Historiske hovudstader

Wikimedia-listeartikkel

Dette er ei liste over historiske hovudstader, byar som ein gong var hovudstad i eit land, men som ikkje lenger har denne statusen anten fordi landet ikkje eksisterer lenger, fordi hovudstaden vart flytta, eller fordi hovudstaden fekk nytt namn.

Afrika endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Léopoldville Den demokratiske republikken Kongo 1960 1966 omdøypt Kinshasa
Grand Bassam Elfenbeinskysten 1893 1900 flytta til Bingerville
Bingerville Elfenbeinskysten 1900 1933 flytta til Abidjan
Abidjan Elfenbeinskysten 1933 1983 flytta til Yamoussoukro
Al-Fustat Egypt 641
905
750
969
flytta til Al-Askar
flytta til Kairo
Al-Askar Egypt 750 868 flytta til Al-Qatta'i
Al-Qatta'i Egypt 868 905 flytta tilbake til Fustat
Otjimbingwe Tysk Sørvest-Afrika 1886 1892 flytta til Windhoek
Cape Coast Ghana (Gullkysten) 1664 1877 flytta til Accra
Bolama Guinea-Bissau 1879 1941 flytta til Bissau
Boe Guinea-Bissau 1973 1974 flytta tilbake til Bissau
Njimi Kanem fl. 11th Century c.1396 tapt til Bulala (etter kvart flytta til Ngazargamu)
Ngazargamu Kanem-Bornu-riket c.1472 1808 tapt til Fulani (til slutt flytta til Kukawa)
Kukawa Kanem-Bornu-riket 1814 1893 Kongedømet opphøyrde
Lagos Nigeria 1914 1976 flytta til Abuja
Aneho Togo 1880-åra 1897 flytta til Lomé
Zomba Malawi 1880-åra 1960-åra flytta til Lilongwe

Asia endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Anyang Kina (Shang-dynastiet) om lag 1600 fvt. om lag 1046 fvt. flytta til Chang'an - slutten av Shang-dynastiet
Chang'an Kina (Zhou-dynastiet) om lag 1046 fvt. 722 fvt. flytta til Luoyang
Luoyang Kina (Zhou-dynastiet) 772 fvt. 221 fvt. flytta til Xianyang - slutten av Zhou-dynastiet
Xianyang Kina (Qin-dynastiet) 221 fvt. 206 fvt. flytta tilbake til Chang'an - slutten av Qin-dynastiet
Chang'an Kina (Handynastiet) 206 fvt. 25 flytta tilbake til Luoyang
Luoyang Kina (Handynastiet) 25 220 slutten av Handynastiet markerte byrjinga på perioden Dei seks dynastia
Chang'an Kina (Tang-dynastiet) 618 907 slutten av Tang-dynastiet markerte byrjinga på perioden Dei fem ti dynastia og dei ti kongedøma
Kaifeng Kina (Songdynastiet) 960 1127 flytta til Hangzhou
Hangzhou Kina (Songdynastiet) 1127 1279 Kublai Khan innlemma Kina i Det mongolske riket
Nanjing Kina (Ming-dynastiet) 1368 1421 flytta til Beijing
Beijing Kina 1421 1928 flytta tilbake til Nanjing - Kina vert ein republikk.
Nanjing Republikken Kina 1928 1937 flytta til Chongqing
Chongqing Republikken Kina 1937 1945 flytta tilbake til Nanjing
Nanjing Republikken Kina 1945 1949 flytta til Beijing - Etter opprettinga av Folkerepublikken Kina, flykta regjeringa av Republikken Kina til Taiwan og gjorde Taipei til hovudstad. Nanjing er framleis den offisielle hovudstaden.
Hakodate Republikken Ezo 1868 1869 Ezo annektert av Japan
Malolos Den første filippinske republikken 1898 1899 Hovudkvarteret til revolusjonsrørsla (Merk: Fleire andre byar vart hovudstader og avløyste kvarandre, nemleg San Isidro, Cabanatuan, Bamban, Tarlac, Bayambang og Palanan, for å unngå å verte fanga av amerikanarane under den filippinsk-amerikanske krigen). Flytta tilbake til Manila etter erobringa av Aguinaldo i 1901.
Taipei Republikken Formosa 1895 1895 flytta til Tainan
Tainan Republikken Formosa 1895 1895 Formosa annektert av Japan
Calcutta Britisk India 1772 1912 flytta til New Delhi
Simla Britisk India 1850 1947 Sommarhovudstad
Yogyakarta Indonesia 1946 1948 Dei allierte sin invasjon, flytta til Bukittinggi
Bukittinggi Indonesia 1948 1949 flytta til Jakarta
Heijō-kyō (Nara) Japan i Naraperioden 710 784 flytta til Nagaoka-kyō (Nagaoka)
Nagaoka-kyō (Nagaoka) Japan i Naraperioden 784 794 flytta til Kyoto
Kyoto Japan 794 1868 flytta til Tokyo
Kaesong Korea (Koryodynastiet) 936 1392 flytta til Hanyang (Seoul) - slutten på Koryodynastiet
Marawi Sultanatet Maguindanao 1205 (?) 1800-åra (?) Annektert av Spansk Austindia
Yangon Myanmar 1948 2005 flytta til Nay Pyi Taw
Bacolod Negros 1898 1899 innlemma i Filippinane .
Karachi Pakistan 1947 1959 flytta til Rawalpindi
Rawalpindi Pakistan 1959 1967 flytta til Islamabad
Manila Det filippinske samveldet 1934 1941 Japansk okkupasjon. Flytta tilbake til Manila i 1945 etter frigjeringa av Filippinene
Iloilo Den spanske perioden 1898 1899 Siste bastionen til Spania i Asia.
Manila Den andre filippinske republikken 1943 1945 Frigjeringa av Filippinane frå japanarane
Manila Filippinane 1946 1948 flytta til Quezon etter opprettinga av Republikken Filippinane
Baguio Filippinane 1946 1976 Sommarhovudstad, flytta tilbake til Manila
Quezon Filippinane 1948 1976 flytta tilbake til Manila via. Quezon, med Manila, vart ein del av Metro Manila. Fleire regjeringsbygg vart verande igjen i Quezon, inkludert Batasang Pambansa og Representanthuset. Manila er den noverande hovudstaden.
Saigon Sør-Vietnam 1954 1975 Hanoi, landet opphøyrde med samlinga av Vietnam
Cebu Spansk Austindia 1562 (?) 1578 (?) Den første spanske busetnaden i landet. Flytta til Manila (tidlegare Maynilad) etter erobringa.
Manila Spansk Austindia 1578 (?) 1762 Erobra av britane under sjuårskrigen, kom tilbake til Spania etter Paris-traktaten.
Bacolor Spansk Austindia 1762 1764 Hovudstaden til regjeringa i eksil under sjuårskrigen. Flytta tilbake til Manila
Manila Spansk Austindia 1764 1901 Avstått til USA via Paristraktaten
Colombo Sri Lanka 1815 1982 Flytta til Kotte
Jolo Sultanatet Sulu 1450 (?) 1899 Annektert av USA
Sukhothai Thailand 1238 1438 flytta til Ayutthaya etter plyndringa av Ayutthaya
Chiang Mai (Lanna) Thailand 1259 1939 Annektert av Siam
Ayutthaya Thailand 1350 1767 flytta til Thonburi etter at burmesarane øydela byen
Thonburi Thailand 1767 1782 flytta til Bangkok etter at kong Taksin vart erklært galen
Tainan Kongedømet Tungning 1662 1683 Fallet til Kongedømet Tungning

Sentral- og Sørvest-Asia endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Kandahar Afghanistan 1748 1772 flytta til Kabul
Ecbatana Iran (Medes) 600-talet fvt. 550 fvt. erobra av Kyros den store
Pasargadae, Persepolis og Susa Iran (Akamendie-dynastiet) 550 fvt. 330 fvt. erobra av Aleksander den store og innlemma i Makedonia
Seleukia Iran (Selevkidriket} 305 fvt. 240 fvt. flytta til Antiokia
Antiokia Iran (Selevkidriket) 240 fvt. 64 fvt. erobra av Partia
Ctesiphon Iran (Partia og Sasanide-dynastiet) om lag 64 fvt. 637 fall i den islamske erobringa av Persia
Nishapur Iran {Tahiriddynastiet) 821 873 erobra av Saffariddynastiet
Shiraz Iran (Saffariddynastiet) 861 900 erobra av Samanid
Bukhara, Samarqand og Herat Iran (Samanid) 875 999 erobra av Karakhanids
Tabriz Iran (Safaviddynastiet) 1501 1548 flytta til Qazvin
Qazvin Iran (Safaviddynastiet) 1548 1598 flytta til Isfahan
Isfahan Iran (Safaviddynastiet) 1598 1736 flytta til Mashhad
Mashhad Iran (Afshariddynastiet) 1736 1750 flytta til Shiraz
Shiraz Iran (Zanddynastiet) 1750 1782 flytta til Sari i Qajardynastiet
Sari Iran (Qajardynastiet) 1782 1795 flytta til Tehran
Hebron Kongedømet Israel om lag 1007 fvt. om lag 1000 fvt. flytta til Jerusalem då kongedømet vart samla under kong David
Tel Aviv Israel Mai 1948 Des 1948 mellombels de facto hovudstad, flytta til Jerusalem etter han vart frigjort frå ei omleiring under den arabisk-israelske krigen i 1948
Jerusalem Kongedømet Jerusalem 1099 1187 flytta til Acre (Jerusalem erobra av Saladin)
Acre Kongedømet Jerusalem 1187 1291 Kongedømet opphøyrde
Semey Kasakhstan (Alash Orda) 1917 1920 Eininga kalla Den autonome sovjetiske sosialistrepublikken Kirgis vart oppretta, hovudstaden flytta til Orenburg
Orenburg Kasakhstan (Kirgis ASSR) 1920 1925 flytta til Kyzylorda
Kyzylorda Kasakhstan (Kasakhstank ASSR) 1926 1929 flytta til Alma-Ata
Alma-Ata Kasakhstan (Kasakhstank ASSR, sjølvstendig Kasakhstan) 1929 1993 omdøypt Almaty
Almaty Kasakhstan 1993 1998 flytta til Astana
Salalah Oman 1932 1970 flytta til Musqat
Dariyah Saudi Arabia 1744 1818 flytta til Riyadh etter osmanarane øydela byen
Aden Sør-Jemen 1967 1990 San'a, landet opphøyrde etter det vart slått saman med Jemen
Samarkand Usbekistan (SSR) 1925 1930 flytta til Tasjkent
Taiz Jemen 1948 1962 flytta til San'a

Europa endre

Nord-Europa endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Roskilde Danmark om lag 1020 1443 flytta til København
Winchester Kongedømet England Wessex 519 1066 flytta til London
Åbo Storhertugdømet Finland 1809 1812 flytta til Helsingfors
Vasa Finland 29. januar 1918 3. mai 1918 flytta av Skyddskåren frå Helsingfors på grunn av den finske borgarkrigen
Hill of Tara Irland (under høgkongane) 500-talet 1100-talet Irland invadert av normannarar
Kilkenny Det irske forbundet 1642 1651 Cromwell si erobring av Irland
Kaunas Litauen 1922 1940 flytta tilbake til Vilnius
Nidaros, i dag Trondheim Noreg 997 1070 flytta til Bergen
Bjørgvin, i dag Bergen Noreg 1070 1299 flytta til Oslo
Oslo Noreg 1299 1624 omdøypt Christiania (òg skrive Kristiania frå 1877)
Kristiania Noreg 1624 1924 omdøypt Oslo
Perth Skottland 846 1452 flytta til Edinburgh
Machynlleth Wales 1404 1416 setet til Owain Glyndŵr's sjølvutnemnde parlament. Hovudstaden vart erklært Cardiff i 1955

Sør-Europa endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Konstantinopel Austromarriket 330 1453 Riket fall til Det osmanske riket som heldt på byen som hovudstad.
Burgos Castilla 1000-talet 1400-talet flytta til Valladolid
Corte Korsika 1755 1769 Den korsiske republikken annektert av Frankrike
Khaniá Kreta 1898 1913 Kreta slått saman med Hellas
Granada Granada 1250 1492 Kongedømet opphøyrde etter Reconquista og vart innlemma i Castilla
Návplio Hellas 1821 1836 flytta til Aten
Éjina Hellas 1827 1829 flytta tilbake til Návplio
Torino Italia 1861 1865 flytta til Firenze
Firenze Italia 1865 1871 flytta til Roma
Salerno Italia 1944 1944 mellombels; flytta til Roma etter at han vart frigjort
Mdina Malta 1566 flytta til Valletta
Modena Hertugdømet Modena 1452 1860 vart ein del av Kongedømet Italia
Napoli Kongedømet Napoli 1282 1816 Kongedømet Napoli slått saman med Dei to Sicilia
Bursa Det osmanske riket 1335 1365 flytta til Edirne
Edirne Det osmanske riket 1365 1453 flytta til Istanbul (Konstantinopel)
Istanbul Det osmanske riket 1453 1923 Det osmanske riket vart Republikken Tyrkia. Flytta til Ankara
Piacenza Hertugdømet Parma og Piacenza 1545 1547 flytta til Parma etter drapet på hertug Pierluigi Farnese
Parma Hertugdømet Parma og Piacenza 1547 1860 Vart ein del av Kongedømet Italia
Guimarães Portugal 1095 1131 flytta til Coimbra
Coimbra Portugal 1131 1255 flytta til Lisboa
Lisboa Portugal 1255 1808 flytta til Rio de Janeiro, flykta frå Napoleon sin invasjon av Portugal
Torino Kongedømet Sardinia 1720 1861 Vart ein del av Kongedømet Italia
Torino Hertugdømet Savoie 1563 1720 Vart ein del av kongedømet Sardinia
Palermo Kongedømet Sicilia 1130 1816 Innlemma i Dei to Sicilia
Toledo Spania 1400-talet 1561 flytta til Madrid
Madrid Spania 1561 1600 flytta til Valladolid
Valladolid Spania 1600 1606 flytta til Madrid
Valencia Spania 1936 1939 Regjeringa i den andre spanske republikken i den spanske borgarkrigen
Trieste Fristaten Trieste 1947 1954 Området vart oppløyst og innlemma i Italia og Jugoslavia
Firenze Storhertugdømet Toscana 1569 1860 Vart ein del av Kongedømet Italia
Napoli Dei to Sicilia 1816 1861 Vart ein del av Kongedømet Italia
Venezia Republikken Venezia 800-talet 1797 annektert av Det austerrikske keisardømet

Vest-Europa endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Aachen Det tysk-romerske riket Det karolingiske riket 800 814 vart hovudstaden til Karl den store som Imperator Augustus av Det tysk-romerske riket og keisar av Det karolingiske riket
Wien Det tysk-romerske riket 1558 1806 vart hovudstad i Det austerrikske keisardømet
Wien Det austerrikske keisardømet 1806 1867 vart hovudstad i Austerrike-Ungarn
Wien Austerrike-Ungarn 1867 1918 vart hovudstad i Austerrike
Karlsruhe Baden 1771 1918 Baden vart ein del av Det tyske riket i 1871 og mista full suverenitet i 1918. Karlsruhe vart verande hovudstad i den tyske staten Baden fram til 1945.
München Bayern 1300-talet 1918 Bayern vart ein del av Det tyske riket i 1871, og mista først full suvernitet i 1918. München er framleis hovudstad i den tyske delstaten Bayern.
Vichy Frankrike 1940 1944 hovudstaden til Vichy-regimet
Berlin Det tysk riket 1871 1945 Oppdelinga av Tyskland i okkupasjonssoner for dei allierte maktene.
Bonn Vest-Tyskland 1949 1990 flytta til Berlin etter gjenforeininga av Tyskland
Aust-Berlin Aust-Tyskland 1949 1990 Berlin, landet opphøyrde og vart ein del av Tyskland
Kelmis Moresnet 1816 1919 Moresnet annektert av Belgia
Heidelberg Kurpfalz 1300-talet 1720 flytta til Mannheim
Mannheim Kurpfalz 1720 1777 Pfalz gjekk i arv til kurfyrstane av Bayern
Dresden Sachsen 1485 1918 Sachsen vart ein del av Det tyske riket i 1871 og mista heilt sjølvstende i 1918. Dresden er framleis hovudstad i den tyske delstaten Sachsen.
Aarau Sveits (Den helvetiske republikken) 1798 1798 flytta til Luzern
Luzern Sveits (Den helvetiske republikken) 1798 1803 Den helvetiske republikken vart avskaffa
Stuttgart Württemberg om lag 1300 1918 Württemberg vart ein del av Det tyske riket i 1871, og mista heilt sjølvstende i 1918. Stuttgart vart verande hovudstad i den tyske delstaten Württemberg fram til 1947, og så hovudstad i den tyske delstaten Baden-Württemberg.

Sentral- og Aust-Europa endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Mtskheta Georgia 200-talet fvt. 400-talet evt. flytta til Tbilisi
Kutaisi Georgia 978 1122 flytta tilbake til Tbilisi
Vlorë Albania 1912 1920 flytta til Tirana
Pliska Bulgaria (Det første bulgarske riket) 681 893 flytta til Preslav
Preslav Bulgaria (Det første bulgarske riket) 893 972 flytta til Ohrid
Ohrid Bulgaria (Det første bulgarske riket) 990 1015 Riket opphøyrde etter at Austromarriket erobra det.
Veliko Tarnovo Bulgaria (Det andre bulgarske riket) 1185 1396 Riket opphøyrde etter at Det osmanske riket erobra detA
Plovdiv Aust-Rumelia 1878 1885 annektert som ein del av samlinga av Bulgaria
Varaždin Kroatia 1756 1776 flytta tilbake til Zagreb, då ein brann øydela det meste av byen.
Praha Tsjekkoslovakia 1918 1993 vart hovudstad i Tsjekkia
Székesfehérvárog Esztergom Ungarn 972 (eller 973) 1256 Hovudstaden flytta frå Esztergom til Buda etter at det meste av byen vart øydelagd av monglane i 1242
Buda Ungarn 1361 1536 flytta til Pozsony etter at delar av nasjonen vart erobra av Det osmanske riket
Pressburg (Pozsony) Det kongelege Ungarn 1536 1784 flytta tilbake til Buda
Buda Ungarn 1784 1849 vart ein del av Austerrike, hovudstad i Wien
Buda Ungarn (som del av Austerrike-Ungarn 1867 1873 slått saman med Óbuda og Pest og vart Budapest
Płock Masovia om lag 1038 1047 Masovia vart igjen ein del av Polen
Płock Masovia 1138 1313 flytta til Czersk
Czersk Masovia 1313 1413 flytta til Warszawa
Warszawa Masovia 1413 1526 Masovia vart igjen ein del av Polen
Suceava Moldavia om lag 1380 1564 flytta til Iaşi
Iaşi Moldavia 1565 1862 slått saman med Valakia for å danne Romania
Cetinje Montenegro 1482 1946 flytta til Podgorica
Gniezno Polen 900-talet 1038 flytta til Kraków
Poznań Polen 900-talet 1038 flytta til Kraków
Kraków Polen 1038 1079 flytta til Płock
Płock Polen 1079 1138 flytta til Kraków
Kraków Polen 1138 1290 flytta til Poznań
Poznań Polen 1290 1296 flytta til Kraków
Kraków Polen 1296 1596 flytta til Warszawa
Lublin Polen 1944 1945 de facto hovudstad
Łódź Polen 1945 1947 de facto hovudstsd
Vladimir Russland (Vladimir-Suzdal) 1169 1327 flytta til Moskva
Moskva Russland (Storthertugdømet Moskva) 1327 1712 flytta til St.Petersburg
Jaroslavl Russia (Storthertugdømet Moskva) 1611 1612 de facto
Tsjerkassk Russland (Kosakkisk Hetmanate) 1640 1805 flytta til Novotsjerkassk
Novotsjerkassk Russland (Kosakkisk Hetmanate) 1805 7. januar 1920 Don-Kosakkane mista sjølvstyre
St. Petersburg (Petrograd) Det russiske keisardømet 1712 1918 flytta til Moskva
Moskva Sovjetunionen 1922 1991 Statsunionen vart oppløyst, vart hovudstad i Russland
Kiev Ukraina (Kievriket) 882 1169 flytta til Halytsj
Tsjyhyryn Ukraina (Kosakkisk Hetmanate) 1648 1669 flytta til Baturyn
Baturyn Ukraina (Kosakkisk Hetmanate) 1669 1708 flytta til Hlukhiv etter at byen vart øydelagd av russiske troppar
Hlukhiv Ukraina (Kosakkisk Hetmanate) 1708 1722 Cossack Hetmanate lost its sovereignty
Hlukhiv Ukraina (Kosakkisk Hetmanate) 1727 1734 Kosakkisk Hetmanate mista sjølvstyre
Baturyn Ukraina (Kosakkisk Hetmanate) 1750 1764 Kosakkisk Hetmanate mista sjølvstyre
Kharkiv Ukraina (SSR) 1919 1934 flytta til Kiev
Câmpulung Valakia 1200-talet 1400-talet flytta til Târgovişte
Târgovişte Valakia 1396 1698 flytta til Bucureşti
Beograd Jugoslavia 1918 2003 Statsunionen oppløyst, vart hovudstad i Serbia

Oseania endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Melbourne Australia 1901 1927 flytta til Canberra - mellombels hovudstad medan Canberra vart utvikla
Levuka Fiji 1874 1877 flytta til Suva
Russell New Zealand 1840 1841 flytta til Auckland
Auckland New Zealand 1841 1865 flytta til Wellington
Tulaghi Salomonøyane 1896 1942 flytta til Honiara
Koror Palau 1994 2007 flytta til Melekeok
Kolonia Mikronesia 1914 1999 flytta til Palikir
Jabor Marshalløyane 1885 1944 flytta til Majuro

Nord-Amerika endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
St. George Bermuda 1612 1815 flytta til Hamilton
Belize by Britisk Honduras 1638 1970 flytta til Belmopan
Chan Santa Cruz Chan Santa Cruz om lag 1852 1901 vart ein del av Mexico
Cartago Costa Rica 1562 1823 flytta til San José
Santiago de Cuba Cuba 1522 1589 flytta (etter 1607 i Havanna)
Spanish Town Jamaica 1534 1872 flytta til Kingston
St. John's Newfoundland 1855 1949 gjekk inn i forbundet med Canada
San Jose de Oruña Trinidad 1592 1783 flytta til Port of Spain
Port of Spain Det vestindiske forbundet 1958 1962 landet opphøyrde
Mérida Yucatán 1840 1847 slått saman med Mexico igjen

Sør-Amerika endre

Gammal hovudstad Land, rike Frå Til Endring, årsak
Perquenco Kongedømet Araucanía og Patagonia 1860 ? innlemma i Chile og Argentina
Paraná Det argentinske forbundet 1853 1861 flytta til Buenos Aires
Salvador da Bahia Brasil 1549 1763 flytta til Rio de Janeiro
Rio de Janeiro Portugal 1808 1815 vart hovudstad i Portugal då den portuguesiske kong Johan VI flytta til kolonien Brasil under napoleonskrigane i 1808.
Rio de Janeiro Det samla kongedømet Portugal, Brasil og Algarve 1815 1825 Staten oppstod då kolonien Brasil fekk status som kongedøme, og kongedøma Portugal, Brasil og Algarve vart slått saman til ein enkelt stat 16. desember 1815
Rio de Janeiro Brasil 1763 1960 flytta til Brasília
Concepción Kongedømet Chile 1565 1575 flytta til Santiago
Cuzco Inkariket 1200-talet om lag 1533 flytta til Lima etter spansk erobring
Tacna Det peru-bolivanske forbundet 1837 1839 landet opphøyrde

Sjå òg endre