik | 14,7 /km² | |||
Valuta | rixdollar |
I 1658 vart begge fyrstbispedøma sekularisert, som gjorde at dei vart om gjort til arvelege monarki i grunnlova og frå då vart alltid hertugdømet Bremen og fyrstedømet Verden styrt som ein personalunion, først av dei svenske kongehusa, Huset Vasa og Huset Pfalz-Zweibrücken og seinare av Huset Hannover.
Då Det tysk-romerske riket vart oppløyst i 1806, vart Bremen-Verden formelt suverene statar. Dei vart styrt i personalunion med herskarar frå nabostaten Kongedømet Hannover, men vart etter lova ein realunion med Hannover i 1823.
Sjå òg
endreKjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Bremen-Verden» frå Wikipedia på engelsk, den 16. november 2010.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Dannenberg, Hans-Eckhard; Heinz-Joachim Schulze, red. (1995–2008). Geschichte des Landes zwischen Elbe und Weser (3 vol., vol. 1 Vor- und Frühgeschichte (1995), vol. 2 Mittelalter (einschl. Kunstgeschichte) (1995), vol. 3 Neuzeit (2008), (Schriftenreihe des Landschaftsverbandes der ehem. Herzogtümer Bremen und Verden; vol. 7) utg.). Stade: Landschaftsverband der ehem. Herzogtümer Bremen und Verden. ISBN (vol. 1) ISBN 3-9801919-7-5, (vol. 2) ISBN 3-9801919-8-2, (vol. 3) ISBN 3-9801919-9-9.