Malmbanan er ei svensk nemning på den kring 50 mil lange jarnbanen som går frå Narvik i Noreg i nord til Luleå[1] i Sverige i sør. Den norske delen av Malmbanan mellom Narvik og riksgrensa går under namnet Ofotbanen. Gruveføretaket Luossavaara, Kiirunavaara AktieBolag (LKAB) transporterer jernmalm frå gruvene i Kiruna og Malmberget til hamnene i Narvik og Luleå for eksport.

Malmbanan
Info
Type Stambane
Status I drift
Utgangsstasjon Luleå
Endestasjon Narvik, over Ofotbanen
Drift
Opna 1888
Eigar Den svenske staten
Operatør(ar) Malmtrafikk, CargoNet og SJ
Type trafikk Malm, gods og passasjerer
Loktypar Rc, IORE, Dm3
Teknisk
Kjørestrøm 15 kV 16⅔ Hz
Sporvidde normalspor
Lengd 473 km
Minste kurveradius 300 m
Største stigning 15 ‰
Chartertog ved Katterjåkk i juni 1995.

Historie

endre

Strekninga mellom Gällivare og Luleå vart opna i 1888, og den siste delen mellom Kiruna og Narvik vart offisielt opna den 14. juli 1903 av kong Oscar II av Sverige og Noreg. Banen mellom Kiruna og riksgrensa var den fyrste lengre jernbanen i Sverige som fekk elektrisk drift, allereie i 1915. Den norske delen blei elektrifisert i 1923. Malmbanan var verdas nordlegaste elektrifiserte jarnbane fram til Murmanskbanen blei elektrifisert 2005.

Linjekart

endre
 
Vassijaure stasjon
 
Abisko Östra
 
Torneträsk stasjon
 
Rautas
 
Krokvik
 
Gällivare stasjon
 
Polarsirkelen
Teiknforklaring
  476 Narvik Havn 6 moh
  Ofotbanen
  473 Narvik (1902) 47 moh
  Ofotbanen
  Riksgrensen/Riksgränsen 523 moh
  433 Riksgränsen
  430 Katterjåkk
  426 Vassijaure
  Kedgevaggetunnelen (165 m)
  423 Låktatjåkka
  Kopparåsen
  411 Tornehamn
  Tornehamntunnelen (586 m)
  406 Björkliden
   
    404 Nuoljatunnelen (ny 1431 m, gammel 1052 m)
   
  Abiskojåkka (ca. 90 m)
  399 Abisko turiststasjon (i Abisko)
  397 Abisko östra
  Stordalen
  Kaisepakte
  Stenbacken
  355 Torneträsk
  Bergfors
  336 Rensjön
  Alit Suorri (ca. 45 m)
  325 Rautas
  Lulit Suorri (ca. 45 m)
  315 Krokvik
  Pahtajoki
    spor til Råtsi under anlegg
    Luossajärvi
    Kiruna Lokbangård
    305 Kiruna Malmbangård
    Sjöbangården
    304 Kiruna C
    
     Västra industriområdet
297 Råtsi
    Aptas
    Kalixfors
    290 Kalixälven (ca. 80 m)
    Gäddmyr
    337 Svappavaara
    Svappavaara LKAB
  276 Sjisjka
  Lappberg
  265 Kaitum
  265 Kaitumälven (ca. 110 m)
  262 Fjällåsen
  Harrå
  Håmojåkk
  Linaälv
  Sikträsk
      215 Vitåfors
      213 Koskullskulle
      211 Malmberget
     
    Inlandsbanan frå Östersund
   
  204 Gällivare
  Andra sidanvägen
  E45 Porjusvägen
    Koijuvaara
    Aitik
  191 Harrträsk
  184 Ripats
  173 Nuortikon
  166 Kilvo
  156 Nattavaara
  tidlegare sidespor
  144 Koskivaara
  Råneälven
 
  Polcirkeln
  Polarsirkelen
 
  123 Murjek
  Tolikberget
  107 Näsberg
 
  93 Lakaträsk
  Gullträsk
  75 Sandträsk
 
  67 Gransjö
 
  54 Ljuså
  44 Holmfors
    Haparandabanan
  40 Buddbyn
  Brännkläppsvägen
   
    36 Boden C (i byen Boden)
    Stambanan genom övre Norrland
    omkjøring for malmtog
  Hermelinsvägen
  28 Sävast
  19 Norra Sunderbyn
  14 Sunderby sjukhus
  Sunderbyvägen
  9 Gammelstad
    sidespor til Karlsvik
   Lulevägen
    
    Gammelstad kombiterminal
    E4/E10
      Karlsvikshyttan
  Notviken under anlegg
    5 verksted Notviken
  0 Luleå C
  Luleå malmstasjon
  Nya malmhamnen

Kjelder

endre
Fotnotar
  1. «LKAB». Store norske leksikon. 28. januar 2014. 

Bakgrunnsstoff

endre