Sofija Gubajdulina
Sofija Asgatovna Gubajdulina (fødd 24. oktober 1931) er ein russisk tatarisk komponist busett i Tyskland.
| Sofija Gubajdulina | |
 | |
| Fødd | 24. oktober 1931 (91 år) |
|---|---|
| Fødestad | Tsjistopol |
| Fødenamn | russisk София Асгатовна Губайдулина, tatarisk Sofia Äsğät qızı Ğöbäydullina |
| Opphav | Sovjetunionen, Russland |
| Sjanger | klassisk musikk |
| Instrument | piano |
| Plateselskap | Deutsche Grammophon |
| Verka som | komponist, filmmusikkomponist, klassisk pianist |
| Prisar | Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste, Großes Verdienstkreuz mit Stern des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland, Bach-Preis der Freien und Hansestadt Hamburg, Alexander Men-prisen, Praemium Imperiale, Léonie Sonnings musikkpris, Venskapsordenen, Fortjenstfull kunstner i Den russiske sovjetiske føderative sosialistrepublikk, Goethemedaljen, BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award, Den russiske føderasjons statspris |
LivEndra
Gubajdulina var fødd i 1931 i Tsjistopol i Den tatariske autonome sovjetrepublikken. Ho studerte komposisjon og klaver ved konservatoriet i Kazan og heldt fram etter samansluttinga i 1954 studia ved Moskvas konservatorium fram til 1963. Under desse studia blei musikken hennar kritisert som «pliktforsømming», men Dmitrij Sjostakovitsj oppmuntra henne til å halda fram med slike «avvik».[1]
På midten av 1970-åra grunnla ho saman med komponisten Viktor Suslin og Vjatjeslav Artjomov ensemblet Astreja, som improviserte på instrument brukt i russisk folkemusikk.
Gidon Kremer hjelpte Gubajdulina til suksess i Vesten ved å uroppføra fiolinkonserten hennar Offertorium i 1981. I to tiår har ho saman med Alfred Schnittke og Edison Denisov høyrd til dei førande russiske komponistane i tida etter Sjostakovitsj. Ho er medlem av Berlin kunstakademi, det frie kunstakademiet i Hamburg og Kungliga Musikaliska Akademien i Stockholm.
Sidan 1992 har Sofija Gubajdulina budd i Appen i Kreis Pinneberg utanfor Hamburg.
MusikkEndra
Verka til Gubajdulina er inspirerte av alle former for rituell musikk, men først og fremst kristen og orientalsk mystikk. Komposisjonane er ofte i spenningsfeltet mellom «notert» improvisasjon og seriell musikk. Tre av kjenneteikna til musikken er massive tonekluster, kraftige aksentar, og dessutan raske og akselererande vekslinger i halvtone-intervall.
Ofte brukar ho uvanlege instrumentsamansetjingar. I In Erwartung kombinerer ho perkusjonsinstrument (blant anna bongotrommer, guiro, temple blocks, cymbalar, tam-tam-trommer og bajan) og saksofonkvartett. Ho har skrive stykke for for vestlege orkester, japanske kotoar med 17 strengar og kotoar med 13 strengar og for zhengar.
Verk i utvalEndra
- Strykekvartett nr. 1 (1971)
- Detto II for cello og tretten instrument (1972)
- Konsert for fagott og djupe strykarar (1975)
- Duosonate for to fagottar (1977)
- Dei Profundis for bajan solo (1978)
- Introitus for klaver og orkester (1978)
- In croce for bajan og cello (1979)
- Garten von Freuden und Traurigkeiten for fløyte, bratsj og harpe (1980)
- Offertorium fiolinkonsert (uroppført 1981)
- Freuet euch! sonate for fiolin og cello (1981)
- Silenzio fem stykke for bajan, fiolin og cello (1981)
- Sieben Worte Jesu am Kreuz for cello, bajan og strykarar (1982)
- Quasi hoquetus for bratsj, fagott og klaver (1984/85)
- Et Exspecto. Sonate for bajan solo (1985)
- Sinfonie Stimmen ... verstummen ... (1986)
- Hommage à T.S. Eliot for oktett og sopran (1987)
- Strykekvartett nr. 2 (1987)
- Strykekvartett nr. 3 (1987)
- Stryketrio (1988)
- Symfonien Alleluja (1990)
- Silenzio. Fem stykke for bajan, fiolin og cello (1991)
- Jetzt immer Schnee. Fem stykke for talar, kammerensemble og kammerkor etter tekster av Gennadi Aigi (1993)
- Strykekvartett nr. 4 (1993)
- Musikk for fløyte, strykarar og slagverk (1994)
- Konsert for bratsj og orkester (1997)
- Der Sonnengesang for cello, kor, slagverk og celesta (1997) (uroppføring med Mstislav Rostropovitsj 1998)
- Johannespasjon (2000 på russisk)
- Im Zeichen des Skorpions. Variasjonar over seks heksakordar for bajan og orkester (2003)
- In tempus praesens 2. fiolinkonsert (Uroppført 2007)
- Am Randa des Abgrunds for sju celloar og to waterphones
Prisar og utmerkingarEndra
- 1998: Praemium Imperiale
- 1999: Pour le mérite für Wissenschaft und Künste; Léonie Sonnings musikkpris
- 2001: Goethemedaljen
- 2002: Polarprisen
- 2002: Forbundsrepublikken Tysklands fortenstorden
- 2007: Bach-Preis der Freien und Hansestadt Hamburg
- 2009: Großes Verdienstkreuz mit Stern des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland
KjelderEndra
- ↑ Sofia Gubaidulina: Johannespassion Arkivert 2018-08-09 ved Wayback Machine.. theomniscientmussel.com. Besøkt 28 juli 2009.
- Denne artikkelen bygger på «Sofija Gubajdulina» frå Wikipedia på bokmål, den 27. desember 2021.